Kathimerini.gr
NICHOLAS KRISTOF / THE NEW YORK TIMES
O πρόεδρος Τραμπ έκανε καλά που αποχώρησε από τη συνάντηση του με τον Κιμ Γιονγκ Ουν από το να δεχθεί μία κακή συμφωνία για τα πυρηνικά, αλλά από το αποτέλεσμα φαίνεται ότι ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας ξεγέλασε τον Τραμπ στην περσινή τους συνάντηση. Ανεξάρτητα από τις ψευδαισθήσεις μεγαλείου που έχει ο Τραμπ, «Η τέχνη της διαπραγμάτευσης», όπως ονομάζεται ένα από τα βιβλία του, δεν είναι το δυνατό του σημείο.
Στην συνάντηση του, ο Κιμ προφανώς πίεσε για την πλήρη άρση των αμερικανικών κυρώσεων με αντάλλαγμα το κλείσιμο κάποιων πυρηνικών εγκαταστάσεων. Αυτή δεν είναι μία καλή συμφωνία και ο Τραμπ είχε δίκιο που δεν την δέχθηκε.
«Ουσιαστικά ήθελαν την πλήρη άρση των κυρώσεων, αλλά δεν μπορούσαμε να το κάνουμε», δήλωσε ο Τραμπ, προσθέτοντας: «Μερικές φορές πρέπει να αποχωρείς».
Ο πρόεδρος Ρήγκαν είχε αποχωρήσει το 1986 από το συνέδριο του Ρέκιαβικ, αρνούμενος να δεχθεί μία συνθήκη με την Ρωσία, την οποία θεωρούσε προβληματική. Ένα χρόνο αργότερα οι Ρώσοι επέστρεψαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με καλύτερους όρους και μία συμφωνία επετεύχθη – και όλοι ελπίζουμε ότι κάτι τέτοιο θα γίνει και αυτή τη φορά.
Βέβαια, ελλοχεύουν αρκετοί κίνδυνοι. Οι πιο σημαντικός είναι ότι η Βόρεια Κορέα μπορεί να ξεκινήσει και πάλι να δοκιμάζει το πυρηνικό της οπλοστάσιο και τους βαλλιστικούς της πυραύλους, κλιμακώνοντας την ένταση και επαναφέροντας τις ανησυχίες για διπλωματικά επεισόδια ή και εμπόλεμες συρράξεις μεταξύ των δύο χωρών.
Ο Τραμπ και ο Κιμ περπατούν μαζί κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους. (Doug Mills/The New York Times)
Δυστυχώς, η Βόρεια Κορέα είναι μία κατά τα άλλα «ασήμαντη» χώρα, η οποία εμφανίζεται στο προσκήνιο, μόνο όταν συμπεριφέρεται προκλητικά. Οι πολιτικοί ηγέτες ότι το δυνατότερο διαπραγματευτικό χαρτί της χώρας είναι να εκτοξεύει πυραύλους, να ρίχνει βόμβες, ή να οικοδομεί νέες πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Ενώ ο Τραμπ είχε δίκιο στην συγκεκριμένη περίπτωση, φαίνεται ότι «έπαιξε τα χαρτιά του» λάθος στο διάστημα πριν το συνέδριο. Συγκεκριμένα, έστειλε σήματα ότι αναζήτα ανυπόμονα μία συμφωνία και ότι μία «μεγάλη επιτυχία» ήταν πιθανή, με αποτέλεσμα ο Κιμ να αυξήσει τα αιτήματα του, πιστεύοντας ότι ο Τραμπ θα κάνει πίσω.
Οι «φυσιολογικοί» πρόεδροι συνήθως «κλείνουν» τέτοιου είδους συμφωνίες εκ των προτέρων. Όπως το έθεσε ένας βετεράνος διπλωμάτης, οι πρόεδροι πιστώνονται «θαύματα», για τα οποία οι διπλωμάτες έχουν δουλέψει σκληρά ώστε να βάλουν τις βάσεις. Ο Τραμπ όμως ποτέ δεν είχε την υπομονή για αυτή την λεπτομερή διπλωματική διαδικασία και αντ’αυτού εναποθέτει τις ελπίδες του στις προσωπικές του σχέσεις με τους ξένους ηγέτες – γεγονός που τον οδήγησε σε ένα μεγάλο λάθος αυτή τη φορά.
