Του Πέτρου Ζαρούνα
Η έκθεση του γ.γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό θυμίζει τους ελέγχους των μαθητών κάθε χρόνο. Φέτος οι «βαθμοί» μας ως αποτέλεσμα των προβληματικών χειρισμών του ΠτΔ είναι απροβίβαστοι. Με την έκθεση αυτή απαλλάσσεται πλήρως η Τουρκία από την κατοχή και από την ευθύνη της μη επίλυσης του Κυπριακού. Αντίθετα, η ευθύνη επωμίζεται στις ηγεσίες και τα κόμματα των Ε/κ και των Τ/κ. Η Τουρκία καλείται μόνο ως εγγυήτρια δύναμη να βοηθήσει, όπως και οι άλλες δύο στην επίλυση. Για ακόμα μία φορά δικαιολογείται η κατάθεση των περί δύο χωριστών κρατών θέσεων των Τ/κ λόγω του άτυπου της διαδικασίας στη Γενεύη. Καλούνται μάλιστα οι Ε/κ να τις προσεγγίσουν, επιδεικνύοντας σχετική ευελιξία. Το χειρότερο σημείο είναι η αναφορά που γίνεται στα ίσα έμφυτα δικαιώματα των Τ/κ, κάτι που παραπέμπει στη νέα τουρκική θέση για έμφυτη κυριαρχική ισότητα πράγμα απαράδεκτο. Το τέταρτο σημείο είναι η γενικόλογη προτροπή προς όλους για αποφυγή ενεργειών στα Βαρώσια που θα πλήξουν το πολιτικό κλίμα. Οι κινήσεις και οι δηλώσεις των Τούρκων και των Τ/κ για την Αμμόχωστο δεν περιλαμβάνονται αφού ο γ.γ. εκτιμά πως αυτό είναι απλά ισχυρισμός των Ε/κ. Εξίσου αρνητικό στοιχείο της έκθεσης είναι η απουσία της όποιας αναφοράς στην λειτουργία της αεροπορικής βάσης των drones στο Λευκόνοικο και η απειλή που συνιστούν στην περιφερειακή ασφάλεια. Τέλος ο γ.γ. αποφεύγει να κάνει την όποια αναφορά στις μελλοντικές του κινήσεις παρά τις σχετικές πρόνοιες του ανακοινωθέντος της Γενεύης. Εκτιμώ πως η παράλειψη αυτή δεν είναι τυχαία και έγινε συνειδητά. Ισοδυναμεί με έμμεσο πολιτικό εκβιασμό προς την ε/κ πλευρά καθώς παγώνει τη διαδικασία την ίδια στιγμή που όλοι αναμένουν τα νέα τουρκικά τετελεσμένα που θα εξαγγείλει ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν στις 20 Ιουλίου από την Αμμόχωστο. Η αποτυχία της κυβέρνησής μας να διασυνδέσει τη θετική ατζέντα ή τμήματά της με την τουρκική συμπεριφορά σε Αμμόχωστο και ΑΟΖ έχει αποθρασύνει την Τουρκία. Η μη συμπερίληψη στα ομόφωνα συμπεράσματα των 27 του Ιουνίου μιας σαφούς καταδίκης των τουρκικών θέσεων για δύο κράτη ενισχύει την τουρκική απόφαση στο να επιμείνει σε λύση δύο κρατών. Οι μεμονωμένες δηλώσεις των τριών κορυφαίων αξιωματούχων της Ε.Ε. ενάντια σε λύση δύο κρατών και για την Αμμόχωστο αντιμετωπίζονται με ειρωνικά και προσβλητικά σχόλια από τον κ. Ερντογάν. Η δε κυρία Μέρκελ κάνει πως δεν καταλαβαίνει. Αντίστοιχα, χαλαρή είναι και η αντίδραση των ΗΠΑ και του κ. Μπάιντεν. Οι προτεραιότητες των ΗΠΑ δείχνουν να είναι άλλες (Αφγανιστάν, Ουκρανία, S-400 κ.λπ.). Όχι τυχαία ο πρόεδρος Μπάιντεν απέφυγε να θέσει καν το Κυπριακό και τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου στην πρόσφατη συνάντησή του με τον κ. Ερντογάν παρά τις σχετικές υποσχέσεις του. ΕΕ, ΗΠΑ, ΟΗΕ δεν δείχνουν διατεθειμένοι να διαταράξουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία χάριν ενός αφερέγγυου προέδρου της Κύπρου που τη μία μιλάει για ΔΔΟ και την άλλη φλερτάρει με λύση δύο χωριστών κρατών. Στη χαμένη αξιοπιστία του προέδρου Αναστασιάδη στο ευρωπαϊκό επίπεδο προστίθεται και η κακή διαχείριση του ΚΕΠ. Από την πλευρά του, ο ορθολογικός και πραγματιστής Ερντογάν, αφού τα μέτρησε όλα, αναμένεται να κινηθεί προσεκτικά και σταδιακά, ώστε να μην διαταράξει τις σχέσεις του με ΗΠΑ και Ε.Ε., σε νέα τετελεσμένα σε Αμμόχωστο και ΑΟΖ. Στρατηγικός του στόχος να μας εκβιάσει ώστε να αποδεχθούμε λύση τουρκικών προδιαγραφών. Σε τακτικό επίπεδο ο Ερντογάν στοχεύει στο να λύσει με το μικρότερο δυνατό κόστος το περιουσιακό με επιστροφή των Αμμοχωστιανών της περίκλειστης περιοχής, αφού όμως πρώτα αποδεχθούν ότι δεν θα έχουν άλλες απαιτήσεις από την Τουρκία. Η κυβέρνηση αδυνατεί να αποτρέψει τα νέα τουρκικά τετελεσμένα και επικεντρώνεται σε επικοινωνιακή διαχείριση, μοιράζοντας ευθύνες στην αντιπολίτευση μέσα από τη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου.
Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος.
