Του Αλέξη Παπαχελά
Πώς αλλάζουν οι καιροί! Ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς προσπαθούσε πριν από δέκα και κάτι χρόνια να πείσει τους ομολόγους του στην Ουάσιγκτον και στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να δείξουν ενδιαφέρον για σημαντικές ελληνικές υποδομές που θα έβγαιναν προς πώληση, λόγω και της πίεσης της τρόικας. Η απάντηση ήταν στερεότυπη, από Ευρωπαίους και Αμερικανούς: «Δεν δουλεύουν έτσι οι εταιρείες μας, αν αποφασίσουν ότι τους ενδιαφέρει γιατί θα βγάλουν κέρδη θα το κάνουν. Εμείς δεν μπορούμε να παρέμβουμε, είναι ζήτημα του μάνατζμεντ και των μετόχων τους». Ακόμη και όταν προσπάθησε να τους εξηγήσει ότι οι εν λόγω υποδομές ενδέχεται να καταλήξουν σε μη δυτικά χέρια, συνάντησε την παγερή αδιαφορία των συνομιλητών του.
Το ίδιο συνέβη, όπως μου αποκάλυψε σε μία συνομιλία μας ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, όταν ήγειρε το θέμα στην Ανγκελα Μέρκελ. Συνάντησε την αδιαφορία της για το αν η πίεση της τρόικας θα εξωθούσε την Ελλάδα στην πώληση των βασικών υποδομών της στους Κινέζους ή σε άλλους μη Δυτικούς παίκτες.
Ολα αυτά όμως ανήκουν στο παρελθόν. Σήμερα ζούμε στον πλανήτη Τραμπ, με μία πρωτόγνωρη μορφή κρατικού καπιταλισμού, όπου το «γκουβέρνο» παίρνει αποφάσεις για λογαριασμό μεγάλων εταιρειών. Και όχι μόνο αυτό. Η κυβέρνηση Τραμπ βλέπει την Κίνα, κυρίως, ως έναν μεγάλο ανταγωνιστή στον έλεγχο των υποδομών σε διάφορες χώρες ζωτικής σημασίας. Από την αδιαφορία του παρελθόντος πήγαμε σε μια επιθετική πολιτική, την οποία σύντομα θα αισθανθούμε και στη χώρα μας. Ηδη οι ρόλοι μοιράζονται. Τεράστιες εταιρείες, όπως η BlackRock, αναλαμβάνουν να διεκδικήσουν κρατικές εταιρείες ή υποδομές ή –τουλάχιστον– σημαντικά ποσοστά σε αυτές μέσα από τα οποία θα καθορίζουν τους όρους του παιχνιδιού. Το μπρα ντε φερ θα είναι σκληρό και δεν προβλέπεται πολύ σαβουάρ βιβρ…
Για την ελληνική κυβέρνηση δεν θα είναι μια εύκολη άσκηση. Η σημερινή αμερικανική κυβέρνηση έχει θέσει ως προτεραιότητα τις μπίζνες, τις οποίες συνδέει με ζητήματα ασφαλείας και στρατηγικής συνεργασίας. Το δόγμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή που ακολούθησαν όλοι τα τελευταία 50 χρόνια για την ανάγκη να πατάει η χώρα σε τουλάχιστον τρεις στρατηγικούς πυλώνες στην παγκόσμια σκακιέρα δεν είναι πολύ εφικτό στην πράξη. Τα διλήμματα θα είναι ωμά και πιεστικά.
