ΠΗΓΗ: CNN
Δεν είναι μυστικό πως ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στοχεύει να κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης. Οι υποστηρικτές του λένε πως ήδη του αξίζει, ενώ οι επικριτές χλευάζουν αυτή του την επιδίωξη, θεωρώντας τις αμφιλεγόμενες πολιτικές του ως απόδειξη ότι το εν λόγω βραβείο δεν του αξίζει.
Οταν ο Τραμπ ανέλαβε την εξουσία, βρίσκονταν σε εξέλιξη δύο από τις χειρότερες διαμάχες αυτού του αιώνα: στη Γάζα και στην Ουκρανία. Και στα δύο μέτωπα, ωστόσο, διαφαίνονται στον ορίζοντα προοπτικές διευθέτησης.
Παρ’ όλα αυτά, όπως αναφέρει το CNN, δεν είναι ακόμη ιδιαίτερα σαφές εάν ο Τραμπ και η ομάδα του μπορούν πράγματι να επιτύχουν ειρήνευση. Αν όμως το κάνουν, η επιτροπή των Νόμπελ μπορεί και θα πρέπει να αναγνωρίσει αυτό το επίτευγμα και να απονείμει στον Τραμπ το πολυπόθητο βραβείο.
Τι ισχύει για την Ουκρανία
Μετά από εννέα μήνες πολιτικών ελιγμών και ένα καλοκαίρι συναντήσεων με τον Πούτιν, τον Ζελένσκι και τους Ευρωπαίους ηγέτες, καθώς και μετά από μια καταστροφική ρωσική επίθεση που οδήγησε σε περισσότερους από 20.000 θανάτους Ρώσων και κανένα εδαφικό κέρδος, είναι πιθανό να αναδύεται η προοπτική μιας συμφωνίας, η οποία θα μπορούσε να έχει τα εξής δύο στοιχεία:
– Πρώτον, μια εγγύηση για την ασφάλεια με δεσμεύσεις από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους του ΝΑΤΟ για προμήθειες στον ουκρανικό στρατό καθώς και για τη διευκόλυνση της υπεράσπισης των εδαφών της ενάντια σε πιθανές μελλοντικές εισβολές.
– Δεύτερον, κάποιες ανταλλαγές εδαφών στην ανατολική Ουκρανία ώστε να αποκατασταθεί η ασφάλεια των συνόρων και να τεθούν οι προϋποθέσεις για ειρήνη που θα έχει διάρκεια.
Η Ουκρανία, ωστόσο, δεν είναι πιθανό να εγκρίνει οποιαδήποτε συμφωνία για ανταλλαγές εδαφών χωρίς εγγύηση για την ασφάλεια, ενώ η Ρωσία δεν μοιάζει να προτίθεται να βάλει τέλος στον καταστροφικό της πόλεμο χωρίς κάποια διευθέτηση σε ό,τι αφορά τον εδαφικό χάρτη.
Για να επιτευχθεί μια συμφωνία χρειάζεται συνέπεια σε ό,τι αφορά τις στρατιωτικές προμήθειες προς την Ουκρανία από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της αεράμυνας και των πυραύλων μεγαλύτερου βεληνεκούς. Απαιτούνται επίσης περισσότερες κυρώσεις και οικονομικές πιέσεις στη Μόσχα. Μετά την πρόσφατη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ο Τραμπ φάνηκε να υποστηρίζει αυτή την προσέγγιση του με αμερικανικό εξοπλισμό να φτάνει στην Ουκρανία μέσω αγορών από συμμάχους των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ.
Αν ο Λευκός Οίκος επιμείνει σε αυτή την πιο αποφασιστική προσέγγιση, θα αυξηθούν οι πιθανότητες να μην απομείνει άλλη επιλογή στον Πούτιν από μία συμφωνία. Εάν, λοιπόν, ο Τραμπ καταφέρει να διατηρήσει την πίεση προς τη Μόσχα, διαμορφώνοντας παράλληλα τα βασικά σημεία της συμφωνίας, μια διευθέτηση είναι πιθανή πριν η επιτροπή των Νόμπελ αποφασίσει σχετικά με το βραβείο σε ένα χρόνο από τώρα.
Τι ισχύει για τον πόλεμο στη Γάζα
Οταν ο Τραμπ μπήκε στο Οβάλ Γραφείο, ίσχυε ένα σχέδιο της κυβέρνησης Μπάιντεν για κατάπαυση του πυρός σε τρεις φάσεις, με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.
