Kathimerini.gr
Η σημερινή ημέρα μπορεί να αποδειχθεί ιστορική για τη Νέα Υόρκη αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις που θέλουν τον υποψήφιο των Δημοκρατικών Ζοράν Μαμντάνι να κερδίζει τη μάχη για τη δημαρχία της μεγαλούπολης. Σε αυτή την περίπτωση, η πόλη με τον μεγαλύτερο εβραϊκό πληθυσμό εκτός Ισραήλ (12% των κατοίκων της είναι Αμερικανοεβραίοι) θα έχει τον πρώτο μουσουλμάνο δήμαρχο στην Ιστορία της. Αλλο ένα παράδοξο: το μεγαλύτερο κέντρο του χρηματιστικού κεφαλαίου στον κόσμο θα διοικείται από έναν αριστερό υποψήφιο, δηλωμένο οπαδό του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Η προοπτική αυτή άνοιξε το περασμένο καλοκαίρι όταν, προς γενική έκπληξη, ο 34χρονος Μαμντάνι, με τον ταπεινό τίτλο του πολιτειακού βουλευτή, κέρδισε πανηγυρικά τις εσωκομματικές εκλογές για το χρίσμα των Δημοκρατικών, αφήνοντας πίσω του δύο πολύ περισσότερο γνωστά ονόματα: τον απερχόμενο δήμαρχο Ερικ Ανταμς, ο οποίος στιγματίστηκε από κατηγορίες για διαφθορά, και τον πρώην κυβερνήτη της Νέας Υόρκης Αντριου Κουόμο, που είχε υποχρεωθεί να παραιτηθεί από το αξίωμά του λόγω κατηγοριών για σεξουαλική παρενόχληση.
Παρά την ήττα τους, Κουόμο και Ανταμς αποφάσισαν να κατέβουν στις σημερινές εκλογές ως ανεξάρτητοι, αν και στην πορεία ο Ανταμς αποσύρθηκε υπέρ του Κουόμο, εκφραστή, όπως και εκείνος, της πιο συντηρητικής μερίδας των Δημοκρατικών. Τα ηγετικά στελέχη του κόμματος από την πολιτεία της Νέας Υόρκης, όπως η κυβερνήτης Κάθι Χόκουλ και ο ηγέτης των Δημοκρατικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων Χακίμ Τζέφρις, υποστήριξαν ανόρεχτα και με μεγάλη καθυστέρηση τον Μαμντάνι, καθώς ήταν ο επίσημος και δημοκρατικά εκλεγμένος κομματικός υποψήφιος. Τους Ρεπουμπλικανούς εκπροσωπεί στη σημερινή αναμέτρηση ο Κέρτις Σλίβα, παρότι έρχεται πολύ χαμηλά στις δημοσκοπήσεις.
Απευθυνόμενος στους συντηρητικούς ψηφοφόρους, ο Κουόμο τους κάλεσε να τον υποστηρίξουν λέγοντας ότι «κάθε ψήφος στον Σλίβα είναι ψήφος υπέρ του Μαμντάνι». Ο 67χρονος πολιτικός επικαλείται τη σχετική απειρία του αντιπάλου του και προσπαθεί να επηρεάσει τους μετριοπαθείς, υπενθυμίζοντας τις ριζοσπαστικές θέσεις του Μαμντάνι κατά του μεγάλου κεφαλαίου και την αλληλεγγύη του στους Παλαιστινίους της Γάζας.
Ωστόσο, ο γεννημένος στην Ουγκάντα πολιτικός με τις ινδικές ρίζες κατάφερε να κερδίσει μεγάλο ακροατήριο προτάσσοντας όχι ιδεολογικά στοιχεία, αλλά τις θέσεις του για μια Νέα Υόρκη πιο φθηνή, πιο ανθρώπινη, πιο βιώσιμη για τους λιγότερο ευνοημένους πολίτες της, ειδικά τους νέους. Ανάμεσα στις προτάσεις του είναι δωρεάν αστικά λεωφορεία σε όλη την πόλη, «πάγωμα» των ενοικίων και ίδρυση αλυσίδας φθηνών δημοτικών παντοπωλείων. Οσο για το πολιτικό στίγμα του, δήλωσε αστειευόμενος ότι αισθάνεται «κάτι σαν προοδευτικός Σκανδιναβός, αλλά με πιο σκούρα επιδερμίδα».
