Λίγους μήνες μετά την πρόσφατη νίκη στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) της Τουρκίας βρίσκεται αντιμέτωπο με μια νέα, κρίσιμης σημασίας εκλογική αναμέτρηση. Εν μέσω μεγάλης οικονομικής κρίσης και μεγάλης αναταραχής τόσο στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό όσο και στο διπλωματικό πεδίο, η συμμαχία ΑΚΡ-Γκρίζων Λύκων κατεβαίνει στις δημοτικές εκλογές με απώτερο στόχο τη διατήρηση των εκλογικών προπυργίων της συντηρητικής συμμαχίας.
Οι Τούρκοι αναλυτές θεωρούν ότι σε μεγάλα αστικά κέντρα, αυτήν την Κυριακή, η τουρκική κοινή γνώμη θα παρακολουθήσει ένα ιστορικό ντέρμπι με την αντιπολίτευση, η οποία συμμετάσχει με ισχυρές υποψηφιότητες και τη σύμπραξη κεντρώων και δεξιών κομμάτων, να στοχεύει σε ένα καλό αποτέλεσμα, το οποίο θα ανοίξει τον δρόμο για αλυσιδωτές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία, κατά το επόμενο διάστημα. Τον δικό τους αγώνα δρόμου δίνουν και οι Κούρδοι της Τουρκίας, οι οποίοι στοχεύουν σε μια νέα ιστορική εκλογική επιτυχία.
Οι μεγάλες πόλεις
Για πολλές δεκαετίες, τα αστικά κέντρα της Τουρκίας υπήρξαν τα εκλογικά προπύργια των δεξιών και συντηρητικών κομμάτων. Σε αυτήν την εξέλιξη καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε το μεγάλο κύμα εσωτερικής μετανάστευσης στην Τουρκία, το οποίο κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 άλλαξε την πληθυσμιακή και πολιτισμική σύνθεση των πόλεων της χώρας. Τότε, πρώην αγρότες και εργάτες από την ενδοχώρα της Ανατολίας βρήκαν καταφύγιο στις δυτικές πόλεις και εντάχθηκαν στα «πελατειακά δίκτυα» της τουρκικής Δεξιάς, ενώ ένας επιπρόσθετος παράγοντας για την ενίσχυση της θέσης της τουρκικής Δεξιάς στα μεγάλα δυτικά αστικά κέντρα της Τουρκίας υπήρξε η σταδιακή αποδυνάμωση της τουρκικής Αριστεράς. Σήμερα, περίπου τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη εκλογική νίκη του τουρκικού συντηρητικού κινήματος σε μεγάλα αστικά κέντρα της δυτικής και κεντρικής Τουρκίας, η προαναφερόμενη εικόνα παρουσιάζει σημάδια αλλαγής και ανατροπής, εφόσον σε κέντρα όπως την Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, η αντιπολίτευση απειλεί την πρωτοκαθεδρία της συντηρητικής συμμαχίας ΑΚΡ-Γκρίζων Λύκων.
