Κωστής Π. Παπαδιόχος
Στο 8%-10% υπολογίζουν στο Μέγαρο Μαξίμου και στη Χαριλάου Τρικούπη τον σκληρό πυρήνα των υποστηρικτών του Αλέξη Τσίπρα που θεωρείται βέβαιο ότι θα ψηφίσουν στις προσεχείς εκλογές το κόμμα που, στον απόηχο της έκδοσης της «Ιθάκης», προεξοφλείται πλέον ότι θα ιδρύσει. Μάλιστα, οι μετρήσεις που φτάνουν στη Χαριλάου Τρικούπη για τον πρώην πρωθυπουργό αναφορικά με την πρόθεση ψήφου είναι κατά τι ευνοϊκότερες από ό,τι εκείνες σε γνώση του Μεγάρου Μαξίμου, ενώ ως «οροφή» του σχεδιαζόμενου εγχειρήματος προσδιορίζεται το 17%-18%.
Είναι ως εκ τούτου σαφές ότι, όπως και το ΠΑΣΟΚ, το «κόμμα Τσίπρα» δεν μπορεί υπό τα υφιστάμενα δεδομένα να διεκδικήσει με ουσιαστικές αξιώσεις την πρώτη θέση από τη Ν.Δ. Πάντως, ο Αλ. Τσίπρας πέτυχε μέσω του βιβλίου του τρεις κρίσιμους στόχους: Εκλεισε τους λογαριασμούς του με το παρελθόν, αφού πλέον είναι κατατεθειμένη η δική του οπτική για το τρίτο μνημόνιο, την πρωθυπουργική θητεία του, αλλά και την περίοδο 2019-2023. Eκοψε κάθε γέφυρα με τους «παλιούς» εκτός –Ζωή Κωνσταντοπούλου, Γιάνη Βαρουφάκη, Παναγιώτη Λαφαζάνη–, αλλά και εντός –Νίκο Παππά, Παύλο Πολάκη– ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που του επιτρέπει να επανατοποθετηθεί έναντι των μετριοπαθών ψηφοφόρων.
Κατέδειξε μέσω της προβολής της οποίας έτυχε η «Ιθάκη» πως στην πορεία προς τις προσεχείς εκλογές θα διαθέτει ισχυρή επικοινωνιακή δύναμη πυρός. Πάντως, τον Αλ. Τσίπρα αναμένουν και κρίσιμα κρας τεστ. Αρχικά μένει να φανεί εάν οι εντάσεις που προκάλεσε το βιβλίο του τον ωφέλησαν ή θα εμφανιστεί να «οπισθοχωρεί» στις επερχόμενες μετρήσεις. Επίσης, καλείται να αναδείξει τα νέα πρόσωπα που θα σηματοδοτούν το πολιτικό του εγχείρημα και ένα νέο σχέδιο για τη χώρα. Τέλος, ο πρώην πρωθυπουργός, όταν θα δημιουργήσει τον πολιτικό του φορέα, θα πρέπει, όπως λέγεται, να εκτοπίσει άμεσα το ΠΑΣΟΚ από τη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις: Με δεδομένα τα προσωπικά του «βάρη», από την πολυετή παρουσία του στην πολιτική σκηνή, ο Αλ. Τσίπρας μπορεί να πρωταγωνιστήσει μόνο εάν γίνει αντιληπτός από το σώμα των ψηφοφόρων ως ο πολιτικός αρχηγός που μπορεί να οδηγήσει τον Κυρ. Μητσοτάκη στην έξοδο του Μεγάρου Μαξίμου.
Ο πήχυς του 30% για τη Ν.Δ.
«Η δική μας βελόνα δεν έχει κινηθεί τον τελευταίο χρόνο, κάτι που δεν θεωρώ κατ’ ανάγκην κακό», ανέφερε πρόσφατα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «φωτογραφίζοντας» το γεγονός ότι η Ν.Δ. παραμένει τον τελευταίο χρόνο εγκλωβισμένη σε ποσοστά περί το 24%-25% στην πρόθεση ψήφου. Είναι προφανές πως για το Μέγαρο Μαξίμου θα ήταν ευπρόσδεκτες επιδόσεις καλύτερες από τις τρέχουσες, αλλά η εκτίμηση είναι αιτιολογημένη, καθώς δεν έχει επαναληφθεί μεταπολιτευτικά κυβερνών κόμμα μετά σχεδόν επτά χρόνια στην εξουσία να είναι πρώτο και με διψήφια διαφορά από το δεύτερο.
