Kathimerini.gr
Σε πλήρη αντίθεση με τους όρους της Συνθήκης της UNESCO για την προστασία των μνημείων και περιοχών παγκόσμιας κληρονομιάς (1981), που ορίζει ρητά πως για κάθε φυσική παρέμβαση και λειτουργικές αλλαγές στα καταγεγραμμένα κτίρια και τοποθεσίες θα πρέπει να υπάρχει η σχετική αδειοδότηση του Συμβουλίου Διατήρησης του Οργανισμού, έρχεται η απόφαση Ερντογάν για την Αγία Σοφία. Σύμφωνα με τη Συνθήκη, την οποία έχει υπογράψει και η Τουρκία, πριν από οποιαδήποτε παρέμβαση σε ανάλογους χώρους, είναι υποχρεωτικό να αποστέλλεται έγγραφο αίτημα στην UNESCO. Αυτή συγκαλεί τη διακυβερνητική Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς, που καλείται, με τη σειρά της, να εξετάσει την εκάστοτε περίπτωση με βασικό κριτήριο, πάντα, τη διατήρηση της αξίας και του οικουμενικού πολιτιστικού χαρακτήρα του μνημείου.
Την υποχρέωση της Αγκυρας να την ενημερώσει σχετικά επισήμανε εξάλλου αργά το βράδυ της Πέμπτης η ίδια η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών. «Η Αγία Σοφία έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο, γεγονός που συνεπάγεται ότι το κράτος όπου βρίσκεται έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις. Αυτό σημαίνει πως το κράτος οφείλει να διασφαλίζει ότι καμία μετατροπή δεν θα υπονομεύσει την εξέχουσα οικουμενική αξία κάθε μνημείου που έχει περιληφθεί στον κατάλογο στην επικράτειά του. Για οποιαδήποτε μετατροπή πρέπει να ειδοποιηθεί η UNESCO από το κράτος εκ των προτέρων, και θα πρέπει να υπάρξει (νέα) διαδικασία αξιολόγησης, εάν χρειάζεται, από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς», ανέφερε χαρακτηριστικά η UNESCO στο πρακτορείο Reuters.
Την απόφαση Ερντογάν αποδοκίμασε έντονα εξάλλου η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ως «ανοικτή πρόκληση προς όλο τον πολιτισμένο κόσμο που αναγνωρίζει τη μοναδική αξία και την οικουμενικότητα του μνημείου». «Η Αγία Σοφία δεν χάνει από την αίγλη της και το πανανθρώπινο μήνυμά της, επειδή το τουρκικό δικαστήριο υπέκυψε. Ο πρόεδρος Ερντογάν αποφάσισε για την Τουρκία την πολιτιστική απομόνωσή της», πρόσθεσε.
«Οποιαδήποτε απόφαση αλλοίωσης του χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας μέσω μετατροπής της σε τζαμί αποτελεί ευθεία πρόκληση, είναι απαράδεκτη και δεν ταιριάζει σε χώρα που σέβεται τις διεθνείς της υποχρεώσεις», υπογράμμισε εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Γιώργος Κατρούγκαλος. Καταδικαστικές ανακοινώσεις εξέδωσαν επίσης το ΚΙΝΑΛ και το ΚΚΕ.
Τη λύπη της για το γεγονός ότι η δική της ανησυχία, όπως και άλλων ορθόδοξων εκκλησιών, για την προοπτική να μετατραπεί ο ναός της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, δεν εισακούσθηκε από τις τουρκικές αρχές, εξέφρασε τέλος η ρωσική ορθόδοξη Εκκλησία με δήλωση του προέδρου του τμήματος για τις αμοιβαίες σχέσεις της Εκκλησίας με την κοινωνία και τα ΜΜΕ της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου της Μόσχας, Βλαντιμίρ Λεγκόιντα στο πρακτορείο TASS.
