Του Βασίλη Νέδου
Εντατικές επαφές στο τρίγωνο Αθήνας – Κιέβου – Ουάσιγκτον βρίσκονται σε εξέλιξη τα τελευταία 24ωρα ενόψει και της προγραμματισμένης επίσκεψης του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Αθήνα τις επόμενες ημέρες. Σύμφωνα με άριστα πληροφορημένες πηγές, προχθές έγινε τηλεδιάσκεψη σε ανώτατο επίπεδο μεταξύ Αθηνών και Κιέβου ενόψει της επίσκεψης του κ. Ζελένσκι και των εκκρεμοτήτων που υπάρχουν στις ελληνο-ουκρανικές σχέσεις. Η επίσκεψη του κ. Ζελένσκι στην Αθήνα γίνεται λίγες ημέρες μετά τις πανηγυρικές ανακοινώσεις ενεργειακών έργων αμερικανικού ενδιαφέροντος, με πλέον σημαντική αυτή που αφορά τον Κάθετο Διάδρομο ο οποίος θα ξεκινάει από την Ελλάδα και θα καταλήγει στην Ουκρανία, τροφοδοτούμενος με φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ.
Υπάρχουν πάντως και αρκετά πιο πιεστικές εκκρεμότητες, οι οποίες αφορούν την τρέχουσα κατάσταση στο ουκρανικό μέτωπο.
Πρώτον, εκκρεμεί η κύρωση της διμερούς συμφωνίας ασφαλείας που υπεγράφη ανάμεσα στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον κ. Ζελένσκι πέρυσι τον Οκτώβριο. Η συμφωνία δεν έχει κυρωθεί από τη Βουλή των Ελλήνων.
Δεύτερον, οι Ουκρανοί, και εν προκειμένω και οι Αμερικανοί, αναμένουν την απάντηση της Αθήνας στο αίτημα για συμμετοχή της Ελλάδας στη λεγόμενη Προτεραιοποιημένη Λίστα Απαιτήσεων Ουκρανίας (Prioritized Ukraine Requirements List – PURL). Η συγκεκριμένη λίστα ουσιαστικά δημιουργήθηκε από τις ΗΠΑ με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων, τα οποία θα αξιοποιηθούν για την αγορά αμερικανικών όπλων, που εν συνεχεία θα καταλήξουν στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις. Μέχρι στιγμής η Αθήνα δεν έχει απαντήσει για την καταβολή χρημάτων και τη συμμετοχή στο PURL, παραπέμποντας στο υπουργείο Οικονομικών, το οποίο θα πρέπει να υπολογίσει το δημοσιονομικό κόστος μιας τέτοιας πρωτοβουλίας.
Σύμφωνα με όλα όσα έχει ανακοινώσει ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, στο PURL έχουν δεσμευθεί να συνεισφέρουν τα 17 από τα 32 κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, με πρωτεργάτες τη Γερμανία, την Ολλανδία, τον Καναδά, τη Σουηδία, τη Νορβηγία και τη Δανία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα ήταν από τις χώρες που είχαν εγείρει ερωτήματα και για τον τρόπο που σχεδιάζει να ενισχύσει η Ε.Ε. την Ουκρανία με τη σχεδιαζόμενη αξιοποίηση των «παγωμένων» ρωσικών κεφαλαίων, για την οποία οι τελικές αποφάσεις έχουν ήδη μετακινηθεί στους πρώτους μήνες του 2026.
Ενίσχυση
Το τρίτο σκέλος των ελληνο-ουκρανικών συζητήσεων αφορά, βεβαίως, την ενίσχυση των δυνάμεων του Κιέβου από το απόθεμα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Τους τελευταίους 45 μήνες του πολέμου η Αθήνα έχει παραχωρήσει στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις σειρά από πλεονάζον αμυντικό υλικό που αφορά κυρίως πυρομαχικά, αυτόματα τυφέκια, πυραύλους για μηχανοκίνητους εκτοξευτές, αντιαεροπορικούς πυραύλους, παλαιά πυροβόλα και οχήματα κ.λπ. Τόσο από το Κίεβο όσο και από την Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ έχουν επανειλημμένως ζητηθεί αντιαεροπορικές δυνατότητες, και δη πύραυλοι τύπου Patriot, τους οποίους η Αθήνα έχει αρνηθεί να παραχωρήσει ισάριθμες φορές.
Στο πλαίσιο της αντιπυραυλικής ή αντιαεροπορικής προστασίας η Αθήνα έχει παραχωρήσει (και πουλήσει) βλήματα τύπου Sea Sparrow και πυραύλους συστημάτων Crotale, που πλησίαζαν στη λήξη της χρησιμότητάς τους. Με δεδομένο ότι –όπως αποκάλυψε η «Κ»– μόλις πριν από λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε το πρώτο στάδιο έγκρισης της προμήθειας ισραηλινών συστημάτων για την «Ασπίδα του Αχιλλέα», ίσως να ανοίξει ο δρόμος για την παραχώρηση σε βάθος χρόνου συστημάτων OSA-AK. Κάτι τέτοιο κρίνεται, προς το παρόν, μάλλον πρόωρο.
Η Αθήνα δέχεται, επίσης, πιέσεις για τη μεγαλύτερη ενεργοποίηση στον τομέα της εκπαίδευσης χειριστών F-16, ενώ τους τελευταίους μήνες η γαλλική πλευρά ζητάει να αγοράσει τα Mirage 2000-5 από το οπλοστάσιο της Πολεμικής Αεροπορίας, με σκοπό, βέβαια, εν συνεχεία να τα παραχωρήσει στους Ουκρανούς. Μάλιστα, όπως η «Κ» εγκαίρως ανέφερε, οι Γάλλοι είναι διατεθειμένοι να συζητήσουν με την Αθήνα κάποιες διευκολύνσεις στην αγορά ακόμη ορισμένων νέων αεροσκαφών Rafale που επιθυμεί να προμηθευτεί η Ελλάδα.
