Kathimerini.gr
Της Δώρας Αντωνίου
Η διαδικασία συγκρότησης Προανακριτικής για τον πρώην υπουργό Μεταφορών Κώστα Καραμανλή, όπως έχει ήδη καταστεί σαφές από τις πρώτες τοποθετήσεις και αντιδράσεις, θα συνοδευθεί από σκληρή πολιτική σύγκρουση. Πιθανότατα την τελευταία πολιτική σύγκρουση με επίκεντρο την υπόθεση των Τεμπών πριν από την έναρξη της δίκης.
Οσα έγιναν το τελευταίο διήμερο με αφορμή την κατάθεση της πρότασης του ΠΑΣΟΚ δείχνουν ότι η πολιτική αντιπαράθεση ξεπερνάει τα στενά όρια της συζήτησης για την Προανακριτική και επεκτείνεται σε μια ευρύτερη διαδικασία, μέσω της οποίας οι πολιτικές δυνάμεις επιδιώκουν να επαναπροσδιορίσουν τον «χάρτη» επιρροής τους.
Από την πλευρά της κυβερνητικής πλειοψηφίας αυτό κατέστη σαφές από την αντίδραση της Νέας Δημοκρατίας στην πρόταση του ΠΑΣΟΚ, η οποία είχε δύο πτυχές: μια καθαρά νομική, που είχε στόχο να αποδομήσει σημείο προς σημείο την τεκμηρίωση που το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης συμπεριέλαβε στο κείμενό του, και μια δεύτερη, ξεκάθαρα πολιτική. Το κυβερνών κόμμα κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ για «πολιτική εκμετάλλευση της τραγωδίας» και πηγές της Ν.Δ. φρόντισαν να αποδώσουν στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης πρακτικές που παραπέμπουν στον ΣΥΡΙΖΑ και ειδικότερα στο «δόγμα Πολάκη» και σε πρακτικές Παπαγγελόπουλου.
Πρόκειται για ακόμη μία ψηφίδα στην εικόνα που επιδιώκει η κυβέρνηση να διαμορφώσει για το ΠΑΣΟΚ, προσδίδοντάς του χαρακτηριστικά τα οποία το τοποθετούν μακριά από το πολιτικό Κέντρο και το ομαδοποιούν με τα κόμματα διαμαρτυρίας και αντίδρασης. Η αποδόμηση του ΠΑΣΟΚ στον χώρο του Κέντρου και στους ψηφοφόρους αυτής της δεξαμενής συνδέεται ευθέως με την προσπάθεια της κυβέρνησης να ανακτήσει την κυριαρχία της σε αυτή τη δεξαμενή ψηφοφόρων, προκειμένου να αυξήσει τα ποσοστά της. Δεν είναι τυχαία η τοποθέτηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος ανέφερε χθες ότι «η στάση του ΠΑΣΟΚ στο ζήτημα της προανακριτικής επιτροπής για τα Τέμπη εκτός από το ότι μαρτυρεί μια ανεπάρκεια, δείχνει ακόμη μία φορά την προσπάθεια της αντιπολίτευσης για εργαλειοποίηση του θέματος».
Πρωτοβουλία κινήσεων
Το ΠΑΣΟΚ από την πλευρά του κατέστησε σαφές από την αρχή της διαδικασίας διαμόρφωσης της πρότασης για Προανακριτική για τον Κώστα Καραμανλή ότι δεν πρόκειται να μπει σε συζητήσεις με άλλα κόμματα και δεν πρόκειται να τροφοδοτήσει περαιτέρω τις όποιες συζητήσεις και σενάρια για πιθανές συνεργασίες. Στη Χαριλάου Τρικούπη είναι σαφές ότι επιδιώκουν, με τον τρόπο που κινήθηκαν, να ανακτήσουν την πρωτοβουλία των κινήσεων και να εμφανισθούν ως η πολιτική δύναμη που μπορεί θεσμικά και σοβαρά, με επιχειρήματα και δομημένη νομική προσέγγιση να πιέσει την κυβέρνηση για την υπόθεση των Τεμπών και να αποδομήσει την επίθεση που δέχεται από κυβερνητικής πλευράς ότι υιοθετεί ακραία σενάρια και «ψεκασμένες» θεωρίες.
Παράλληλα, το ΠΑΣΟΚ μέσα από τη συζήτηση στη Βουλή αλλά και τη δημόσια αντιπαράθεση επιδιώκει να καταγραφεί ως ο κύριος αντιπολιτευτικός στην κυβέρνηση πόλος.
«Παραλείψεις»
Βεβαίως, καθώς η Πλεύση Ελευθερίας παραμένει σύμφωνα με αρκετές δημοσκοπήσεις δεύτερο κόμμα, η πολιτική αντιπαράθεση για την Προανακριτική περιλαμβάνει και το μέτωπο της Χαριλάου Τρικούπη με το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου, που δεν θα εγκαταλείψει χωρίς μάχη την προσπάθεια να διατηρήσει τη δεύτερη θέση.
Κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι το ότι χθες στη Βουλή η επικεφαλής της Πλεύσης Ελευθερίας Ζωή Κωνσταντοπούλου επιτέθηκε στο ΠΑΣΟΚ χαρακτηρίζοντας την πρότασή του ελλιπή, «με τόσες παραλείψεις, μια πρόταση που δεν περιέχει όλα τα κακουργήματα, μια πρόταση που δεν περιέχει όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα, μια πρόταση που δεν περιέχει βεβαίως τον κ. Μητσοτάκη».
Στην κυρία Κωνσταντοπούλου απάντησε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Παύλος Γερουλάνος λέγοντας ότι «είμαστε απόλυτα θεσμικοί» και πως η πρόταση συντάχθηκε «με βάση τα στοιχεία που έρχονται από τη δικογραφία».
Η συνέχεια της αντιπαράθεσης αναμένεται σκληρή. Ισως, όμως, η επίθεση που δέχεται από την Πλεύση Ελευθερίας να βοηθήσει το ΠΑΣΟΚ να αποκρούσει τις κατηγορίες που του αποδίδονται από την κυβέρνηση ότι ουσιαστικά συντάσσεται και ταυτίζεται με τα λεγόμενα κόμματα διαμαρτυρίας και τις πιο ακραίες φωνές.
Τελευταίες «πινελιές» για ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά
Του Αντώνη Αντζολέτου
Με τηλεφωνική επικοινωνία των Σωκράτη Φάμελλου και Αλέξη Χαρίτση προχώρησαν, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», οι διεργασίες μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Αριστεράς για το κοινό αίτημα σύστασης προανακριτικής επιτροπής. Στην Κουμουνδούρου βάζουν τις τελευταίες «πινελιές» και αναμένεται τις επόμενες ώρες τα δύο κόμματα να συγκρίνουν τα νομικά κείμενα που έχουν συντάξει προκειμένου να συμφωνήσουν στα πρόσωπα που θα περιλαμβάνονται, αλλά και στα αδικήματα. Ενδεχομένως από τη Δευτέρα να προχωρήσουν στην κατάθεση.
Το αίτημα θα περιγράφει κατηγορίες σε βαθμό κακουργήματος για τον Κώστα Καραμανλή, ενώ στο κάδρο θα μπει και ο Χρήστος Σπίρτζης για το θέμα της διατάραξης των συγκοινωνιών. Υπενθυμίζουν από την Κουμουνδούρου πως ο ίδιος ο Χρήστος Σπίρτζης έχει ζητήσει πλήρη διερεύνηση, αλλά αυτό που δεν θα δεχθούν είναι τον συμψηφισμό που επιχειρεί να περάσει η κυβέρνηση.
Αυτό που εξετάζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ είναι η συμπερίληψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο αίτημα που θα συντάξουν, με αρκετά στελέχη να είναι θετικά. Θα πρέπει να υπάρξει σύμπλευση με τη Νέα Αριστερά. Το αίτημα που συντάσσουν στην Κουμουνδούρου δεν θα περιέχει τους υφυπουργούς Μεταφορών της δικής τους διακυβέρνησης, ενώ εξετάζεται στο κάδρο να μπει και ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, καθώς ήταν υπουργός Μεταφορών το 2014, όταν υπογράφηκε η σύμβαση 717.
Το κείμενο του ΚΚΕ
Τη δική του πρόταση για σύσταση προανακριτικής επιτροπής έδωσε στη δημοσιότητα το ΚΚΕ, υπογεγραμμένη από τους 21 βουλευτές του κόμματος. Δεν θα αναζητήσουν τις εννέα υπογραφές που λείπουν προκειμένου να κατατεθεί ως αίτημα στη Βουλή. Το κείμενο αποτελεί βάση διαλόγου προς τις κοινοβουλευτικές δυνάμεις.
Η πρόταση αναφέρεται στις πολιτικές και ποινικές ευθύνες για το δυστύχημα των Τεμπών και την κατάσταση του ελληνικού σιδηροδρόμου, όπου σημειώνεται ότι «είναι προφανές ότι την πρώτη και βασική πολιτική ευθύνη για το συγκεκριμένο έγκλημα φέρει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Και αυτή η ευθύνη δεν παραγράφεται, όσο ευνοϊκά και αν διαμορφώσουν το θεσμικό πλαίσιο». Για τον πρωθυπουργό τονίζουν πως πρέπει να διερευνηθούν οι ευθύνες του «ως προϊσταμένου του Χρ. Τριαντόπουλου, καθώς και άλλων υπουργών επιπλέον για την εκτεταμένη αλλοίωση του τόπου του εγκλήματος».
Περιγράφονται οι ποινικές ευθύνες των πρώην υπουργών Μεταφορών Κώστα Καραμανλή και Χρήστου Σπίρτζη για διερεύνηση κακουργηματικών αδικημάτων: α) της διά πράξεων και παραλείψεων διατάραξης της ασφάλειας των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών από το οποίο προήλθε ο θάνατος 57 ανθρώπων, β) της ανθρωποκτονίας με ενδεχόμενο δόλο των 57 ανθρώπων, γ) της θανατηφόρου έκθεσης, δ) της βαριάς σωματικής βλάβης δεκάδων ακόμα ατόμων και ε) της παράβασης καθήκοντος.
