ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Επενδύοντας στον φόβο, στον πόνο, στο μίσος

Του Νίκου Κωνσταντάρα

Του Νίκου Κωνσταντάρα

konstandaras@kathimerini.gr

Όπως και αν εξελιχθεί ο σημερινός τυχοδιωκτισμός του Τούρκου προέδρου, η ρητορική και οι πράξεις του ήδη έχουν προκαλέσει ζημιά στις σχέσεις μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων.

Η μόνιμη τακτική του Ερντογάν βασίζεται στην κατασκευή εχθρών, στην καλλιέργεια φόβου και μίσους για αντιπάλους (στο εσωτερικό και στο εξωτερικό), στον έλεγχο μέσων ενημέρωσης, στην υπονόμευση κάθε δημοκρατικού θεσμού, στην εξιδανίκευση του παρελθόντος και σε υποσχέσεις για μελλοντικά μεγαλεία. Αυτά είναι τα όπλα κάθε δημαγωγού και, συνήθως, χρησιμοποιούνται εναντίον εσωτερικών εχθρών. Όταν κάποιος τα επιστρατεύει εναντίον ενός άλλου λαού, ή βρίσκεται σε αδιέξοδο στο εσωτερικό και θέλει να συσπειρώσει τους οπαδούς του ή πιστεύει ότι μπορεί να πετύχει μια θεαματική νίκη στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Σε κάθε περίπτωση, δεν επιδιώκει συνεννόηση και βιώσιμη λύση με τους αντιπάλους του.

Ο Ερντογάν δεν αφήνει τίποτε ανεκμετάλλευτο στη δαιμονοποίηση των Ελλήνων. Ενώ κολακεύει τους οπαδούς του με παραληρήματα μεγαλείου και όνειρα «κατάκτησης», παραπονιέται συνεχώς για αδικίες που, υποτίθεται, ότι άλλοι διαπράττουν εναντίον των Τούρκων ή του Ισλάμ. Μόνο το τελευταίο διάστημα, ο Ερντογάν δοκιμάζει τις αντιδράσεις και τις αντοχές της Ελλάδας και της Ε.Ε. στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της χώρας μας, με στρατιωτικές κινήσεις και την εκμετάλλευση μεταναστών και προσφύγων· μετατρέπει την Αγία Σοφία και τη Μονή της Χώρας από μουσεία σε τζαμιά για να κολακεύσει τους πιστούς με τη δήθεν ταπείνωση των Ελλήνων (και άλλων χριστιανών)· κατηγορεί την Ελλάδα για δήθεν ασέβεια σε τζαμιά και νεκροταφείο στη Δυτική Θράκη (με τη συνήθη τουρκική τακτική να κατηγορούνται τα θύματα)· αμφισβητεί τη Συνθήκη της Λωζάννης και θέλει να αναβιώσει την «Εθνική Συνθήκη» του 1920, σύμφωνα με την οποία οι ανερχόμενοι εθνικιστές του Κεμάλ δήλωναν ότι «θα καθορίσουμε τα σύνορά μας σύμφωνα με τον βαθμό της ισχύος μας». Για να στηρίξει αυτή την πολιτική, ο Ερντογάν κατηγορεί το κόμμα του Κεμάλ ότι έχασε τα ελληνικά νησιά. Δηλαδή, κατηγορεί τους κεμαλιστές για τη Συνθήκη της Λωζάννης που καθόρισε τα σύνορα της Τουρκίας, ενώ εκθειάζει συνθήκη που οι ίδιοι επινόησαν πριν βρεθούν στην εξουσία. Πλάθει την πραγματικότητα όπως τον συμφέρει.

