Kathimerini.gr
Υστερα από μερικές ώρες σύγχυσης και έντασης, άρχισε να εφαρμόζεται από χθες το μεσημέρι η εύθραυστη εκεχειρία που τερμάτισε, επί του παρόντος, τον «πόλεμο των 12 ημερών» μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.
Μια πρώτη εκτίμηση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών δείχνει ότι τα αεροπορικά πλήγματα των ΗΠΑ σε τρεις από τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, το περασμένο Σαββατοκύριακο, δεν κατέστρεψαν τα βασικά στοιχεία του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης και κατά πάσα πιθανότατα το καθυστέρησαν μόνο για μερικούς μήνες, μετέδωσε το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN, επικαλούμενο τρεις διαφορετικές πηγές που έχουν ενημερωθεί σχετικά. Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λέβιτ χαρακτήρισε «κατηγορηματικά λανθασμένη» αυτήν την «υποτιθέμενη εκτίμηση».
Την επίτευξη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός δημοσιοποίησε με άκρως ανορθόδοξο τρόπο (ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) ο Ντόναλντ Τραμπ γύρω στη 1.30 π.μ. (ώρα Τεχεράνης). Ωστόσο, λίγο μετά τις 9 π.μ. το Ισραήλ υποστήριξε ότι το Ιράν παραβίασε την εκεχειρία εκτοξεύοντας δύο πυραύλους, που αναχαιτίστηκαν από την ισραηλινή αεράμυνα, προς το βόρειο τμήμα της χώρας, κάτι που το γενικό επιτελείο των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων αμέσως διέψευσε.
Ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας Ισραελ Κατς προανήγγειλε σκληρά αντίποινα, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η Τεχεράνη θα τρέμει» και μαχητικά αεροπλάνα απογειώθηκαν για να πλήξουν ιρανικούς στόχους. Χρειάστηκε νέα, ασυνήθιστα σκληρή έναντι του Ισραήλ, τοποθέτηση του Αμερικανού προέδρου για να μην καταρρεύσει η εκεχειρία, προτού καν αρχίσει να εφαρμόζεται.
«Δεν μου άρεσε το γεγονός ότι το Ισραήλ βομβάρδισε εκτεταμένα λίγη ώρα αφότου πετύχαμε συμφωνία. Και τώρα ακούω ότι το Ισραήλ ξαναβγήκε έξω (για να επιτεθεί), γιατί είχε την αίσθηση πως υπήρξε παραβίαση από έναν πύραυλο που δεν προσγειώθηκε καν», σχολίασε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο, προτού αναχωρήσει για τη Χάγη, όπου πήρε μέρος στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ.
Βολές και στους δύο
Με οργισμένο ύφος επιτέθηκε στις ηγεσίες και των δύο χωρών, Ισραήλ και Ιράν, λέγοντας: «Βασικά έχουμε δύο χώρες που πολεμούν μεταξύ τους επί τόσο διάστημα και τόσο σκληρά που δεν ξέρουν τι διάολο κάνουν» (what the fuck they’re doing). Λίγο αργότερα έγραψε στη διαδικτυακή πλατφόρμα του Truth Social: «Ισραήλ, μη ρίξεις αυτές τις βόμβες. Αν το κάνεις, θα είναι μείζων παραβίαση (της εκεχειρίας). Φέρε πίσω τους πιλότους σου, τώρα!». Σύμφωνα με ισραηλινά Μέσα, ο Ντόναλντ Τραμπ μίλησε τηλεφωνικά με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος του είπε ότι δεν μπορεί να ακυρώσει εντελώς τη διαταγή για αντίποινα που είχε δώσει, αλλά του υποσχέθηκε ότι θα την περιορίσει στο ελάχιστο δυνατόν.
Μία ώρα αργότερα, ακούστηκαν δύο εκρήξεις στην Τεχεράνη και ο ραδιοφωνικός σταθμός του ισραηλινού στρατού ανέφερε ότι επλήγη βάση ραντάρ των Ιρανών. Σε αυτό το πλήγμα περιορίστηκε η μάλλον συμβολική, ύστερα από την παρέμβαση Τραμπ, ισραηλινή απάντηση, κάτι που επέτρεψε να αρχίσει να εφαρμόζεται η συμφωνία για εκεχειρία.
