Οι διεθνείς αντιδράσεις και η επόμενη μέρα της επικράτησης των Ταλιμπάν

Ο κόσμος έχει στραμμένο το βλέμμα στο Αφγανιστάν τα τελευταία 24ωρα, αφού οι εικόνες που διαδίδονται από τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων προκαλούν φόβο για το αύριο και το μέλλον της υφηλίου.

Οι αφγανικές κυβερνητικές δυνάμεις, παρά την 20ετή υλικοτεχνική και εκπαιδευτική στήριξη που είχαν από την δύση, με κόστος πέραν των 80 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κατέρρευσαν σε χρόνο ρεκόρ με αποτέλεσμα η χώρα να πέσει στα χέρια των Ταλιμπάν σε διάστημα 10 ημερών, δύο εβδομάδες πριν την προγραμματισμένη ολική αποχώρηση των ΗΠΑ από την χώρα.

Ο πρόεδρος της χώρας, Ασράφ Γκανί έφυγε από τη χώρα, με τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης να διαδίδουν ότι διέφυγε με τέσσερα αυτοκίνητα και ένα ελικόπτερο γεμάτο μετρητά, ενώ αναγκάστηκε επίσης να αφήσει πίσω μερικά χρήματα, καθώς δεν χωρούσαν όλα. Οι πολίτες της Καμπούλ, μπροστά στον τρόμο να ζήσουν υπό το καθεστώς των Ταλιμπάν, ποδοπατούνται στο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας για μια θέση που θα τους βγάλει από την χώρα. Πλάνα που κάνουν τον γύρω του κόσμου, δείχνουν μάλιστα ανθρώπους να πέφτουν από μεγάλα ύψη, καθώς ήταν κρεμάμενοι από αμερικανικό μεταγωγικό αεροσκάφος C-17, άλλοι τρέχουν δίπλα από αεροπλάνα στον αεροδιάδρομο ενώ κάποιοι προσπαθούσαν να πιαστούν από ελικόπτερα.

Η διεθνής αντίδραση

Νωθρή είναι ακόμη η διεθνής αντίδραση μετά την κατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν.

ΟΗΕ - Ο ΟΗΕ, αρκέστηκε για ακόμα μια φορά να καλέσει τους Ταλιμπάν να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να διασφαλίσουν ότι μπορούν να καλυφθούν ανθρωπιστικές ανάγκες.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών απηύθυνε έκκληση για την εγκαθίδρυση, μέσω διαπραγματεύσεων, νέας Κυβέρνησης στο Αφγανιστάν που να είναι "ενωμένη, αντιπροσωπευτική και χωρίς αποκλεισμούς, περιλαμβανομένης της πλήρους, ισότιμης και ουσιαστικής συμμετοχής των γυναικών``.

Το 15μελές όργανο, το οποίο συνεδρίασε σήμερα για να συζητήσει για το Αφγανιστάν, ζήτησε επίσης τον άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών και των καταχρήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κάλεσε όλες τις πλευρές να επιτρέψουν την άμεση, ασφαλή και απρόσκοπτη ανθρωπιστική πρόσβαση.

ΕΕ - Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάλεσε επίσης με την σειρά της όλα τα μέρη να σεβαστούν και να διευκολύνουν την ασφαλή και ομαλή αποχώρηση ξένων υπηκόων και Αφγανών που επιθυμούν να φύγουν από τη χώρα. Επιπλέον συγκλείθηκε συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών για την κατάσταση στο Αφγανιστάν την ερχόμενη Πέμπτη, καθώς είναι υπαρκτό πλέον το ενδεχόμενο να υπάρξουν μεγάλες ροές Αφγανών προσφύγων.

ΝΑΤΟ - Οι πρεσβευτές των χωρών του ΝΑΤΟ θα πραγματοποιήσουν αύριο, Τρίτη, έκτακτη συνεδρίαση για να συζητήσουν την κατάσταση στο Αφγανιστάν, όπου οι χώρες της Δύσης προσπαθούν να επιταχύνουν τις επιχειρήσεις απομάκρυνσης των πολιτών τους, ανακοίνωσε εκπρόσωπος της Συμμαχίας.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, θα δώσει στη συνέχεια συνέντευξη Τύπου, στις 15.00 ώρα Βρυξελλών (16.00 ώρα Κύπρου), στην πρώτη του εμφάνιση στα μέσα ενημέρωσης από τον Ιούνιο. Ο Στόλτενμπεργκ δήλωσε χθες, Κυριακή, ότι το ΝΑΤΟ συμβάλλει στην εγγύηση της ασφάλειας του αεροδρομίου της Καμπούλ "για να διευκολύνει και να συντονίσει την απομάκρυνση" των δυτικών πολιτών απέναντι στην προέλαση των Ταλιμπάν.

