Kathimerini.gr
Ο γαλλικός και διεθνής Τύπος μιλά για μια ιστορική στιγμή: ένας πρώην πρόεδρος της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας, ο Νικολά Σαρκοζί, καταδικάζεται σε ποινή φυλάκισης πέντε ετών για την υπόθεση παράνομης χρηματοδότησης της προεκλογικής εκστρατείας του 2007 από τη Λιβύη του Μουαμάρ Καντάφι. Ο πρώην Γάλλος πρόεδρος, ανεξαρτήτως από το αν και πότε θα ασκήσει έφεση, θα οδηγηθεί στη φυλακή σε χρόνο που θα αποφασιστεί το επόμενο διάστημα.
Η καταδίκη του Σαρκοζί, σηματοδοτεί ουσιαστικά το τέλος ενός δικαστικού μαραθώνιου 10 και πλέον ετών, ο οποίος ξεκίνησε μετά την ανάδειξη του σκανδάλου από τον γαλλικό ερευνητικό ιστότοπο Mediapart το 2012. Πρόκειται για μια περίπλοκη υπόθεση με πληθώρα προσώπων, πτυχών και μεσαζόντων, στην οποία συνυπάρχουν πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα τόσο από τη γαλλική όσο και τη λιβυκή πλευρά.
Ο Σαρκοζί στη σκηνή του Καντάφι
Από το 2005 έως και το 2007, ο Σαρκοζί διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης του συντηρητικού Γάλλου προέδρου, Ζακ Σιράκ. Την ίδια περίοδο, ο Καντάφι επεδίωκε «άνοιγμα» της Λιβύης στη Δύση, μετά από χρόνια απομόνωσης. Στο πλαίσιο της ομαλοποίησης των διπλωματικών σχέσεων ο τότε Γάλλος πρόεδρος, Ζακ Σιράκ πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στη Λιβύη το 2004.
Μόλις έναν χρόνο μετά, το 2005, ο Νικολά Σαρκοζί ως υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης Σιράκ, θα συναντήσει για πρώτη φορά τον Μουαμάρ Καντάφι, ο οποίος τον υποδέχεται στην Τρίπολη, στη σκηνή του. Επισήμως, η ατζέντα περιλαμβάνει διμερή θέματα, ωστόσο, μαρτυρίες θέλουν τον Σαρκοζί να ζητά από τον Καντάφι οικονομική υποστήριξη για τη μελλοντική προεκλογική του εκστρατεία. Αλλωστε, οι εκλογές του 2007 πλησίαζαν και ο Σαρκοζί είχε πλέον φιλοδοξίες για τον προεδρικό θώκο.
Κομβικό ρόλο για εκείνη τη συνάντηση είχε διαδραματίσει ο Γαλλο-λιβανέζος επιχειρηματίας και κατά την Telegraph, έμπορος όπλων, Ζιάντ Τακιεντίν. Οπως διαπιστώθηκε στη συνέχεια, ο Τακιεντίν θα είχε επίσης ρόλο στη μεταφορά του χρήματος από τη Λιβύη στη Γαλλία.
Η γαλλική δικαιοσύνη επιβεβαίωσε ότι ο Τακιεντίν έλαβε 6 εκατομμύρια ευρώ από την Τρίπολη μεταξύ του Ιανουαρίου και Νοεμβρίου 2006, εκ των οποίων 2 εκατομμύρια ευρώ απευθείας από τον Αμπντουλλάχ Σενούσι, τότε αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών της Λιβύης και κουνιάδο του Καντάφι. Ο Τακιεντίν είχε επίσης κάνει ανάληψη «τουλάχιστον 1,2 εκατομμύρια ευρώ» από έναν λογαριασμό στην Ελβετία πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2007, «χωρίς αυτό να σχετίζεται με τον τρόπο ζωής του».
Σε μεταγενέστερο χρόνο, και ενώ η υπόθεση εξεταζόταν πλέον από τη γαλλική δικαιοσύνη, ο Τακιεντίν δήλωσε το 2016 στον ιστότοπο Mediapart ότι είχε μεταφέρει προσωπικά 5 εκατομμύρια ευρώ σε τρεις βαλίτσες, μεταξύ Τρίπολης και Παρισιού. Οι δύο προορίζονταν για τον συνεργάτη του Σαρκοζί και μετέπειτα υπουργό του, Κλοντ Γκεάντ και η μία για τον ίδιο τον Σαρκοζί. Μεταξύ των μελών της ομάδας συνεργατών του Σαρκοζί ήταν και ο Μπρις Ορτεφιέ, παιδικός φίλος του πρώην προέδρου. Και αυτός είχε κομβικό ρόλο στη διαμεσολάβηση με τους Λίβυους, μαζί με τον Γκεάντ.
Μεταφορές εκατομμυρίων μεταξύ Τρίπολης και Παρισιού
Εν τέλει, ο Σαρκοζί εξελέγη άνετα πρόεδρος της Γαλλίας τον Μάιο του 2007.