Στην πτήση που τον μετέφερε στη Χάγη, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε άλλα δύο μηνύματα προς την ιρανική ηγεσία, με τα οποία προφανώς επιδίωξε να… κατεβάσει το θερμόμετρο που είχε εκτιναχθεί ύστερα από τα αμερικανικά πλήγματα της Κυριακής εναντίον του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Μιλώντας με δημοσιογράφους που τον συνόδευαν, δήλωσε ότι δεν επιδιώκει αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν, δύο ημέρες μετά την πολύκροτη ανάρτησή του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, όπου υπονοούσε το αντίθετο. «Δεν το επιδιώκω. Η αλλαγή καθεστώτος φέρνει το χάος και θα θέλαμε να μη δούμε πολύ χάος», ανέφερε. Εξάλλου, σε καινούργια ανάρτησή του στο Truth Social είπε ότι «η Κίνα μπορεί τώρα (μετά την εκεχειρία) να συνεχίσει να αγοράζει ιρανικό πετρέλαιο», υπονοώντας ότι δεν θα κινδυνεύει από δευτερογενείς αμερικανικές κυρώσεις.
Προτού ανακοινωθεί η συμφωνία για εκεχειρία, ο ισραηλινός στρατός είχε ανακοινώσει ότι το Ιράν εκτόξευσε 20 πυραύλους, ορισμένοι από τους οποίους έπληξαν συγκροτήματα κατοικιών στην πόλη Μπερ Σεβά, με συνέπεια τουλάχιστον τέσσερις άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους. Από την πλευρά του, το Ισραήλ εξαπέλυσε μεγάλο κύμα βομβαρδισμών εναντίον της Τεχεράνης προκαλώντας αρκετά θύματα, μεταξύ των οποίων υπήρξε κι ένας επιστήμονας του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Την εκεχειρία με το Ιράν χαιρέτισε ο ηγέτης της ισραηλινής αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ, ο οποίος ζήτησε από τον Νετανιάχου να πράξει το ίδιο, δηλαδή να συνομολογήσει συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για τη Γάζα. «Και τώρα, η Γάζα. Είναι καιρός να το λήξουμε και εκεί. Να φέρουμε πίσω τους ομήρους, να σταματήσουμε τον πόλεμο», έγραψε ο Ισραηλινός πολιτικός σε ανάρτησή του στο Χ. Αντιθέτως, στελέχη του κυβερνώντος κόμματος Λικούντ εξέφρασαν την απογοήτευσή τους, υποστηρίζοντας ότι το ιρανικό καθεστώς έμεινε στη θέση του και πως δεν είναι βέβαιο ότι δεν θα συνεχίσει το πυρηνικό πρόγραμμά του, έστω κι αν αυτό υπέστη σοβαρές ζημιές.
Αποτίμηση ζημιών
Από την πλευρά της, η Τεχεράνη διαμηνύει ότι θα συνεχίσει να ασκεί τα αναφαίρετα δικαιώματά της σχετικά με την ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας. «Εχουμε λάβει τα αναγκαία μέτρα και αποτιμούμε τις ζημιές», σημείωσε ο επικεφαλής του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν, Μοχάμεντ Εσλάμι. «Τα σχέδια για την επαναλειτουργία των εγκαταστάσεων έχουν προετοιμαστεί από πριν», προσέθεσε. Ρεπορτάζ των Financial Times ανέφερε ότι είναι σχεδόν βέβαιο πως οι Ιρανοί είχαν μεταφέρει μυστικά σε ασφαλή σημεία πολύ πριν από τους ισραηλινούς και τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς τα 408 κιλά ισχυρά εμπλουτισμένου ουρανίου που είχαν καταφέρει να κατασκευάσουν και ότι μπορεί να τα χρησιμοποιήσουν σε επόμενους γύρους του πυρηνικού προγράμματός τους.
Στο μεταξύ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ τόνισε ότι «η Ρωσία στήριξε το Ιράν με τη σταθερή θέση της» εναντίον των επιθέσεων που δέχθηκε από Ισραήλ και ΗΠΑ. Ο Ρώσος αξιωματούχος κλήθηκε να απαντήσει σε δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου περί δυσαρέσκειας της ιρανικής ηγεσίας για την ανεπαρκή βοήθεια που εισέπραξε από τη Μόσχα, παρά το γεγονός ότι οι δύο χώρες έχουν συνάψει συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας.