Ο οδικός χάρτης της διαδικασίας στη Βουλή και οι προθεσμίες
Του Γιώργου Μπουρδάρα
Με την κατάθεση της πρότασης του ΠΑΣΟΚ για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής άρχισαν να μετρούν αντίστροφα τουλάχιστον δύο χρονικές προθεσμίες, όπως αυτές προβλέπονται κατ’ αρχάς από τον Κανονισμό της Βουλής για ανάλογες περιπτώσεις. Σύμφωνα με το άρθρο 154 του Κανονισμού, η πρόταση άσκησης δίωξης κατά προσώπων που είναι ή διετέλεσαν μέλη κυβέρνησης ή υφυπουργοί μπορεί να συνοδεύεται από αίτημα ανάθεσης «από τη Βουλή σε τριμελές γνωμοδοτικό συμβούλιο του ελέγχου των στοιχείων της κατηγορίας και της αξιολόγησης της ουσιαστικής βασιμότητάς τους». Κάτι τέτοιο δεν έγινε μεν από τους βουλευτές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Πλην όμως, ένα τέτοιο αίτημα μπορεί (άρθρο 155§3) να υποβληθεί από τουλάχιστον άλλους 30 βουλευτές εγγράφως. Και εδώ ακριβώς είναι που βρίσκεται η πρώτη από τις δύο προαναφερθείσες χρονικές προθεσμίες: Μια τέτοια κίνηση πρέπει να γίνει (επί της προτάσεως του ΠΑΣΟΚ) εντός επτά ημερών από προχθές, την ημέρα κατάθεσής της δηλαδή.
Αν δεν κατατεθεί ένα τέτοιο ειδικό αίτημα, τότε «ο πρόεδρος της Βουλής εγγράφει την πρόταση άσκησης δίωξης σε ειδική ημερήσια διάταξη εντός δεκαπέντε (15) ημερών».
Στην περίπτωση, ωστόσο, που κατατεθεί, «ο πρόεδρος της Βουλής την εγγράφει σε ειδική ημερήσια διάταξη εντός των δεκαπέντε (15) ημερών που έπονται της κατάθεσής της». Βάσει του Κανονισμού, αν η Βουλή αποδεχθεί «την πρόταση σύστασης γνωμοδοτικού συμβουλίου», τότε «τάσσεται προθεσμία για τη διενέργεια του ελέγχου και την παράδοση της γνωμοδότησης στον πρόεδρο της Βουλής».
Σημειώνεται πως το εν λόγω γνωμοδοτικό συμβούλιο συγκροτείται «από έναν αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου και δύο εισαγγελείς εφετών, οι οποίοι κληρώνονται, με τους αναπληρωματικούς τους, σε δημόσια συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής, που πρoσκαλείται ειδικά για τον λόγο αυτό, μεταξύ όλων των αντεισαγγελέων του Αρείου Πάγου και όλων των εισαγγελέων Εφετών που υπηρετούν στην Εισαγγελία Εφετών Αθηνών».
Η γνωμοδότηση του συμβουλίου στη συνέχεια «παραδίδεται στον πρόεδρο της Βουλής, ανακοινώνεται στην Ολομέλεια και διανέμεται στους βουλευτές». Τότε «οι ίδιοι βουλευτές που είχαν υποβάλει την πρόταση για την άσκηση δίωξης μπορούν εντός επτά ημερών να την αποσύρουν, οπότε παύει η πρόοδος της διαδικασίας επί της προτάσεως αυτής, ή να την τροποποιήσουν λαμβάνοντας υπόψη τη γνωμοδότηση».
Οπως συμβαίνει και με την απλή περίπτωση εισαγωγής της πρότασης για Προανακριτική στην Ολομέλεια, έτσι και στη διαδικασία για το τριμελές γνωμοδοτικό συμβούλιο «η Βουλή μπορεί να επιτρέψει την εμφάνιση ενώπιόν της του προσώπου κατά του οποίου στρέφεται η πρόταση προκειμένου να ακούσει τις απόψεις του. Σε κάθε περίπτωση, το πρόσωπο αυτό έχει δικαίωμα να υποβάλει στη Βουλή έγγραφο υπόμνημα».
Σημειώνεται τέλος ότι, σύμφωνα με κοινοβουλευτικές πηγές, αν –όπως πιθανολογείται– κατατεθεί και άλλη πρόταση για την ίδια υπόθεση αλλά για άλλα πρόσωπα ή διαφορετικά αδικήματα –εν προκειμένω από τη Ν.Δ. και ενδεχομένως από ΣΥΡΙΖΑ – Νέα Αριστερά–, τότε οι προτάσεις θα συζητηθούν παράλληλα και η μυστική ψηφοφορία θα διεξαχθεί με ανάλογα διαμορφωμένα ψηφοδέλτια.