Μεταξύ των δύο γύρων των προεδρικών εκλογών, ο Σούκρι Γκανέμ, πρώην επικεφαλής της λιβυκής κυβέρνησης και υπουργός Πετρελαίου, κατέγραψε σε ένα σημειωματάριο μια συνομιλία που φέρεται να είχε με τον Μπεσίρ Σαλέχ και τον Μπαγκντάντι Αλ-Μαχμούντι, αμφότεροι αξιωματούχοι του Καντάφι, σχετικά με τη χρηματοδότηση της προεκλογικής εκστρατείας του Νικολά Σαρκοζί.
Κατά τη διάρκεια αυτής της συζήτησης, ο Μπεσίρ Σαλέχ φέρεται να επιβεβαίωσε ότι είχε μεταφέρει 1,5 εκατομμύριο ευρώ στον Σαρκοζί. Οι τρεις άνδρες φέρονται επίσης να αναφέρθηκαν σε ένα ποσό 3 εκατομμυρίων ευρώ που κατέβαλε ο Σαΐφ Αλ-Ισλάμ Καντάφι, γιος του Μουαμάρ Καντάφι, και σε ένα άλλο ποσό 2 εκατομμυρίων ευρώ που μεταφέρθηκε μέσω του Αμπντάλα Αλ-Σενουσί, επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών.
Επτά μήνες μετά τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, ο Καντάφι έτυχε θερμής υποδοχής στο Παρίσι, όπου είχε προσκληθεί για πενθήμερη επίσημη επίσκεψη. Εν μέσω εντεινόμενης κριτικής στην κυβέρνηση Σαρκοζί για την υποδοχή του Καντάφι, ο Λίβυος πρόεδρος έστησε τη σκηνή του στους κήπους του ξενοδοχείου Marigny, στη γαλλική πρωτεύουσα, σε μια επίσκεψη που είχε τότε κεντρίσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον.
Με το ξέσπασμα της αραβικής άνοιξης το 2011, ωστόσο, ο Σαρκοζί, σε μια εντελώς διαφορετική γραμμή, είναι ο πρώτος αρχηγός κράτους που αναγνωρίζει το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο που σχηματίστηκε από τους αντάρτες και κάλεσε σε διεθνή στρατιωτική επέμβαση για την υποστήριξή τους. «Ο Σαρκοζί πρέπει να επιστρέψει τα χρήματα που δέχτηκε από τη Λιβύη για να χρηματοδοτήσει την προεκλογική του εκστρατεία», απάντησε τότε ο Σαΐφ Αλ-Ισλάμ Καντάφι, ένας από τους γιους του Μουαμάρ Καντάφι.
Καθώς ο εμφύλιος έχει πλέον ξεκινήσει στη Λιβύη ο ιστότοπος Mediapart δημοσιεύει τον Ιούλιο του 2011 εμπιστευτικά έγγραφα που έθεταν σοβαρά ερωτήματα για τις οικονομικές σχέσεις του Παρισιού με την Τρίπολη. Στις 20 Οκτωβρίου, εν μέσω βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ, ο Μουαμάρ Καντάφι σκοτώνεται μαζί με έναν από τους γιους του.
Το ξέσπασμα του σκανδάλου
Λίγες ημέρες πριν από τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2012, όπου ο Σαρκοζί είχε απέναντί του τον σοσιαλδημοκράτη Φρανσουά Ολάντ, η Γαλλία συγκλονίζεται από την αποκάλυψη λιβυκού εγγράφου το οποίο αποδείκνυε τη χρηματοδότηση της προεκλογικής εκστρατείας του Σαρκοζί και αποτέλεσε το έναυσμα για να πάρει η υπόθεση τη δικαστική οδό.
Το έγγραφο που έφερε στη δημοσιότητα το Mediapart, με ημερομηνία 10 Δεκεμβρίου 2006 αναφέρεται σε μια συμφωνία αρχής του λιβυκού καθεστώτος για τη χρηματοδότηση της προεδρικής εκστρατείας του Νικολά Σαρκοζί, ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ. Η αυθεντικότητα του εγγράφου αμφισβητήθηκε τότε ανοιχτά από τον κύκλο του Σαρκοζί, ο οποίος και έχασε τις εκλογές. Η γαλλική δικαιοσύνη, μετά από έρευνες, απέκλεισε το ενδεχόμενο να πρόκειται για πλαστό ή παραποιημένο έγγραφο.