ΗΠΑ - Όσον αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θα επιστρέψει στον Λευκό Οίκο την Δευτέρα προκειμένου να απευθύνει διάγγελμα σχετικά με τη διαδικασία εκκένωσης Αμερικανών πολιτών από το Αφγανιστάν. Ο Λευκός Οίκος αναφέρει ότι ο Μπάιντεν θα επιστρέψει στην Ουάσιγκτον από το Καμπ Ντέιβιντ και πρόκειται να μιλήσει στις 10.45 (ώρα Ελλάδος) από την Ανατολική Αίθουσα. Σημειώνεται ότι θα είναι η πρώτη του δημόσια τοποθέτηση σε ό,τι αφορά την κατάσταση στο Αφγανιστάν εδώ και περίπου μία εβδομάδα.

Ο Μπάιντεν και άλλοι ανώτατοι Αμερικανοί αξιωματούχοι είναι συγκλονισμένοι από την ταχύτητα με την οποία οι Ταλιμπάν κατέλαβαν σχεδόν ολοκληρωτικά το Αφγανιστάν, ενώ η σχεδιασμένη απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων στο αεροδρόμιο της Καμπούλ σήμερα κατέληξε θανάσιμη καθώς χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούσαν να διαφύγουν από τη χώρα.

Ανώτεροι στρατιωτικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ ανέφεραν ότι το χάος στο αεροδρόμιο είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο επτά ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων κάποιων που έπεσαν από ένα Αμερικανικό στρατιωτικό τζετ μεταφορών.

Οι αξιωματούχοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας καθώς δεν είχαν ακόμη την εξουσιοδότηση να συζητήσουν δημόσια για τις επιχειρήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Μάλιστα, ο επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στην Καμπούλ, στρατηγός Κένεθ Μακένζι, συναντήθηκε με εκπροσώπους των Ταλιμπάν στην Ντόχα, προκειμένου να τους ζητήσει να μην επιτεθούν στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, σύμφωνα με αξιωματικούς του Πενταγώνου.

Ρωσία - Από την πλευρά της Ρωσίας, η εξαίρεση του κινήματος των Ταλιμπάν (που έχει τεθεί εκτός νόμου στην Ρωσία) από τον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων είναι δυνατή μόνο μετά από αντίστοιχη απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δήλωσε ο ειδικός απεσταλμένος του Ρώσου Προέδρου για το Αφγανιστάν, Ζεμίρ Καμπούλοφ, μιλώντας στο ρωσικό κανάλι Rossiya-24.

"Κατ` αρχήν όλα τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ πρέπει να πεισθούν για το γεγονός ότι η νέα κυβέρνηση είναι έτοιμη να συμπεριφερθεί όπως λέμε, πολιτισμένα. Μόνο τότε, όταν μια τέτοια άποψη γίνει αποδεκτή από όλους, θα ξεκινήσει η διαδικασία. Αρχικά θα πρέπει να υπάρξει ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο θα εμπεριέχει μια τέτοια απόφαση και εν συνεχεία θα ακολουθήσουν οι τεχνικές διαδικασίες", δήλωσε ο Καμπούλοφ.

Σύμφωνα με τον Καμπούλοφ, η διεθνής κοινότητα θα παρακολουθεί προσεκτικά την συμπεριφορά των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και εάν αυτή δεν παραβιάζει τις θεμελιώδεις αρχές τήρησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τότε η εξαίρεση από τον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων θα εξαρτηθεί από Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

"Και εάν η Ρωσία υποστηρίξει μια τέτοια απόφαση, τότε θα ενεργοποιηθούν και οι τεχνικές διαδικασίες" πρόσθεσε ο ίδιος. Παράλληλα, ο ειδικός απεσταλμένος του Ρώσου Προέδρου για το Αφγανιστάν είπε ότι οι Ταλιμπάν "εντελώς δικαιολογημένα" συμπεριελήφθησαν στον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων, καθώς υπήρξε τέτοια απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και με βάση τον Καταστατικό Χάρτη του διεθνούς οργανισμού, η ηγεσία της Ρωσίας έλαβε την απόφαση να επιβληθούν κυρώσεις εναντίον των Ταλιμπάν.