Η αξιωματική αντιπολίτευση της Τουρκίας συμμετέχει στις δημοτικές εκλογές, στηριζόμενη στη συμμαχία της με μικρότερα συντηρητικά κόμματα. Όπως στην περίπτωση του πρόσφατου δημοψηφίσματος για την αλλαγή του πολιτεύματος, αλλά και των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών, το σοσιαλδημοκρατικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (ΡΛΚ) έχει ενώσει τις δυνάμεις του με το εθνικιστικό Καλό Κόμμα (ΚΚ) της Μεράλ Άκσενερ και το συντηρητικό Κόμμα Ευτυχίας (ΚΕ). Επίσης, σε κάποια αστικά κέντρα, αυτήν τη συμμαχία υποστηρίζουν και οι Κούρδοι. Η συμμαχία της αντιπολίτευσης πραγματοποίησε ρεαλιστικές και επιτυχημένες επιλογές υποψηφίων για τις δημοτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου. Στην Άγκυρα ένα τέως στέλεχος των Γκρίζων Λύκων διεκδικεί το αξίωμα του δημάρχου της πρωτεύουσας για λογαριασμό της, ενώ στην Κωνσταντινούπολη, ένας πολιτικός με κεντρώο και δημοκρατικό προφίλ, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα έχει καταφέρει να κλείσει την ψαλίδα που χωρίζει την κυβέρνηση από την αντιπολίτευση. Στο Πέρα, ένα σοσιαλιστής υποψήφιος έχει κάνει αισθητή διαφορά στο πολιτικό τοπίο του πολιτισμικού κέντρου μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα και παρόμοια είναι τα παραδείγματα άλλων που ξεχωρίζουν σε ολόκληρη τη δυτική και κεντρική Τουρκία. Αντιμέτωπη με ισχυρές υποψηφιότητες, η κυβερνητική συμμαχία κατεβάζει στις σημερινές δημοτικές εκλογές τα δικά της ισχυρά χαρτιά των διακυβερνήσεων του ΑΚΡ. Σε Άγκυρα, Πόλη, Σμύρνη, Άντεπ και σε άλλα σημαντικά κέντρα πρώην υπουργοί και υψηλόβαθμα στελέχη των κυβερνήσεων του ΑΚΡ διεκδικούν αξιώματα δημάρχου. Η Κωνσταντινούπολη ξεχωρίζει με την υποψηφιότητα του τελευταίου πρωθυπουργού της σύγχρονης Τουρκίας, του Μπιν Αλί Γιλντιρίμ, στη Σμύρνη, ένα πρώην στέλεχος της κυβέρνησης του ΑΚΡ υπογραμμίζει τη σημασία των αρχών του κοσμικού καθεστώτος και στην Άγκυρα ο υποψήφιος της κυβερνητικής συμμαχίας προβάλλει δημοκρατικό και κεντρώο προφίλ.
Η σίγουρη νίκη
Μπορεί σε Άγκυρα, Σμύρνη, Πόλη, Εσκί Σεχίρ, Προύσα και άλλα αστικά κέντρα, η νέα εκλογική επιτυχία του ΑΚΡ να μην θεωρείται δεδομένη, ωστόσο αυτό δεν ισχύει για την περίπτωση των Βόρειων Παραλίων και της ενδοχώρας της Ανατολίας. Σε αυτές τις περιοχές, οι υποψήφιοι του ΑΚΡ κατεβαίνουν στη νέα εκλογική μάχη από θέση ισχύος, επωφελούμενοι στο έπακρον από όλες τις δυνατότητες του κρατικού μηχανισμού και στηριζόμενοι στην «τυφλή εμπιστοσύνη» του εθνικιστή και συντηρητικού ψηφοφόρου. Σε πόλεις, όπως οι Καισαρεία, Ικόνιο, Τραπεζούντα κ.ο.κ. οι υποψήφιοι της κυβερνητικής παράταξης στηρίζουν επίσης τις ελπίδες τους στη συνεργασία των Γκρίζων Λύκων. Ως γνωστόν, από την περίοδο του αποτυχημένου πραξικοπήματος, το ΑΚΡ έχει ενώσει τις δυνάμεις του με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΚΕΔ) και ο διάλογος και η συνεργασία του προέδρου Ερντογάν με τον ηγέτη των Γκρίζων Λύκων, Ντεβλέτ Μπαχτσελί κυλά ομαλά και καθοδηγεί την τουρκική κυβέρνηση στη νέα περίοδο. Γι’ αυτό άλλωστε, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, τόσο ο ίδιος ο κ. Ερντογάν όσο και οι συνεργάτες του φρόντισαν να στείλουν στην τουρκική κοινή γνώμη εθνικιστικά και συντηρητικά μηνύματα, τα οποία, σύμφωνα με πολλούς ανεξάρτητους αναλυτές, φέρουν στίγματα αυταρχισμού και ολοκληρωτικών καθεστώτων της περιόδου του μεσοπολέμου. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις του προέδρου και του υπουργού Εσωτερικών, που λίγες μόλις ημέρες πριν από τις δημοτικές εκλογές ξεκαθάρισαν ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει άμεσα στην απομάκρυνση από τα καθήκοντα τους Κούρδους δημάρχους και δημοτικούς υπαλλήλους, που διατηρούν σχέσεις με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΡΚΚ), ακόμη και αν οι ψηφοφόροι επιλέξουν να υποστηρίξουν αυτές τις υποψηφιότητες.