Η εκεχειρία, ωστόσο, κατέρρευσε μετά την πρώτη φάση της τον Μάρτιο και κατά τους τελευταίους έξι μήνες, το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει κάποιες από τις πιο εντατικές στρατιωτικές του επιχειρήσεις μέχρι σήμερα. Παράλληλα, η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα συνεχίζεται, με το Ισραήλ να μπλοκάρει τα σύνορα της Γάζας για πρώτη φορά.
Με την κατάσταση που επικρατούσε στον θύλακο πριν από δύο εβδομάδες, η προοπτική απονομής του Νόμπελ Ειρήνης θα φάνταζε αμφίβολη.
Ομως τα πράγματα άλλαξαν την περασμένη εβδομάδα, αφού ο Τραμπ παρουσίασε ένα σχέδιο 20 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου, με το Ισραήλ να καλείται να αφήσει στην άκρη τα σχέδια προσάρτησης ή κατοχής της Γάζας και τη Χαμάς να υποχρεούται να παραιτηθεί από τον έλεγχό του θυλάκου και να απελευθερώσει όλους τους ομήρους, ζωντανούς και νεκρούς.
Αυτό το σχέδιο μοιάζει με εκείνο που είχε προβλεφθεί για τη Φάση 2 της συμφωνίας του Ιανουαρίου και έχει λάβει την έγκριση του Ισραήλ, καθώς και την υποστήριξη αραβικών και μουσουλμανικών κρατών, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ, της Αιγύπτου, της Ιορδανίας, της Τουρκίας, του Πακιστάν και της Ινδονησίας.
Αυτή την εβδομάδα ίσως φανεί τελικά εάν η Χαμάς είναι απόλυτα έτοιμη να απελευθερώσει τους ομήρους. Το σχέδιο του Τραμπ όμως καθιστά σαφές ότι θα τεθεί σε ισχύ ανεξάρτητα από το τι λέει η Χαμάς για περιοχές που πλέον δεν ελέγχει. Αυτό θα μπορούσε να επισπέυσει το τέλος του πολέμου και να σημάνει μια νέα πραγματικότητα για τη Γάζα χωρίς τη Χαμάς, μια απαραίτητη προϋπόθεση για ειρήνη που να έχει διάρκεια.
Σε γενικές γραμμές, οι ΗΠΑ έχουν πλέον σκιαγραφήσει το τοπίο για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και την πορεία προς τη μακροχρόνια συνύπαρξη και ειρήνη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.
Πολλές από τις ρήτρες του είναι γενικές αρχές, αλλά οι απαιτήσεις είναι σαφείς: Η Χαμάς πρέπει να απελευθερώσει όλους τους ομήρους και να παραιτηθεί από τον έλεγχό της Γάζας με αντάλλαγμα πολλούς Παλαιστίνιους κρατούμενους, μια εκεχειρία και την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων.
Οποιος θέλει να βάλει τέλος σε αυτόν τον πολύνεκρο και φρικιαστικό πόλεμο θα πρέπει να καλέσει τη Χαμάς να αποδεχθεί τους όρους χωρίς καθυστέρηση.
Το «εισιτήριο» του Τραμπ για το Οσλο
Το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου, την ημερομηνία δηλαδή που πέθανε ο Αλφρεντ Νόμπελ το 1896. Η επιτροπή ανακοινώνει τον νικητή του δύο μήνες νωρίτερα – στις 10 Οκτωβρίου. Ο Τραμπ σίγουρα ελπίζει ότι θα καταφέρει να εξασφαλίσει το βραβείο από αυτήν κιόλας την εβδομάδα. Αυτό είναι εξαιρετικά απίθανο. Αλλά το επόμενο έτος σηματοδοτεί την 125η επέτειο του βραβείου και ο Τραμπ θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πιθανός αποδέκτης.
Είναι πάντως γεγονός ότι ο Τραμπ και η ομάδα του έχουν εργαστεί για τη δημιουργία των πλαισίων με στόχο τον τερματισμό και των δύο πολέμων. Εάν μπορούν τώρα να συνεχίσουν προς αυτή την κατεύθυνση και να μην χάσουν τον στόχο τους κατά το επόμενο έτος (κάτι που παραμένει σε μεγάλο βαθμό αβέβαιο), τότε ο Τραμπ θα καταφέρει πράγματι να διεκδικήσει το 125ο Νόμπελ Ειρήνης.
