ΠΗΓΗ: Reuters
Σε μια κίνηση μείζονος σημασίας για τις ισραηλινο-συριακές σχέσεις, οι δύο πλευρές έχουν προχωρήσει σε απευθείας επαφές με σκοπό την αποκλιμάκωση της έντασης στα σύνορα και την αποτροπή νέας ανάφλεξης, σύμφωνα με πέντε πηγές που γνωρίζουν το θέμα και μίλησαν στο Reuters υπό καθεστώς ανωνυμίας.
Οι διά ζώσης συναντήσεις, που πραγματοποιούνται τις τελευταίες εβδομάδες σε περιοχές κοντά στα σύνορα και σε εδάφη υπό ισραηλινό έλεγχο, συνιστούν την πρώτη δημόσια αναφορά σε άμεσες επαφές μεταξύ των κρατών εδώ και δεκαετίες.
Σύμφωνα με δύο από τις πηγές, οι συναντήσεις εστιάζουν κυρίως σε ζητήματα ασφαλείας, όπως η αποτροπή συγκρούσεων και η μείωση των ισραηλινών επιχειρήσεων σε συριακά χωριά των συνόρων.
Από τη συριακή πλευρά, τις συνομιλίες ηγείται ο υψηλόβαθμος αξιωματούχος ασφαλείας Αχμαντ αλ Νταλάτι, πρώην κυβερνήτης της Κουνέιτρα –επαρχίας που συνορεύει με τα Υψίπεδα του Γκολάν– και νυν επικεφαλής ασφαλείας στη Σουέιντα, περιοχή με ισχυρή παρουσία της Δρούζικης μειονότητας.
Η ισραηλινή πλευρά φέρεται να εκπροσωπείται από στελέχη των υπηρεσιών ασφαλείας, χωρίς να έχουν δοθεί περισσότερες λεπτομέρειες.
Οι συνομιλίες χτίζουν πάνω σε μυστικές επαφές που διεξάγονταν μέσω τρίτων από τον Δεκέμβριο, όταν οι ισλαμιστές αντάρτες της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ ανέτρεψαν τον Μπασάρ αλ Ασαντ.
Τόσο δυτικές όσο και συριακές πηγές επιβεβαιώνουν ότι οι έμμεσες συνομιλίες συνεχίζονται, με την ενθάρρυνση των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες επιδιώκουν τη σύναψη σχέσεων του Ισραήλ με τη νέα ισλαμιστική ηγεσία της Δαμασκού.
Η αλλαγή στάσης από πλευράς Ισραήλ φαίνεται και στη μείωση των αεροπορικών επιδρομών στη Συρία, έπειτα από μια μακρά εκστρατεία που κατέστρεψε μεγάλο μέρος των στρατιωτικών υποδομών της χώρας και συνδυάστηκε με διπλωματικές πιέσεις προς την Ουάσιγκτον για τη διατήρηση της συριακής αποδυνάμωσης.
Στις 14 Μαΐου, η συνάντηση Τραμπ με τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας Αχμεντ αλ Σάρα στο Ριάντ ανέτρεψε το μακρόχρονο δόγμα της αμερικανικής πολιτικής για τη Συρία, σηματοδοτώντας αλλαγή πορείας και αποδυναμώνοντας τη στρατηγική του Ισραήλ για εκμετάλλευση της συριακής αποσταθεροποίησης.
Σύμφωνα με πηγή υπηρεσιών πληροφοριών της περιοχής, η συνάντηση αυτή θεωρείται κομβικό σημείο για την επαναδιαμόρφωση της αμερικανικής προσέγγισης.
Ο Αλ Σάρα έχει δηλώσει ότι στηρίζει την επιστροφή στους όρους της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός του 1974, η οποία καθιέρωσε ζώνη ασφαλείας υπό την επίβλεψη του ΟΗΕ στα Υψίπεδα του Γκολάν, χωρίς ωστόσο να σχολιάσει ευθέως τις δηλώσεις Τραμπ περί σταδιακής εξομάλυνσης των σχέσεων Συρίας–Ισραήλ.
Το κλίμα ηρεμίας που επικρατεί τον Μάιο αποδίδεται, μεταξύ άλλων, και στην αποκλιμάκωση των συγκρούσεων στη Σουέιντα, όπου τον προηγούμενο μήνα σημειώθηκαν σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ δρούζικων πολιτοφυλακών και σουνιτών μαχητών.
Ισραηλινά χτυπήματα, συμπεριλαμβανομένου ενός κοντά στο προεδρικό μέγαρο στη Δαμασκό, είχαν παρουσιαστεί τότε ως προειδοποίηση για ενδεχόμενες απειλές εναντίον της δρούζικης κοινότητας.
Η νέα ηγεσία της Δαμασκού φαίνεται αποφασισμένη να δείξει ότι δεν αποτελεί απειλή για το Ισραήλ: έχει πραγματοποιήσει συναντήσεις με εκπροσώπους της εβραϊκής κοινότητας εντός και εκτός Συρίας, ενώ έχει συλλάβει δύο ανώτατα στελέχη της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ, που συμμετείχαν στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Επιστολή του συριακού υπουργείου Εξωτερικών προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που περιήλθε σε γνώση του Reuters, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Δεν θα επιτρέψουμε η Συρία να αποτελέσει πηγή απειλής για καμία πλευρά, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ».
Τέλος, ως ένδειξη καλής θέλησης, η συριακή κυβέρνηση ενέκρινε την επιστροφή προσωπικών αντικειμένων του Ισραηλινού κατασκόπου Ελι Κοέν, ο οποίος εκτελέστηκε στη Δαμασκό τη δεκαετία του 1960.
