Kathimerini.gr
RONEN BERGMAN / THE NEW YORK TIMES
Το 2011, η μικρή ισραηλινή εταιρεία κατασκευής κατασκοπευτικού λογισμικού NSO εισήγαγε το Pegasus στη διεθνή αγορά, βρίσκοντας αμέσως πρόθυμους αγοραστές μεταξύ υπηρεσιών ασφαλείας σε όλο τον κόσμο. Το λογισμικό αποδείχθηκε ικανό να διεισδύει στα πιο καλά κρυπτογραφημένα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα των συσκευών iPhone και Android. Εκτοτε, η NSO βοήθησε τις μεξικανικές αρχές στη σύλληψη του βαρώνου των ναρκωτικών Χοακίν Γκουζμάν, γνωστού ως «Ελ Τσάπο». Ευρωπαίοι ερευνητές έχουν χρησιμοποιήσει χωρίς φανφάρες το Pegasus για να αποτρέψουν τρομοκρατικές ενέργειες, να καταπολεμήσουν το οργανωμένο έγκλημα και –σε μία περίπτωση– να διαλύσουν διεθνές κύκλωμα σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, συλλαμβάνοντας δεκάδες υπόπτους σε 40 χώρες του κόσμου. Τα προϊόντα της NSO έμοιαζαν να προσφέρουν λύση σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των σημερινών διωκτικών υπηρεσιών: το γεγονός ότι εγκληματίες και τρομοκράτες διαθέτουν καλύτερο εξοπλισμό από ό,τι οι αστυνομικές αρχές για την κρυπτογράφηση των τηλεπικοινωνιών τους.
Η ευκολία χρήσης του κατασκοπευτικού λογισμικού, που στηρίζεται στην τεχνολογία «zero click», είναι τέτοια που καμιά υπηρεσία δεν θα μπορούσε να του αντισταθεί.
Το 2019, το FBI αγόρασε δοκιμαστικά το λογισμικό, παρά την καταγραφή πολλών περιστατικών χρήσης του από αυταρχικά καθεστώτα. Το Μεξικό το είχε χρησιμοποιήσει όχι μόνο για την παρακολούθηση κακοποιών, αλλά και για την υποκλοπή επικοινωνιών δημοσιογράφων και πολιτικών αντιπάλων της κυβέρνησης. Τα Εμιράτα χρησιμοποίησαν το λογισμικό για να καταδικάσουν ακτιβιστή υπέρ των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε φυλάκιση. Η Σαουδική Αραβία το αξιοποίησε εναντίον ακτιβιστριών για τα δικαιώματα της γυναίκας, αλλά και για την παρακολούθηση των τηλεφωνικών κλήσεων του δολοφονηθέντος το 2018 στην Κωνσταντινούπολη Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι.
Τίποτα από όλα αυτά δεν μετέπεισε, όμως, τους νέους πελάτες της NSO. Η ευκολία χρήσης του κατασκοπευτικού λογισμικού, που στηρίζεται στην τεχνολογία «zero click» (χωρίς πάτημα κουμπιού), είναι τέτοια που καμία υπηρεσία δεν θα μπορούσε να του αντισταθεί. Ο ιδιοκτήτης του τηλεφώνου δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι παρακολουθείται και χωρίς να καταλάβει τίποτα, το σύνολο των ψηφιακών δεδομένων της συσκευής του έχει αποθηκευθεί στον σκληρό δίσκο του δράστη της υποκλοπής. Το «μολυσμένο» κινητό μπορεί επίσης να μετατραπεί σε κάμερα και μικρόφωνο παρακολούθησης, καταγράφοντας σε ζωντανή σύνδεση συνομιλίες, εικόνες και τη γεωγραφική θέση του θύματος.
Διεθνής επιρροή
Ο συνδυασμός της αναζήτησης επιρροής στη διεθνή σκηνή από το Ισραήλ με την πρόθεση της NSO να εξασφαλίσει ταχεία και γενναιόδωρη χρηματοδότηση επέτρεψε στο λογισμικό Pegasus να καταλήξει στα χέρια νέας γενιάς εθνικιστών ηγετών σε όλο τον κόσμο. Παρότι οι κρατικές ρυθμιστικές υπηρεσίες του Ισραήλ είχαν δεσμευθεί να μην επιτρέψουν τη χρήση του λογισμικού από αυταρχικά καθεστώτα, το Pegasus κατέληξε να πουληθεί στην Πολωνία, την Ουγγαρία και την Ινδία, παρά την πληθώρα παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων για την οποία κατηγορούνται οι χώρες αυτές.
Τα κυβερνοόπλα έχουν αλλάξει ριζικά τις διεθνείς σχέσεις. Υπό μία έννοια, τα όπλα αυτά είναι ικανά να αποσταθεροποιήσουν τον κόσμο σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι η ατομική βόμβα. Είναι σχετικά φθηνά, ανταλλάσσονται εύκολα και μπορούν να αναπτυχθούν χωρίς επιπτώσεις στον επιτιθέμενο.