Ολα αυτά, όμως, καθόλου δεν καθησύχασαν τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει αναγορεύσει σε προσωπική του υπόθεση τη μάχη κατά της εκλογής του Μαμντάνι στην πόλη όπου γεννήθηκε, έζησε και πλούτισε ο ίδιος. Στη διάρκεια συνέντευξής του στο τηλεοπτικό δίκτυο CBS κάλεσε ανοιχτά τους ψηφοφόρους να υποστηρίξουν τον Κουόμο για να μη βγει ο Μαμντάνι, θυσιάζοντας τον υποψήφιο του δικού του κόμματος, των Ρεπουμπλικανών, τον οποίο κάλεσε να παραιτηθεί, καθώς δεν έχει ελπίδες επικράτησης.
«Δεν είμαι οπαδός του Κουόμο καθ’ οιονδήποτε τρόπο, αλλά αν πρέπει να διαλέξω ανάμεσα σε έναν κακό Δημοκρατικό και έναν κομμουνιστή, θα διαλέξω τον κακό Δημοκρατικό», είπε ο Τραμπ, απειλώντας ανοιχτά ότι θα κόψει την κρατική επιχορήγηση στον δήμο της Νέας Υόρκης αν εκλεγεί ο Μαμντάνι. Εφθασε μάλιστα να τον εμφανίσει ως συνοδοιπόρο της ισλαμικής τρομοκρατίας ανασύροντας μια φωτογραφία του με τον ιμάμη τζαμιού του Μπρούκλιν, τον οποίο ο Τραμπ κατηγόρησε ως τον εγκέφαλο βομβιστικής επίθεσης στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου το 1993, αν και ο εν λόγω ιμάμης ουδέποτε δικάστηκε για το εν λόγω επεισόδιο.
Η τελευταία μεγάλη έρευνα κοινής γνώμης (Quinnipac), που δημοσιεύθηκε στις 29 Οκτωβρίου, εμφανίζει τον Μαμντάνι να συνεχίζει να προηγείται, αλλά με την ψαλίδα να κλείνει. Συγκεκριμένα, του δίνει ποσοστό 43% έναντι 33% του Κουόμο και μόλις 14% του Σλίβα. Πολλά θα εξαρτηθούν από το ποσοστό της προσέλευσης στις κάλπες. Μέχρι χθες είχαν ψηφίσει πρόωρα περίπου 750.000 πολίτες, περισσότεροι από τις δημοτικές εκλογές του 2021, αλλά λιγότεροι από τις περυσινές προεδρικές εκλογές.
Με τους Ρεπουμπλικανούς στο περιθώριο της αναμέτρησης –αν και οι ψήφοι τους μπορεί να παίξουν ρυθμιστικό ρόλο–, η Νέα Υόρκη αναδεικνύεται σε πεδίο αναμέτρησης ανάμεσα στα διαφορετικά ρεύματα και τις διαφορετικές γενιές των Δημοκρατικών, που εξακολουθούν να βρίσκονται σε σύγχυση, χωρίς ηγέτη και χωρίς στρατηγική, ένα χρόνο μετά την ήττα-σοκ της Κάμαλα Χάρις από τον Ντόναλντ Τραμπ. Η μέχρι τώρα πορεία του Μαμντάνι αντανακλά τη μεγάλη ζήτηση για νέα, άφθαρτα πρόσωπα και νέες, ριζοσπαστικές απαντήσεις απέναντι σε μια άνευρη γεροντοκρατία, την οποία ενσάρκωσε ο Τζο Μπάιντεν. Το αποτέλεσμα της σημερινής αναμέτρησης θα είναι μια ισχυρή ένδειξη για το κατά πόσον αυτό το ρεύμα, πέρα από το να εκφράζει την κοινωνική διαμαρτυρία, μπορεί να διεκδικήσει και σοβαρότερους ρόλους.