Οι Βορειοκορεάτες είχαν αρνηθεί μία συμφωνία εκ των προτέρων με τον έμπειρο απεσταλμένο της Ουάσινγκτον, Στέφεν Μπίγκαν, θεωρώντας ότι ο Κιμ θα κατάφερνε να ξεγελάσει τον Τραμπ, όπως έκανε και στην συνάντηση τους στη Σιγκαπούρη πριν από εννιά μήνες.
Η κατάρρευση των συνομιλιών επίσης υπογραμμίζει πόσο αποπροσανατολισμένος ήταν ο Τραμπ στην προηγούμενη συνάντηση του με τον Κιμ. Δεν κατάλαβε ότι Κιμ χρησιμοποιεί τον όρο «αποπυρηνικοποίηση» με διαφορετικό τρόπο από ότι οι Αμερικάνοι, ενώ τον «νομιμοποίησε» συμφωνώντας σε ένα συνέδριο, χωρίς να πάρει τίποτα πίσω.
Επίσης, ήταν κακόγουστο να βλέπεις τον Τραμπ να πλέκει το εγκώμιο του Κιμ, αποκαλώντας τον «φίλο του» και «σπουδαίο ηγέτη», διαβεβαιώνοντας πώς του είχε στείλει «όμορφα γράμματα» και ότι «ερωτεύτηκαν». Είναι απολύτως θεμιτό στην πολιτική να εμπλέκεσαι με αδίστακτους δικτάτορες, αλλά το να τους «παραχαϊδεύεις» αποτελεί προδοσία των αξιών μας.
Στο Βιετνάμ, ο Τραμπ θα μπορούσε να δείξει στον Κιμ πώς μοιάζει η ελευθερία του τύπου. Ο Λευκός Οίκος, αντίθετα, απέκλεισε τέσσερις Αμερικανούς δημοσιογράφους από το επίσημο δείπνο των δύο ηγετών, γιατί δύο εξ' αυτών φώναξαν τις ερωτήσεις τους στον Αμερικανό πρόεδρο.
Οι δύο ηγέτες απαντούν σε ερωτήσεις δημοσιογράφων. (Doug Mills/The New York Times)
Βέβαια, αν υπάρχει ρίσκο να ανέβουν οι τόνοι ανάμεσα στις δύο πλευρές, είναι πιθανό να βρεθεί ένας τρόπος να επιτευχθεί πρόοδος με την Βόρεια Κορέα. Τείνω να συμφωνήσω με όσους πιστεύουν ότι ο Κιμ δεν έχει καμία πρόθεση να παραδώσει το πυρηνικό του οπλοστάσιο – σύμφωνα με όσα άκουσα και στην τελευταία επίσκεψη μου στη χώρα το 2017. Σίγουρα, όμως υπάρχει χώρος για διπλωματία, η οποία θα αφήσει τον κόσμο σε καλύτερη κατάσταση.
Συγκεκριμένα, ο Κιμ μοιάζει να θέλει μία συμφωνία, η οποία θα του επιτρέπει να συνεχίσει να δοκιμάζει το πυρηνικό του οπλοστάσιο, αλλά θα «παγώσει» την κατασκευή του πυρηνικού εγκαταστάσεων στην Γιονγκμπιόν. Μία τέτοια συμφωνία θα ήταν θετική αν η «τιμή» δεν ήταν αρκετά υψηλή. Μία λογική «τιμή» θα ήταν η χαλάρωση των κυρώσεων σε επιχειρήσεις στις οποίες εμπλέκονται και οι δύο χώρες της χερσονήσου της Κορέας.
Αυτές οι κοινές επιχειρήσεις των δύο χωρών έχουν ιδιαίτερη αξία, καθώς μπορεί να ομαλοποιήσουν την κατάσταση στην Βόρεια Κορέα, κάνοντας την περισσότερο εξωστρεφή και υποβαθμίζοντας την εξουσία του καθεστώτος.
Μία τέτοιου είδους περιορισμένη συμφωνία θα μπορούσε να είναι ο διπλωματικός στόχος της χώρας για τα επόμενα χρόνια, με τον Νοτιοκορεάτη πρόεδρο Μουν Τζε-ιν, ο οποίος λειτούργησε ως αρωγός στην εκκίνηση των ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ Βόρειας Κορέας και Δύσης, να είναι στην κατάλληλη θέση ώστε να βοηθήσει.
