Του Βασίλη Νέδου
Το ενδεχόμενο της συμπερίληψης της προμήθειας της τέταρτης φρεγάτας τύπου FDI στα δάνεια που προβλέπει η Ε.Ε. μέσω του κανονισμού SAFE εξετάζει πλέον η Αθήνα. Οι συζητήσεις αυτές διεξάγονται σε πολύ υψηλό επίπεδο και οι σχετικές εισηγήσεις είναι σε σημαντικό βαθμό απότοκο της ευρύτερης προσπάθειας που κάνει η Αθήνα προκειμένου οι δαπάνες για την προμήθεια εξοπλισμών να κατανεμηθούν, κατά το δυνατόν, με πιο αποτελεσματικό τρόπο. Υπενθυμίζεται ότι όπως ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε πριν από περίπου δύο εβδομάδες, η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες οι οποίες επέλεξαν να κάνουν χρήση των δανείων που εγγυάται ο κανονισμός SAFE, συγκεκριμένα ύψους περίπου 1,2 δισ. ευρώ.
Το κόστος της τέταρτης FDI, του «Θεμιστοκλή», είναι κατά τι μικρότερο του 1,2 δισ. ευρώ και, δεδομένων των επαφών που γίνονται αυτή τη στιγμή ανάμεσα σε Αθήνα και Παρίσι για την ενίσχυση της βιομηχανικής συνεργασίας στο συγκεκριμένο ζήτημα, είναι δυνατόν να γίνει χρήση των πιστώσεων του SAFE, καθώς προκύπτει ύπαρξη κοινοπρακτικού σχήματος, κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη στον συγκεκριμένο μηχανισμό. Οι εισηγήσεις για την ένταξη της 4ης FDI στις προβλέψεις του κανονισμού SAFE μαρτυρούν βεβαίως και την πρόθεση της κυβέρνησης να κινηθεί το ταχύτερο δυνατόν προς την υλοποίηση ενός προγράμματος που έχει ήδη εξαγγελθεί, αλλά και εγκριθεί από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Αμυνας (ΚΥΣΕΑ).
Αν και οι ανακοινώσεις είναι δυνατόν να γίνουν νωρίτερα (ενδεχομένως και τον Σεπτέμβριο), η ολοκλήρωση των διαδικασιών για τον SAFE αναμένεται τον Νοέμβριο.
Εφόσον η κυβέρνηση καταλήξει σε αυτή την επιλογή, με ορατό σκοπό την επιτάχυνση των διαδικασιών που αφορούν την ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.), τότε θα γίνουν τροποποιήσεις στην ιεράρχηση κάποιων από τις υπόλοιπες προτεραιότητες που συμπεριλαμβάνονται στον 12ετή Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ), ανάμεσα στις οποίες η κατασκευή οχημάτων γενικής χρήσης, όπου η εγχώρια αμυντική βιομηχανία έχει αρκετά σημαντική συμμετοχή, μάλιστα έχει συγκροτήσει μαζί με ευρωπαϊκές εταιρείες τις απαραίτητες κοινοπραξίες.
Οι πρωτοβουλίες
Η διαρκής ενασχόληση του Μεγάρου Μαξίμου και του υπουργείου Εθνικής Αμυνας με την πρόοδο της ναυπήγησης των γαλλικών φρεγατών είναι βεβαίως αναμενόμενη, καθώς πρόκειται στην πραγματικότητα για το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενίσχυσης του Π.Ν. τα τελευταία 40 χρόνια. Η αξιοποίηση του SAFE δεν είναι η μοναδική πρωτοβουλία που αναλαμβάνει η κυβέρνηση, καθώς έχουν ήδη προηγηθεί και άλλες, οι οποίες αφορούν την ενίσχυση των ήδη υφισταμένων. Υπενθυμίζεται ότι, όπως έχει αποκαλύψει η «Κ», η Αθήνα προωθεί την τροποποίηση του συνόλου των τριών υπό ναυπήγηση φρεγατών ώστε αυτές να μπορούν να φέρουν πυραύλους τύπου κρουζ. Δυνατότητες τις οποίες, βεβαίως, ο «Θεμιστοκλής» θα διαθέτει από την αρχή της ναυπήγησής του, κάτι που αιτιολογεί και την τελική τιμή του, η οποία θα κινηθεί –εκτός απροόπτου– πάνω από το 1 δισ. ευρώ που είχε προϋπολογιστεί (για την ακρίβεια 980 εκατ. ευρώ). Ολες αυτές οι συζητήσεις γίνονται, πάντως, και υπό το φως της ανάγκης να συμμετάσχει κατά το δυνατόν περισσότερο η εγχώρια ναυπηγική και αμυντική βιομηχανία. Προφανώς η νυν συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας είναι περισσότερο ονομαστική και πολύ λιγότερο ουσιαστική, καθώς περιορίζεται στη συγκόλληση έτοιμων τμημάτων ή στην παραγωγή εξαρτημάτων τα οποία δεν προϋποθέτουν τη χρήση ανεπτυγμένης τεχνολογίας. Ανάλογη είναι η κατάσταση και σε έργα όπως η αναβάθμιση των ΜΕΚΟ, που εκ των πραγμάτων θα γίνει μεν στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, αλλά από τις εταιρείες οι οποίες θα παρέχουν ηλεκτρονικά εξαρτήματα και τα ραντάρ.