ΗΒ - Το Ηνωμένο Βασίλειο θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα προκειμένου να λογοδοτήσουν οι Ταλιμπάν, αν χρειαστεί, δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ντομινίκ Ράαμπ, όταν ρωτήθηκε για το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε βάρος του Αφγανιστάν.

Ο Πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, προτίθεται να οργανώσει μια τηλεδιάσκεψη των ηγετών της G7 προκειμένου να συζητήσουν την επιδεινούμενη κατάσταση στο Αφγανιστάν, έγινε σήμερα γνωστό από το γραφείο του.

Σε τηλεφωνική συνδιάλεξη που είχε με τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ο Τζόνσον ανέφερε πως σχεδιάζει να οργανώσει μια διαδικτυακή συνάντηση των μελών της Ομάδας των Eπτά πιο ανεπτυγμένων κρατών του πλανήτη τις επόμενες ημέρες και ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν πως η Βρετανία και η Γαλλία θα πρέπει να εργαστούν από κοινού στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σε ένα ενδεχόμενο κοινό ψήφισμα.

Γερμανία - Συλλογική αποτυχία στην εκτίμηση της κλιμακούμενης κατάστασης στο Αφγανιστάν, τόσο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, όσο και των υπηρεσιών πληροφοριών, αλλά και της διεθνούς κοινότητας, παραδέχθηκε σήμερα ο Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας.

"Εκτιμήσαμε λανθασμένα την κατάσταση. Ούτε εμείς ούτε οι εταίροι μας δεν προβλέψαμε την ταχύτητα με την οποία θα υποχωρούσαν οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας κατά την προέλαση των Ταλιμπάν. Μια τέτοια μέρα, απαιτείται επίσης ειλικρίνεια και πρέπει να το παραδεχτούμε με κάθε τρόπο", δήλωσε σήμερα ο Σοσιαλδημοκράτης πολιτικός (SPD) στο Βερολίνο.

Γαλλία - Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε τη Δευτέρα ότι η Γαλλία προστατεύει αυτή τη στιγμή τον απεσταλμένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Αφγανιστάν και ότι παρέχει, επίσης, προστασία στους Αφγανούς συνεργάτες της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας στη χώρα.

Οι ισλαμιστές μαχητές θα επιδιώξουν να επωφεληθούν από το χάος στο Αφγανιστάν, σημείωσε, επίσης, ο Γάλλος πρόεδρος, προσθέτοντας πως η Γαλλία θα κάνει ό,τι μπορεί για να διασφαλίσει πως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Ευρώπη θα ανταποκριθούν έχοντας κοινό σκοπό.

«Το Αφγανιστάν δεν πρέπει να γίνει ο παράδεισος των τρομοκρατών που κάποτε ήταν», τόνισε ο επικεφαλής του γαλλικού κράτους.

Ταλιμπάν - Αντίδραση ήρθε και από τους Ταλιμπάν, με τον εκπρόσωπο Τύπου Mohammad Naeem, να καλεί όλες της χώρες να καθίσουν μαζί τους για να διευθετήσουν τυχόν ζητήματα.

«Φτάσαμε σε αυτό που αναζητούσαμε, που είναι η ελευθερία της χώρας μας και η ανεξαρτησία του λαού μας. Δεν πιστεύουμε ότι οι ξένες δυνάμεις θα επαναλάβουν για άλλη μια φορά την αποτυχημένη εμπειρία τους στο Αφγανιστάν».

Η αναγνώριση…

Όσον αφορά την αναγνώριση των Ταλιμπάν, η δύση δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά της κρατώντας μια διπλωματική στάση απέναντι στο εξτρεμιστικό κίνημα. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, δήλωσε την Κυριακή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναγνωρίσουν μια μελλοντική κυβέρνηση στο Αφγανιστάν μόνο εάν διατηρήσει τα βασικά δικαιώματα του λαού της και κρατήσει την τρομοκρατία εκτός της χώρας.

Η Κίνα έχει δηλώσει ότι θα σεβαστεί τις «επιλογές» του Αφγανικού λαού, με την πρώτη ένδειξη ότι το Πεκίνο ήταν έτοιμο να δώσει την επιφυλακτική του υποστήριξη στην κυβέρνηση υπό την ηγεσία των Ταλιμπάν στην Καμπούλ.

«Η κατάσταση στο Αφγανιστάν έχει ήδη υποστεί μια σημαντική μεταμόρφωση και σεβόμαστε τις επιθυμίες και τις επιλογές του Αφγανικού λαού», δήλωσε η Χούα Τσουνιγκ, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, στα πρώτα επίσημα σχόλια του Πεκίνου μετά την εισβολή των Ταλιμπάν στην Καμπούλ.