Κουρδική επίδειξη ισχύος
Ακόμη κι αν η Άγκυρα εξαπολύει νέες απειλές ενόψει εκλογών κι αν συνεχίζεται το κύμα εκφοβισμού των κύκλων της αντιπολίτευσης και των Κούρδων ακτιβιστών, το οποίο ξεκίνησε την περίοδο των εκλογών του 2015 και κορυφώθηκε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, όλα αυτά δεν φαίνεται να επηρεάζουν τους Κούρδους. Οι οποίοι ετοιμάζονται να επιστρέψουν στις κάλπες και να στείλουν ένα νέο, δυναμικό μήνυμα στην Άγκυρα. Τελευταίες σφυγμομετρήσεις δείχνουν ότι σε σημαντικά κουρδικά αστικά κέντρα, όπως το Ντιγιάρμπακιρ, το Χακκάρι και το Βαν, το κουρδικό κίνημα ετοιμάζεται να καταγράψει εντυπωσιακή εκλογική νίκη. Παρά τη φυλάκιση της ηγεσίας του, η πολιτική πτέρυγα του αυτονομιστικού κινήματος εξακολουθεί να διατηρεί ισχυρή εκλογική βάση στη νοτιοανατολική Τουρκία, η οποία δεν αποκλείεται να κάνει αισθητή διαφορά το βράδυ της Κυριακής.
Ο ρόλος του κουρδικού κινήματος αναμένεται να είναι καθοριστικός και στο δυτικό και κεντρικό κομμάτι της Τουρκίας όπου εκεί επέλεξε να μην προβάλλει υποψηφιότητες, αλλά να υποστηρίξει τις υποψηφιότητες της αντιπολίτευσης. Αυτή η έμπρακτη υποστήριξη την Κυριακή αναμένεται να μεταφραστεί εκλογικά σε σημαντικά ποσοστά, τα οποία θα ενισχύουν τη θέση των υποψηφίων της αξιωματικής αντιπολίτευσης και των συνεργατών της.
Εκλογές εν μέσω κρίσης
Οι δημοτικές εκλογές της Κυριακής ξεχωρίζουν και από το γεγονός ότι λαμβάνουν χώρα εν μέσω γενικευμένης οικονομικής κρίσης, η οποία επηρεάζει πλέον όλες τις πτυχές και δομές της τουρκικής καθημερινότητας. Η κατρακύλα της τουρκικής λίρας συνεχίζεται τη στιγμή που η μία μετά την άλλη τουρκικές εταιρείες και τράπεζες ζητούν διακανονισμό χρεών και πρόσβαση σε νέα οικονομικά κονδύλια, αλλά και κρατική υποστήριξη. Η ύφεση στην τουρκική οικονομία ενδέχεται να έχει συνέχεια μετά τις δημοτικές εκλογές, όταν στο πεδίο της διπλωματίας η Τουρκία θα πρέπει αναγκαστικά να αντιμετωπίσει τα ανοιχτά μέτωπα που έχει με τις ΗΠΑ και άλλες ξένες δυνάμεις. Αυτές οι προκλήσεις και οι δυσκολίες πέφτουν βαριές στο έργο του προέδρου Ερντογάν και των συνεργατών του. Για πρώτη φορά, σε κοινωνικό επίπεδο, στους δρόμους των μεγάλων πόλεων, αλλά και στα κοινωνικά δίκτυα οι Τούρκοι πολίτες εκφράζουν έντονο προβληματισμό για την τροπή των εξελίξεων σε πολλά μέτωπα. Υπό τη σκιά των προαναφερόμενων, οι δημοτικές εκλογές στην Τουρκία μετατρέπονται σε μια ιστορική πρόκληση για το κυβερνών ΑΚΡ: Θα καταφέρει τελικά ο Ερντογάν να συγκρατήσει το νέο κύμα αμφισβήτησης και προβληματισμού ή όχι; Τη νύχτα της Κυριακής η κάλπη θα δώσει μια πρώτη απάντηση σε αυτό το άκρως σημαντικό ερώτημα.
