Του Λάρκου Λάρκου
Η επικοινωνία ανάμεσα σε Αθήνα - Άγκυρα έχει υποστεί σοβαρή βλάβη. Οι αποστάσεις, οι δηλώσεις, ο τόνος αλλάζουν. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γ. Γεραπετρίτης λέει ότι «η Ελλάδα ούτε φοβικά σύνδρομα έχει, ούτε προσδιορίζεται σε αναφορά με την Τουρκία. Και δεν δεχόμαστε υποδείξεις από κανέναν» («Καθημερινή» 29/8). Προηγήθηκαν δηλώσεις του ΥΠΕΞ της Τουρκίας. Ο Χ. Φιντάν, στους 27 μήνες στη θέση του ΥΠΕΞ, πρώτη φορά μιλά έτσι. Λόγω συγκυρίας και βαρύτητας, παρατίθεται εκτεταμένο απόσπασμα, («τοίχος» Στ. Θεοδωράκη): Χ. Φιντάν: «Δυστυχώς, στην εσωτερική πολιτική της Ελλάδας τα θέματα σχετικά με την Τουρκία είναι τα πρώτα θέματα που καθορίζουν την ατζέντα. Είναι σαν πολιτική ασπιρίνη… Αν έχεις κάποιο πρόβλημα, τότε φέρε στην επικαιρότητα την Τουρκία, τη Μεσόγειο, το Αιγαίο. Έχει δημιουργηθεί η θεωρία της εξαρτημένης αντίδρασης. Ξέρετε αυτό το 1914 είχε φέρει το βραβείο Νόμπελ στον Πάβλοφ. Εμείς δεν διστάζουμε να μπούμε σε πολεμική μαζί τους, δεν διστάζουμε να τους απαντήσουμε. Σε κάθε ζήτημα… Όμως εμείς ξέρουμε τι έχουν κάνει, με ποιους παίχτες, τι πήγαν να κάνουν, πώς επιχείρησαν στο παρελθόν να πολιορκήσουν την Τουρκία. Εμείς τα είδαμε αυτά, λάβαμε τα μέτρα μας και συνεχίζουμε, τους συμβουλεύω να σταματήσουν το αντιτουρκικό αίσθημα. Αυτός ο φόβος δεν τους ωφελεί. Τους οδηγεί σε πανικό. Όταν έχουν έναν μπελά, πάντα προκύπτει μια δήλωση του Δένδια. Στους ανθρώπους δείχνουν συνέχεια μια τουρκική απειλή. Κάνουν μια τέτοια φθηνή πολιτική, δεν πρέπει όμως να ανοίγουν την πόρτα σε κρίσεις που μπορούν να δημιουργήσουν γεωστρατηγικό κόστος, κόστος για το δικό τους κράτος».
Το πιο σημαντικό σημείο από τη δήλωση Φιντάν αφορά και την Κύπρο: «ξέρουμε τι έχουν κάνει, με ποιους παίχτες, τι πήγαν να κάνουν κ.λπ.». Ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας υπαινίσσεται (κυρίως) τις σχέσεις Κύπρου - Ελλάδας - Ισραήλ, τον αγωγό EastMed, δραστηριότητες Ισραήλ στην Κύπρο, Interconnector, άρα, κτυπά τη γραμμή «όλοι στην Α. Μεσόγειο, πλην Τουρκίας».
Η συγκυρία: σε εκκρεμότητα η σύνοδος του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας. Σε εκκρεμότητα συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν. Αναφορές Αθήνας για έναρξη ερευνών για υδρογονάνθρακες νότια της Κρήτης και προκήρυξη για έρευνες από την πλευρά της Λιβύης. Η λέξη «πολιορκία» έχει ειδικός βάρος για την τουρκική διπλωματία – «περικύκλωση στον κόλπο της Αττάλειας», κάτι για το οποίο η Άγκυρα διαθέτει ιστορικές μνήμες και γι’ αυτό ανεβάζει τους (δημόσιους) τόνους.