Βαρόμετρο σε πολλές πολιτείες
Αν και όλα τα βλέμματα στρέφονται προς τη Νέα Υόρκη, η σημερινή ημέρα θα αποτελέσει το πρώτο σοβαρό πολιτικό βαρόμετρο, ένα χρόνο μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς οι πολίτες καλούνται στις κάλπες περίπου των μισών αμερικανικών πολιτειών για διαφόρων ειδών αναμετρήσεις.
Δύο πολιτείες, η Βιρτζίνια και το Νιου Τζέρσεϊ, εκλέγουν νέους κυβερνήτες. Η μάχη θα είναι σε ανηφορικό έδαφος για τους Ρεπουμπλικανούς, μια και οι δύο πολιτείες ψήφισαν πέρυσι τους Δημοκρατικούς. Ειδικά η Βιρτζίνια, που βρίσκεται πλάι στην πρωτεύουσα της χώρας, επηρεάστηκε αρνητικά από τις περικοπές κρατικών δαπανών και τις απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, όπως και από την αποστολή στρατευμάτων για το κυνήγι μεταναστών στην Ουάσιγκτον. Το βέβαιο είναι ότι η πολιτεία θα αποκτήσει την πρώτη γυναίκα κυβερνήτη στην ιστορία της, καθώς το αξίωμα διεκδικούν η πρώην βουλευτής Αμπιγκάιλ Σπανμπέργκερ από τους Δημοκρατικούς και η αντικυβερνήτης Γουίνσαμ Ερλ-Σίαρς από τους Ρεπουμπλικανούς. Στο Νιου Τζέρσεϊ ο εκλεκτός του Τραμπ, Τζακ Σιαταρέλι, θα αντιμετωπίσει τον Δημοκρατικό Μίκι Σέριλ.
Πλην της Νέας Υόρκης, δημοτικές εκλογές με έντονα στοιχεία μάχης γενεών και ιδεολογικών ρευμάτων του Δημοκρατικού Κόμματος θα διεξαχθούν στο Σιάτλ και τη Μινεάπολη. Σημαντικό είναι και το δημοψήφισμα στην Καλιφόρνια πάνω στην «πρόταση 50» του Δημοκρατικού κυβερνήτη Γκάβιν Νιούσομ. Απαντώντας στην πρωτοβουλία των Ρεπουμπλικανών του Τέξας να αναδιατάξουν τις εκλογικές περιφέρειες ώστε να ευνοηθεί το κόμμα τους στις ενδιάμεσες εκλογές για το Κογκρέσο το 2026, ο Νιούσομ θέτει υπό έγκριση μια ανάλογη αναδιάταξη εκλογικών περιφερειών στη δική του πολιτεία, υπέρ των Δημοκρατικών.
Μαθήματα πολιτικής τακτικής για την ευρωπαϊκή Αριστερά
ΠΑΡΙΣΙ. Νέο αίσθημα αισιοδοξίας έχει προκαλέσει στην ευρωπαϊκή Αριστερά η ανάδειξη του Ζοράν Μαμντάνι σε φαβορί για τον δήμο της μεγαλύτερης πόλης των ΗΠΑ, ενόψει των δημοτικών εκλογών του 2026 σε πολλές χώρες της Ε.Ε. Κομματικά στελέχη και υπεύθυνοι πολιτικού σχεδιασμού σε όλη την Ευρώπη μεταβαίνουν τώρα στη Νέα Υόρκη προκειμένου να διδαχθούν από τον νεαρό πολιτικό και τη μετεωρική άνοδό του από άσημο δημοτικό σύμβουλο σε ένοικο της έπαυλης Γκρέισι, επίσημης κατοικίας του δημάρχου της μεγαλούπολης, όπως εξηγεί σε άρθρο του το περιοδικό Politico.
Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί επιθυμούν να διαπιστώσουν εάν η προεκλογική εκστρατεία του Μαμντάνι, αυστηρά εστιασμένη στο θέμα της ακρίβειας, θα μπορούσε να αποδειχθεί αποτελεσματική στις πόλεις τους. Η Μανόν Ομπρί, αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας της Αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο, ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη την περασμένη εβδομάδα προκειμένου να παρευρεθεί σε προεκλογικές εκδηλώσεις αλλά και σε περιπάτους του υποψηφίου σε συνοικίες της πόλης με στόχο να ζητήσει την ψήφο των πολιτών.
Η Ομπρί και το κόμμα της, Ανυπότακτη Γαλλία, αντιμετωπίζουν τον Μαμντάνι ως παράδειγμα προς μίμησιν, ο οποίος κατάφερε να πείσει τους ψηφοφόρους για την ανάγκη «ριζοσπαστικής αλλαγής», ικανό να προσφέρει έμπνευση ενόψει των δημοτικών εκλογών στη Γαλλία το 2026.
Το γερμανικό αντικαπιταλιστικό κόμμα Η Αριστερά έστειλε τέσσερα ανώτατα στελέχη του στη Νέα Υόρκη για να συναντηθούν με τους επικεφαλής της εκστρατείας Μαμντάνι και κυρίως τον Μόρις Κατζ, αρχιτέκτονα της δημοσκοπικής ανόδου του ανορθόδοξου υποψηφίου. Στη γερμανική αντιπροσωπεία μετείχαν η αντιπρόεδρος του κόμματος Ινές Σβέρτνερ και ο επικεφαλής του κόμματος στο κρατίδιο του Βερολίνου, Μαξιμίλιαν Σίρμερ.
Η Λίσα Πλάουμ, στέλεχος της Αριστεράς, είπε ότι το κόμμα υπερέβη τις προσδοκίες στις ομοσπονδιακές εκλογές της Γερμανίας τον περασμένο Φεβρουάριο ακολουθώντας την ίδια τακτική με τον Μαμντάνι: στρεφόμενο δηλαδή στο ζήτημα του κόστους ζωής, προσελκύοντας μικρές δωρεές και επενδύοντας σημαντικά στη διά ζώσης επαφή με τους ψηφοφόρους.
Η Πλάουμ εκτιμά ότι η Αριστερά θα αξιοποιήσει την εκστρατεία Μαμντάνι ως πρότυπο για τις εκλογές για την τοπική Βουλή του Βερολίνου, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Επιρροή στο εξωτερικό
Ερωτηθείς για την επιρροή που ασκεί σε άλλα κινήματα στο εξωτερικό, ο Μαμντάνι είπε την Κυριακή ότι η προσοχή του είναι στραμμένη σε τοπικά ζητήματα, προς το παρόν. «Υπάρχει εξώφυλλο του περιοδικού New Yorker που εμφανίζει τον πλανήτη να τελειώνει στο Νιου Τζέρσεϊ. Ετσι προσπαθώ να σκέφτομαι αυτές τις ημέρες. Για μένα το θέμα είναι πάντα να στρέφουμε το ενδιαφέρον πίσω στον εργαζόμενο και στο κόστος ζωής, κάτι που έλειπε από την πολιτική σκηνή», είπε ο προαλειφόμενος για δήμαρχος της Νέας Υόρκης.
Γάλλοι και Βρετανοί πολιτικοί εξέφραζαν τον θαυμασμό τους για τη στρατηγική της εκστρατείας Μαμντάνι να τονίσει το χάρισμα του υποψηφίου τους σε σύντομα βίντεο. «Η νίκη του στις προκριματικές εκλογές του Δημοκρατικού Κόμματος ήταν ήδη σημαντικό πολιτικό γεγονός τόσο για το μήνυμά του όσο και για τις τακτικές του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», λέει η Ντανιέλ Ομπονό, βουλευτής της Ανυπότακτης Γαλλίας.
Ο Μοτίν Αλι, αντιπρόεδρος των Πρασίνων στη Βρετανία, λέει ότι οι Βρετανοί πολιτικοί τείνουν να παράγουν «πληκτικά και απλοϊκά» βίντεο και ότι η Αριστερά πρέπει να τελειοποιήσει τη χρήση συνθημάτων και σλόγκαν, όπως ο Μαμντάνι.
