Σαν από πρόφαση για να στρέφει πιο συχνά στα ουράνια θεάματα ο πολυάσχολος σύγχρονος άνθρωπος, η επιστήμη έχει καταστήσει γνωστά και δημοφιλή διάφορα φαινόμενα, από τις τεταρτίδες και τις περσείδες, έως την ευθυγράμμιση πλανητών, το σέλας, τις εκλείψεις και, ασφαλώς, τις λογείς φάσεις της Σελήνης.
Ετσι, όσον αφορά το φεγγάρι, υπάρχουν υπερπανσέληνοι, «μπλε» πανσέληνοι, «ματωμένες» πανσέληνοι, του ελαφιού, της φράουλας, του οξύρρυγχου κ.ο.κ. Κι έπειτα υπάρχει και το «μαύρο φεγγάρι».
Το σπάνιο αυτό ουράνιο φαινόμενο που σημειώνεται κατά τη διάρκεια της νέας σελήνης, αναμένεται αυτό το Σαββατοκύριακο.
«Αλλά, μην ελπίζετε πως θα το δείτε», προειδοποιούν τους απανταχού ρομαντικούς οι επιστήμονες, καθώς πρακτικά είναι αθέατο.
Τι είναι το «μαύρο φεγγάρι»;
Όταν η Σελήνη βρίσκεται σχεδόν ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο, η μία πλευρά της Σελήνης είναι στραμμένη προς τον Ήλιο και φωτίζεται, ενώ η πλευρά που «βλέπει» η Γη είναι σκοτεινή. Αυτό στον σεληνιακό κύκλο ονομάζεται φάση νέας Σελήνης, κατά την οποία το φεγγάρι δεν είναι ορατό τις νύχτες.
Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, η φωτισμένη πλευρά της Σελήνης δεν έχει μόνο την «πλάτη« της προς τη Γη, αλλά βρίσκεται στο στερέωμα κατά τη διάρκεια της ημέρας και ανατέλλει και δύει την ίδια ώρα με τον Ήλιο, σύμφωνα με τη NASA. Η Σελήνη είναι βαρυτικά συνδεδεμένη με τη Γη, πράγμα που σημαίνει ότι από τη Γη βλέπουμε πάντα την ίδια πλευρά της Σελήνης.
Δεν είναι σαφές πότε δημιουργήθηκε, αλλά ο όρος «μαύρο φεγγάρι» είναι ένας ανεπίσημος στην αστρονομική ορολογία.
Ορισμένοι θεωρούν ότι μια νέα Σελήνη αποτελεί «μαύρο φεγγάρι» με δύο τρόπους. Αυτό μπορεί να συμβεί:
- όταν η νέα σελήνη εμφανίζεται δύο φορές σε ένα μήνα (σ.σ. όπως αντιστοίχως η δεύτερη πανσέληνος εντός του ίδιου μήνα αποκαλείται «Μπλε Σελήνη»)
- όταν υπάρχουν τέσσερις νέες φάσεις σελήνης στους τρεις μήνες μιας εποχής. Όταν υπάρχουν τέσσερα νέα φεγγάρια σε μία εποχή, το τρίτο νέο φεγγάρι ονομάζεται «μαύρο φεγγάρι».
Το «μαύρο φεγγάρι» του Σαββάτου είναι η τρίτη νέα σελήνη της καλοκαιρινής περιόδου. Η τέταρτη νέα σελήνη θα εμφανιστεί στις 21 Σεπτεμβρίου, μία ημέρα πριν από την πρώτη επίσημη ημέρα του φθινοπώρου ή την φθινοπωρινή ισημερία στο Βόρειο Ημισφαίριο.
Υπαρκτό κι αθέατο
Από τη στιγμή που η φωτισμένη πλευρά της σελήνης θα «κοιτά» αντίθετα από τη Γη και καθώς η σελήνη θα ανατέλλει και θα δύει μαζί με τον Ήλιο, το φεγγάρι δεν θα είναι ορατό κατά τις νυχτερινές ώρες.
Παρόλα αυτά, αφού η απουσία σεληνιακού φωτός θα ευνοεί τα ουράνια σκοτάδια, είναι μια ιδανική ευκαιρία για την παρατήρηση των άστρων, των Περσείδων (φαινόμενο που ολοκληρώνεται στις 24 Αυγούστου), αλλά και του νεφελώματος Dumbbell (M27).
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, μία πανσέληνος, περίπου 33.000 φορές πιο φωτεινή από το φωτεινότερο άστρο στον ουρανό, τον Σείριο, «επισκιάζει» μεγάλο μέρος του νυχτερινού ουράνιου θόλου.
Κατά τη φάση της νέας σελήνης, ο νυχτερινός ουρανός, κατά πολύ σκοτεινότερος, προσφέρεται για ιδανική παρατήρηση άστρων, αστερισμών και φαινομένων.
Πότε αναμένεται η επόμενη «μαύρη σελήνη»
Σύμφωνα με το Space.com, η επόμενη μαύρη σελήνη θα εμφανιστεί στις 31 Αυγούστου 2027.
Πηγή: NPR, The Conversation