Εξάλλου, ακόμη και αν η αυτοδυναμία δεν επιτευχθεί στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση, η Ν.Δ. διατηρεί στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι των αντιπάλων της, υπό το πρίσμα και του κυοφορούμενου «κόμματος Τσίπρα», είτε για να τη διασφαλίσει μέσω διπλής κάλπης είτε προκειμένου να «επιβάλει» κυβέρνηση συνεργασίας – πιθανότατα με το ΠΑΣΟΚ. Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη με σωρευμένη εμπειρία εκλογικών αναμετρήσεων, η Ν.Δ. είναι σε θέση να υπερβεί το 30% σε πραγματικές συνθήκες εκλογών: Σημειώνεται συγκεκριμένα ότι, καθώς δεν διαφαίνεται η δημιουργία «ρεύματος» υπέρ ή κατά κάποιου κόμματος, το πιθανότερο είναι το 17%-18% της λεγόμενης «γκρίζας ζώνης» να μοιραστεί αναλογικά, οπότε το σενάριο το κυβερνών κόμμα να έχει ποσοστό «με το τρία μπροστά» είναι ρεαλιστικό, ειδικά εάν η παρουσία Τσίπρα αυξήσει τη συσπείρωση των «γαλάζιων» ψηφοφόρων.
Με τη συγκεκριμένη αφετηρία και το δίλημμα της ακυβερνησίας να είναι πλέον ισχυρό, είναι πιθανή η διασφάλιση της αυτοδυναμίας στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση. Ομως, ακόμη και αν αυτή δεν επιτευχθεί, η Ν.Δ. θα διαθέτει «ισχυρά χαρτιά» στις διαβουλεύσεις για σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας – πρωτίστως εάν το ΠΑΣΟΚ είναι τρίτο κόμμα. Οπως λέγεται, όποιος εκ των Ν. Ανδρουλάκη και Αλ. Τσίπρα διασφαλίσει τη δεύτερη θέση στις προσεχείς εκλογές θα αποσπάσει σημαντικό τμήμα ψηφοφόρων από τον άλλο στην πορεία προς τις νέες κάλπες.
Ως εκ τούτου, η πίεση για συγκυβέρνηση θα είναι μεγάλη στο ΠΑΣΟΚ, ενώ επιπροσθέτως ο Ν. Ανδρουλάκης θα γνωρίζει πως αν παραμείνει ως τρίτος στα έδρανα της αντιπολίτευσης, η εσωκομματική αμφισβήτησή του θα επέλθει σχεδόν νομοτελειακά. Πάντως, τα ανωτέρω αποτελούν το θετικό για τη Ν.Δ. σενάριο. Σύμφωνα με το αρνητικό, η βεβαιότητα ότι από τις πρώτες κάλπες δεν πρόκειται να προκύψει κυβέρνηση μπορεί να κρατήσει πολλούς «γαλάζιους» ψηφοφόρους στον καναπέ, καθηλώνοντας τη Ν.Δ. σε χαμηλά ποσοστά. Επίσης, το υφιστάμενο 24%-25% στις δημοσκοπήσεις μπορεί να υποχωρήσει εάν επικρατήσει κλίμα σκανδαλολογίας ή εάν αποδειχθεί –όπως αρκετοί εκτιμούν– ότι τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης δεν μεταφράζονται σε εκλογικά οφέλη για το κυβερνών κόμμα.
Το δίλημμα του διμέτωπου
Η ολική επαναφορά του Αλ. Τσίπρα δημιουργεί νέα δεδομένα, αλλά και διλήμματα στρατηγικής για το ΠΑΣΟΚ. Το κρίσιμο ερώτημα για τη Χαριλάου Τρικούπη είναι εάν θα επιλέξει να επιδοθεί σε έναν διμέτωπο αγώνα κατά των Κυρ. Μητσοτάκη και Αλ. Τσίπρα ή θα εστιάσει τα πυρά στον πρωθυπουργό. Η επιλογή του Αλ. Τσίπρα να μην προχωρήσει άμεσα στη δημιουργία νέου πολιτικού φορέα δίνει στο ΠΑΣΟΚ πίστωση χρόνου, αλλά αργά ή γρήγορα η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί. Ο προσανατολισμός του Ν. Ανδρουλάκη στην «αυτόνομη πορεία» πιθανότατα συνεπάγεται ότι το ΠΑΣΟΚ θα χαράξει σαφείς διαχωριστικές γραμμές τόσο έναντι της Ν.Δ. όσο και αναφορικά με το «κόμμα Τσίπρα».
Oμως, έμπειρα στελέχη αναφέρουν πως η Χαριλάου Τρικούπη δεν έχει την πολυτέλεια της διπλής σύγκρουσης, καθώς δεν πρέπει να «αποξενωθεί» από ψηφοφόρους που διάκεινται ευνοϊκά έναντι του πρώην πρωθυπουργού. Προσθέτουν μάλιστα ότι τη συγκεκριμένη στρατηγική «την ακολουθείς όταν είσαι τρίτο κόμμα και επιχειρείς να επιβιώσεις εν μέσω πόλωσης και όχι όταν είσαι δεύτερος». Ως προς τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η επιστροφή Τσίπρα, ένα από τα βασικά είναι πως καθίσταται δυσχερής μια στρατηγική ανοιγμάτων από τη Χαριλάου Τρικούπη. Μια σειρά από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και –πρωτίστως από τα ηγετικά κλιμάκια– της Νέας Αριστεράς που πέρυσι θα έβλεπαν ενδεχομένως θετικά τη σύμπλευση με το ΠΑΣΟΚ, είναι σαφές ότι πλέον θα αναμείνουν το πιθανό «προσκλητήριο» του Αλ. Τσίπρα.