Ο Τούρκος πρόεδρος γνωρίζει ότι όταν προκαλεί οργή, φόβο και μίσος εναντίον των Ελλήνων, φανατίζει τον δικό του λαό και επιτυγχάνει κάτι εξίσου χρήσιμο – οργή, φόβο και μίσος από την άλλη πλευρά. Οι Έλληνες δεν μπορούν να ξεχάσουν τις σφαγές και τους διωγμούς που υπέστησαν από τους Τούρκους, από την Αλωση έως και το 1974, καθώς και τις καθημερινές τουρκικές απειλές. Οι Τούρκοι θυμούνται ότι η ανεξαρτησία των Ελλήνων σήμανε την αρχή του διαμελισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενώ οι βαλκανικοί πόλεμοι, η κατοχή της Κωνσταντινούπολης από δυνάμεις των Συμμάχων μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ελληνική εκστρατεία στη Μικρά Ασία χρησιμοποιούνται για να προκαλέσουν φόβο και οργή. Αυτό συνδυάζεται με κομπασμούς για το πώς οι Τούρκοι «έριξαν στη θάλασσα» τους Έλληνες. Οι Έλληνες κέρδισαν την ανεξαρτησία τους σε πόλεμο εναντίον των Τούρκων· η σημερινή Τουρκία διαμορφώθηκε μέσα από αυτό που οι Τούρκοι αποκαλούν τον «Μεγάλο Πόλεμο» εναντίον των Ελλήνων και των συμμάχων τους.

Και οι δύο λαοί θυμούνται νίκες και ήττες. Αυτή είναι η πραγματικότητα και με αυτήν θα μπορούσαν να πορευθούν, όπως τόσοι άλλοι λαοί που είναι γείτονες. Ασφαλώς, υπάρχουν προβλήματα μεταξύ των δύο λαών που πρέπει να λυθούν. Η διευθέτησή τους, όμως, θα ήταν ευκολότερη εάν η τουρκική ηγεσία δεν θεωρούσε σκόπιμο να δηλητηριάζει την κοινή γνώμη και στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Η κλιμάκωση της έντασης οδηγεί σε σκληρότερες θέσεις και εμποδίζει την εξεύρεση λύσεων. Όποιος επενδύει σε αυτό επιδιώκει ρήξη, προσπαθεί να φέρει τον αντίπαλο στο δικό του πεδίο. Η αιφνίδια «συμφωνία» Άγκυρας - Τρίπολης και ό,τι ακολούθησε αποδεικνύουν το μέγεθος του τουρκικού καιροσκοπισμού και τις αντιδράσεις που προκαλεί. Όπως και η «αποστολή» μεταναστών στην Ελλάδα. Η αποτελεσματική διαχείριση αυτών των προκλήσεων από τις ένοπλες δυνάμεις της Ελλάδας είναι ο λόγος που ο Ερντογάν επιχειρεί να ερεθίσει περισσότερο τους δύο λαούς – να πιεστεί η Ελλάδα να κάνει λάθη. Γνωρίζει πως εάν οι Έλληνες αρχίσουν να υιοθετούν τουρκικές μεθόδους (όπως αδιαφορία για συνθήκες και κανόνες, βάναυση συμπεριφορά εναντίον μεταναστών κ.ά.), θα απομονωθούν από τους Ευρωπαίους εταίρους τους. Αυτός είναι ένας από τους κύριους στόχους του. Γι’ αυτό, ενώ προκαλεί με κάθε τρόπο που μπορεί, επιστρατεύει τεράστιο μηχανισμό προπαγάνδας για να παρουσιάζει την Ελλάδα ως υπεύθυνη για την ένταση, ως βάναυση στη συμπεριφορά της εναντίον μεταναστών κ.ά. Γι’ αυτό, οι Έλληνες πρέπει να διαχειριστούν και την επιθετικότητα της Τουρκίας του Ερντογάν και τον φόβο και το μίσος στα οποία επενδύει για να φανατίσει τους οπαδούς του και να οδηγήσει τους Έλληνες σε λάθη.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Νίκου Κωνσταντάρα

Νίκος Κωνσταντάρας: Τελευταία Ενημέρωση