Η ιστορική αντίφαση με επώνυμο. Στις προσπάθειες του παλαιού Καραμανλή για Χάγη το κεμαλικό κατεστημένο ήταν η αρνητική πλευρά. Ύστερα ήρθε ο Κ. Καραμανλής, 2004. Όπως εκτροχίασε την ελληνική οικονομία, όπως έβλεπε ταινίες στο δωμάτιό του στο Μπούργκενστοκ, έτσι εκτροχίασε και τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις του Ελσίνκι (1999) και τις συγκλίσεις για τη Χάγη. Σήμερα παριστάνει τον «ανησυχούντα»!
Οι παρενέργειες από το μέτωπο των ε/τ σχέσεων και το στρατηγικό αδιέξοδο στο Κυπριακό, ταξιδεύουν. Στις 3 Σεπτεμβρίου ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης μάς ενημέρωσε ότι «η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αρχίζει έρευνα σε σχέση με πιθανά ποινικά αδικήματα αναφορικά με το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης». Ωστόσο, «η θέση της Λευκωσίας στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης είναι ξεκάθαρη, η θέση της Κ.Δ. είναι ενιαία. Το έργο είναι στρατηγικής σημασίας. Η βιωσιμότητά του εξαρτάται από την υλοποίηση δεσμεύσεων που έχει αναλάβει ο φορέας υλοποίησης που είναι ο ΑΔΜΗΕ και αναμένουμε την υλοποίηση των συγκεκριμένων δεσμεύσεων» («Καθημερινή», 3/9). Ο υπουργός Οικονομικών Μ. Κεραυνός «σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κύπρου» αμφισβήτησε εκ νέου τη βιωσιμότητα του έργου των 1,9 δισ. ευρώ, λέγοντας: «Έχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από ανεξάρτητους και σοβαρούς οργανισμούς, οι οποίες καταλήγουν στο ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο, με τους συγκεκριμένους όρους». Η στάση του Κεραυνού μπλοκάρει την καταβολή 25 εκατ. ευρώ που έχει εγκρίνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) για τον ΑΔΜΗΕ, ουσιαστικά θέτοντας το project στον «πάγο». Ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη δαπανήσει περίπου 250 εκατ. ευρώ για την κατασκευή του υποβρύχιου καλωδίου από τη γαλλική Nexans. Ζητάει από την Κύπρο συνολικά 125 εκατ. ευρώ την περίοδο 2025–2029 (25 εκατ. ετησίως) ως «ρυθμιζόμενο έσοδο», ώστε να διασφαλίσει τη συνέχιση της επένδυσης (www.govnews.gr).
Πιο ξεκάθαρα δεν γίνεται:
1. Χριστοδουλίδης, Κεραυνός, Παπαναστασίου δεν συσκέπτονται.
2. Ο ένας ρίχνει τις ευθύνες στον άλλο, ο Ν. Χριστοδουλίδης στον ΑΔΜΗΕ Ελλάδας και υπουργοί της κυβέρνησης Μητσοτάκη στη Λευκωσία.
3. Μια ακόμα θαυματουργή διασύνδεση πάει στις καλένδες, προχθές η Σουπιά, χθες ο EastMed, σήμερα το Interconnector.
4. Μεγάλα projects, μικρές ηγεσίες. Πρώτα διαμορφώνεις το κατάλληλο πολιτικό πλαίσιο, ύστερα διαμορφώνεις σχέδια, μετά ελέγχεις την οικονομική βιωσιμότητα και ύστερα κάνεις το πρώτο βήμα, δεύτερο κ.λπ.
5. Οι κυπριακές αυταπάτες μπορεί να κτυπούν μέχρι και Όσκαρ, τόσες πολλές σε τόσο λίγο χρόνο. Μέχρι την επόμενη. Οι βασικοί συντελεστές παραμένουν οι ίδιοι. Διαβρωμένο κομματικό σύστημα. Με κοινή γνώμη εκπαιδευμένη στην κουλτούρα της παραμυθίας!
