Kathimerini.gr
Σταύρος Ιωαννίδης
Ενα σημαντικό ορόσημο στην αεροπορική ιστορία πέτυχε η Τουρκία με την πρώτη επιβεβαιωμένη κατάρριψη αεροσκάφους από το UCAV Kizilelma της Baykar. Η εξέλιξη, αν και αναμενόμενη αφού είχαν προηγηθεί επιτυχημένες δοκιμές αποκάλυψης και εγκλωβισμού ιπτάμενων στόχων, οφείλει να προβληματίσει την Αθήνα, η οποία σχεδιάζει το νέο της αμυντικό δόγμα.
Η σπουδαιότητα του επιτεύγματος της Baykar δεν περιορίζεται μόνο στην επιτυχημένη δοκιμή του μη επανδρωμένου Kizilelma σε σενάριο εναέριας μάχης. Για να γίνει η βολή και κατά συνέπεια η κατάρριψη, συνεργάστηκαν μια σειρά από σύγχρονα συστήματα, όπως ραντάρ, αισθητήρες και όπλα αέρος – αέρος, τα οποία κατασκευάζει εξ ολοκλήρου η τουρκική αμυντική βιομηχανία. Εκτός από τον σημαντικό βαθμό αμυντικής αυτονομίας που εξασφαλίζει, η πιστοποίηση των παραπάνω συστημάτων πρόκειται να φέρει την τουρκική αμυντική βιομηχανία στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, ανοίγοντας τον δρόμο για σημαντικές οικονομικές συμφωνίες.
Πρώτη κατάρριψη
Την περασμένη Παρασκευή, συνοδευόμενο από πέντε τουρκικά F-16, το μη επανδρωμένο αεροσκάφος Kizilelma της Baykar, της εταιρείας που ανήκει στον γαμπρό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετέβη στο πεδίο βολής της Σινώπης στη Μαύρη Θάλασσα. Αφού εντόπισε τον εναέριο στόχο, ένα αεροσκάφος με κινητήρα τζετ, τον κατέρριψε εξαπολύοντας τον έναν από τους δύο πυραύλους αέρος – αέρος μέσου βεληνεκούς που κουβαλούσε κάτω από τα φτερά του.
Η εταιρεία χαρακτήρισε τη δοκιμή επιτυχημένη, σημειώνοντας ότι πραγματοποιήθηκε ένα σημαντικό βήμα για την επιχειρησιακή αξιοποίηση του Kizilelma αλλά και για την πιστοποίηση των συστημάτων που διαθέτει. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το τουρκικό UCAV (Unmanned Combat Aerial Vehicle) πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση μόλις τον Δεκέμβριο του 2022, ενώ στα μέσα Νοεμβρίου κατάφερε να εγκλωβίσει με το ραντάρ του τουρκικό μαχητικό F-16 και να πραγματοποιήσει επιτυχημένη προσομοίωση βολής.
Τα διδάγματα
Το Kizilelma κατασκευάζεται από την τουρκική Baykar και παρά το γεγονός ότι διαθέτει αρκετά καινοτόμα συστήματα, κοστίζει περίπου το μισό σε σχέση με ένα μαχητικό 4ης γενιάς. Η τιμή μονάδας αναμένεται να κυμανθεί μεταξύ 30-40 εκατομμυρίων δολαρίων, όταν ένα F-16 Block 72 μπορεί να φτάσει κοντά στα 60 με 80 εκατομμύρια δολάρια.
Επιπλέον, το Kizilelma εξοπλίζεται με ραντάρ Murad 100-A, την τουρκική εκδοχή ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης τύπου AESA, ηλεκτροπτικό αισθητήρα Toygun και υπέρυθρο αισθητήρα IRST Karat της Aselsan. Επίσης, διαθέτει σύστημα ταυτοποίησης φίλου ή εχθρού (IFF), σουίτα ηλεκτρονικού πολέμου και τερματικό ζεύξης δεδομένων (T-link) που κατασκευάζει η τουρκική αμυντική βιομηχανία. Ακόμη και το βλήμα που χρησιμοποίησε, ο πύραυλος μέσου βεληνεκούς Gökdoğan (BVR AAM), ανάλογος του αμερικανικού ΑΙΜ-120 AMRAAM, κατασκευάζεται εξ ολοκλήρου στην Τουρκία.
Ελληνες επιτελείς που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, εκτιμούν ότι δεν θα περάσει πολύς καιρός πριν τα συστήματα αυτά πιστοποιηθούν και καταλήξουν στα τουρκικά F-16 του προγράμματος εγχώριας αναβάθμισης «Ozgur» αλλά και στο μαχητικό 5ης γενιάς που αναπτύσσει η Αγκυρα, το ΚΑΑΝ.
Καμπανάκι
Το Kizilelma, πάντως, απέχει από το να χαρακτηριστεί μαχητικό αεροσκάφος, καθώς υπολείπεται σε ταχύτητα και ευελιξία και δεν είναι, ακόμη, ικανό να εκτελέσει κλειστές αερομαχίες. Για τον λόγο αυτό στηρίζεται σε όπλα μέσου βεληνεκούς, αισθητήρες και ραντάρ ώστε να επιχειρεί από ασφαλείς αποστάσεις.
Χωρίς αμφιβολία, όμως, ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος με δυνατότητα εξαπόλυσης βλήματος κατά άλλων αεροσκαφών, αλλάζει σε μεγάλο βαθμό τα δεδομένα της εναέριας μάχης. Αν και το Kizilelma χρησιμοποίησε το ραντάρ του για να εντοπίσει τον στόχο του και να καθοδηγήσει τα όπλα του, γεγονός που το καθιστά ευάλωτο σε επιθέσεις, η τουρκική βιομηχανία εργάζεται ήδη πάνω στην ενσωμάτωση τερματικού που θα διασυνδέει το drone με ιπτάμενα και επίγεια ραντάρ ώστε να μην αποκαλύπτεται η θέση του.
Επιπλέον, ως drone που συνοδεύει τακτικά μαχητικά, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε διάφορα σενάρια, από επιχειρήσεις κορεσμού της αντίπαλης αεράμυνας μέχρι να πετάξει ως δόλωμα τραβώντας πάνω του πυρά. Το γεγονός ότι πρόκειται για ένα σχεδόν αμιγώς τουρκικό σύστημα, με λιγοστά εξαρτήματα να εισάγονται από τρίτες χώρες, επιτρέπει στην Τουρκία να εντάξει μεγάλο αριθμό μονάδων στο οπλοστάσιό της. Σε περίπτωση κρίσης, μια μαζική απογείωση τέτοιων drones θα δοκίμαζε τα στρατηγικά αποθέματα της Αθήνας που θα δαπανούσε μεγάλο αριθμό αντιαεροπορικών όπλων και πυραύλων μεγάλων αποστάσεων για να τα αντιμετωπίσει, σύμφωνα με στρατιωτική πηγή που μίλησε στην «Κ».
Η βασική γραμμή άμυνας της Αθήνας παραμένει η δημιουργία αντιαεροπορικού και αντι-drone θόλου, ωστόσο, είναι σαφές ότι απέναντι σε χαμηλού κόστους πλατφόρμες (UAV/UCAV) απαιτούνται φθηνές λύσεις, όπως η ενσωμάτωση όπλων laser –ο ισραηλινός στρατός θα παραλάβει τα πρώτα συστήματα στις 30 Δεκεμβρίου–, πυρομαχικά χαμηλού κόστους, σύγχρονα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και ένα πυκνό δίκτυο αισθητήρων για την έγκαιρη αποκάλυψη απειλών.
