Του Κώστα Ιορδανίδη
Η τοποθέτηση του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι δεν πρόκειται να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη παρά την έναρξη των διερευνητικών συνομιλιών διότι τον «προκάλεσε» προσωπικώς, και εκάλεσε τον κ. Μητσοτάκη «να αντιληφθεί τα όριά του», είναι σαφώς δηλωτική υπεροψίας, αν και εις την Τουρκία η τοποθέτηση θα αξιολογηθεί από τους οπαδούς του ως προβολή υπεροχής και ισχύος.
«Υπεροψίαν και μέθην» θα είχε ο κ. Ερντογάν, σκέφτονται κάποιοι στην Αθήνα πιθανότατα. Αλλά ίσως πάλι η επανάληψη της επιμάχου θέσεως από τον Τούρκο πρόεδρο να έγινε ενόψει της διασκέψεως που πραγματοποιείται σήμερα στην Αθήνα με τη συμμετοχή Κύπρου, Αιγύπτου, Μπαχρέιν, Εμιράτων και Σαουδικής Αραβίας, καθώς είναι απολύτως βέβαιον πως η ελληνική πρωτοβουλία αντιμετωπίσθηκε ως κίνηση «αντιτουρκική» από την Αγκυρα.
Εάν οι σχέσεις Αθηνών – Αγκύρας είναι το κατ’ εξοχήν θέμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, για την Τουρκία ουδέποτε ίσχυε αυτό και πολύ περισσότερο σήμερα, που υπάρχει υπερεπέκταση των στόχων του συστήματος Ερντογάν στην περιοχή, με αποσταθεροποιητικές αδιαμφισβήτητα συνέπειες.
Ασφαλώς, η Τουρκία ενδιαφέρεται για τη βελτίωση των σχέσεών της με την Ε.Ε., όπου η Ελλάς και η Κύπρος έχουν το πλεονέκτημα να είναι μέλη, έστω και εάν η στήριξη των εταιρών μας δεν κρίνεται ικανοποιητική. Αλλά το βασικότερο πρόβλημα –μακράν όλων των άλλων– είναι ο επαναπροσδιορισμός των σχέσεων του κ. Ερντογάν με τη νέα διοίκηση που προέκυψε μετά την ανάδειξη του κ. Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των ΗΠΑ.
Ένα άλλο θέμα κεφαλαιώδους σημασίας είναι πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις της νέας αμερικανικής διοικήσεως με τη Μόσχα, δοθέντος ότι η Τουρκία οικοδόμησε –παρά τις διαφορές– ειδική σχέση. Διότι σε αντίθεση με τον απελθόντα πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο διάδοχός του, Τζο Μπάιντεν, θα υιοθετήσει σκληρότερη πολιτική έναντι της Ρωσίας και θα επιχειρήσει ευθυγράμμιση των εταίρων των ΗΠΑ. Είναι θέμα κύρους, επιδείξεως ισχύος και αποφασιστικότητος εκ μέρους του νέου Αμερικανού προέδρου. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τον κ. Ερντογάν, που ξεκινώντας από την Ελλάδα και την Κύπρο διαμορφώνει τη θέση του στο «μεγάλο παιχνίδι» πολιτικών αναδιαρθρώσεων, που θα ακολουθήσει.