«Το καθεστώς του Μουαμάρ Καντάφι αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την προεκλογική εκστρατεία του Νικολά Σαρκοζί το 2007. Το Mediapart βρήκε ένα επίσημο λιβυκό έγγραφο που το αποδεικνύει. Το έγγραφο αυτό, μαζί με άλλα, γλίτωσε από την καταστροφή που προκάλεσε η στρατιωτική επέμβαση της Δύσης. Πρώην υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Λιβύης, που σήμερα βρίσκονται στην παρανομία, δέχτηκαν να το κοινοποιήσουν», έγραφε ο ιστότοπος τότε στο δημοσίευμά του, παρουσιάζοντας φωτογραφία του εγγράφου που υπογράφεται από τον επικεφαλής της Υπηρεσίας Εξωτερικών Πληροφοριών της Λιβύης, Μούσα Ιμουχαμάντ Κούσα.
Ξεκινά ο δικαστικός μαραθώνιος
Τον Δεκέμβριο του 2012 αναλαμβάνει επισήμως την υπόθεση η γαλλική δικαιοσύνη, εξετάζοντας τη σύλληψη του Ζιάντ Τακιεντιέν με 1,5 εκατομμύρια ευρώ σε μετρητά κατά την επιστροφή του από τη Λιβύη το 2011. Κατά τη διάρκεια ακροαματικής διαδικασίας ο Τακιεντίν ισχυρίστηκε ότι διαθέτει αποδείξεις «για τη χρηματοδότηση της εκστρατείας του Σαρκοζί το 2007 με ποσό άνω των 50 εκατομμυρίων ευρώ». Η δικαιοσύνη προχώρησε τον Απρίλιο του 2013, σε έρευνα με σκοπό να διαλευκάνει τις υποψίες που αφορούσαν την εκστρατεία του Σαρκοζί.
Το 2018 στοιχειοθετήθηκε κατηγορητήριο για τον πρώην πρόεδρο: παθητική διαφθορά, παράνομη χρηματοδότηση προεκλογικής εκστρατείας και υποκλοπή δημόσιων κεφαλαίων της Λιβύης. Το 2020, τίθεται υπό έρευνα και για «συμμορία» και το 2023 οι δικαστές έκριναν επισήμως ότι υπάρχουν επαρκή στοιχεία ώστε ο πρώην Γάλλος πρόεδρος να παραπεμφθεί σε δίκη.
Ανάμεσα στις ανατροπές της διαδικασίας είναι η αναδίπλωση του Τακιεντίν το 2020. «Ο κ. Σαρκοζί δεν έλαβε χρηματοδότηση από τη Λιβύη για την προεκλογική του εκστρατεία», είχε πει σε συνέντευξη που παραχώρησε από τον Λίβανο στο Paris Match και στο BFMTV. «Η αλήθεια βγαίνει επιτέλους στο φως. Ο κύριος κατήγορος αναγνωρίζει τα ψέματά του», έλεγε τότε ο Νικολά Σαρκοζί. Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα, οι Libération και Mediapart αποκάλυψαν ότι η αναδίπλωση αυτή φέρεται να οργανώθηκε από στενούς συνεργάτες του Σαρκοζί με αντάλλαγμα οικονομικά οφέλη. Η υπόθεση αυτή αποτελεί αντικείμενο ξεχωριστής έρευνας της Εθνικής Οικονομικής Εισαγγελίας.
Με στενούς του συνεργάτες να παραπέμπονται στη δικαιοσύνη, καθυστερήσεις, ανατροπές και ορισμένους πρωταγωνιστές, όπως ο μεσάζων Τιακιεντίν, να μη βρίσκονται πλέον εν ζωή «η ώρα της αλήθειας» όπως τη χαρακτήρισε η βελγική Le Soir ήρθε σήμερα, 25 Σεπτεμβρίου, για τον 70χρονο Σαρκοζί. Ο πρώην Γάλλος πρόεδρος κρίθηκε εν τέλει ένοχος για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση επειδή «άφησε τους στενούς συνεργάτες του να ενεργήσουν με σκοπό την απόκτηση οικονομικής υποστήριξης» από το λιβυκό καθεστώς. Εκτός των πέντε ετών φυλάκιση το δικαστήριο επέβαλε ακόμη στον Σαρκοζί πρόστιμο ύψους 100.000 ευρώ, πενταετή απαγόρευση των πολιτικών του δικαιωμάτων, καθώς και πενταετή απαγόρευση εκλογιμότητας.
Λίγο μετά την ετυμηγορία, η σύζυγός του πρώην Γάλλου προέδρου, Κάρλα Μπρούνι δεν έκρυψε τον εκνευρισμό της μπροστά στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων αρπάζοντας και κατεβάζοντας ένα από τα μικρόφωνα που είχε μπροστά της.
Ηταν το μικρόφωνο του ερευνητικού ιστοτόπου Mediapart…
Carla Bruni a arraché la bonnette de @Mediapart à l’issue de l’audience et de la condamnation de Nicolas Sarkozy.
— Ilan Gabet (@Ilangabet) September 25, 2025
Profitons-en pour remercie les journalistes de @Mediapart pour leur travaux. On a besoin de gens comme eux pour préserver l’état de droit.
pic.twitter.com/Tuxki66Eew
