Την πρώτη μεγάλη μάχη σε σχέση με το νομοσχέδιο που προβλέπει τη δημιουργία ενδιάμεσων οργανισμών για τις μεταβιβάσεις ακινήτων κέρδισαν οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης. Όπως είχε γράψει η Οικονομική «Κ» στις 23 Μαρτίου, το συγκεκριμένο προσχέδιο νομοθεσίας είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις ανάμεσα στους επιχειρηματίες οι οποίοι θεώρησαν πως μία τρίτη ιδιωτική εταιρεία θα παρενέβαινε στις υποθέσεις τους και ουσιαστικά θα διαχειριζόταν τις εισπράξεις για λογαριασμό τους.
Εγκύκλιος, που απέστειλε ο επικεφαλής του τμήματος Εποπτείας της Κεντρικής Τράπεζας Γιάγκος Δημητρίου προς τους Ανώτερους Εκτελεστικούς Διευθυντές των τραπεζών, αναφέρει ουσιαστικά πως η συγκεκριμένη νομοθεσία δεν πρόκειται να ψηφιστεί από τη Βουλή ως έχει. «Λόγω των αντιδράσεων που υπάρχουν, έχουμε πληροφορηθεί πως οι πιθανότητες για έγκριση αυτού του προσχεδίου, στην υφιστάμενή του μορφή, είναι μειωμένες», σχολιάζει ο Γ. Δημητρίου.
Κάντε lobbying
Μάλιστα, ο κ. Δημητρίου προχωρά ένα βήμα και παροτρύνει του CEO των τραπεζών «εάν το επιθυμούν» να προχωρήσουν και να θέσουν το ζήτημα της συγκεκριμένης νομοθεσίας στον υπουργό Οικονομικών και να εισηγηθούν εναλλακτικά νομοθετικά μέτρα ή πράξεις που μπορεί να βελτιώσουν τη διαδικασία μεταβιβάσεων τίτλων ακίνητης ιδιοκτησίας και να αποτελέσουν το έναυσμα για να οδηγηθεί σχετική νομοθεσία στο κοινοβούλιο. «Είμαστε σίγουροι πως όλοι εκτιμάτε τη σημασία του να καταστούν οι μεταβιβάσεις στην Κύπρο ασφαλείς και νομικά κατοχυρωμένες», προσθέτει ο επικεφαλής του Τμήματος Εποπτείας της Κεντρικής.
Το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός οργανισμού Διαχείρισης Διαδικασίας Μεταβίβασης Ακίνητης Ιδιοκτησίας, όπως ονομάζεται στο νομοσχέδιο, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων από πλευράς των επιχειρηματιών ανάπτυξης γης, οι οποίοι θεωρούν πως ουσιαστικά καταργεί το ρόλο του πωλητή αφού ο πωλητής δεν δικαιούται να εισπράττει το τίμημα.
Υποστήριξαν επίσης πως σε μία αγορά που στερείται ρευστότητας, μη συγκεκριμένη ρύθμιση θα προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα. Αν προστεθεί ο χρόνος του δικαιώματος ένστασης από τους δικαιούχους, σχολίαζαν, έργα θα μείνουν χωρίς να ολοκληρωθούν, αφού οι διάφοροι προμηθευτές υπεργολάβοι θα εγκαταλείπουν την εργασία τους λόγω καθυστέρησης στην πληρωμή.
Κι ενώ οι τράπεζες δήλωναν σιωπηλά αλλά έντονα υπέρ του νέου τρόπου μεταβίβασης τίτλων, οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης θεωρούσαν ότι έτσι καταργείται η σειρά προτεραιότητας των εμπράγματων βαρών, τα οποία πληρώνονται κατά προτεραιότητα έστω και αν έπονται του πωλητηρίου.
Εξέφραζαν επίσης τη θέση πως διδόταν το επικίνδυνο δικαίωμα στους δικαιούχους να υποβάλλουν ένσταση και να ακυρώνουν τη σύμβαση αν δεν συμφωνούν με το τίμημα πώλησης. «Αυτό θα δημιουργήσει μεγάλη ανησυχία στους αγοραστές, διότι ορισμένες και μόνο πράξεις αν ακυρωθούν, θα δημιουργήσουν ακόμη πιο μεγάλο πρόβλημα στην εμπιστοσύνη των αγοραστών».
Ενδιάμεσα μέτρα
Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο να έχει «παγώσει», στην επιστολή του προς τους CEO των τραπεζών, ο Γιάγκος Δημητρίου τους καλεί ως ενδιάμεσο μέτρο να προτείνουν εισηγήσεις για βελτίωση υφιστάμενων νομοθεσιών που αφορούν τόσο τους εγκλωβισμένους τίτλους ιδιοκτησίας όσο και τις άλλες ισχύουσες νομοθεσίες.
Θα το εκτιμούσαμε αν και για τα δύο πιο πάνω θέματα υπήρχε συντονισμένη δράση από όλες τις τράπεζες ώστε μία κοινή απόκριση να επιδοθεί στα δύο υπουργεία (Οικονομικών και Εσωτερικών) μέχρι τις 13 Μαΐου, καταλήγει η επιστολή Δημητρίου η οποία μπορεί και να εκληφθεί ως ένα κάλεσμα προς τους τραπεζίτες για να κάνουν κι αυτοί τις δικές τους ενέργειες και επαφές ώστε το νομοσχέδιο τελικά να προωθηθεί.
Με βούλα τρόικας
Το νομοσχέδιο ετοιμάστηκε από την τρόικα και κυπριακή ομάδα εργασίας αποτελούμενη από λειτουργούς του υπουργείου Οικονομικών, του Τμήματος Κτηματολογίου και της Κεντρικής Τράπεζας και σύμφωνα με τον Γιάγκο Δημητρίου απώτερος στόχος του ήταν να βελτιώσει τα δεδομένα σε σχέση με τις μεταβιβάσεις ακινήτων και να επαναφέρει την εμπιστοσύνη στην αγορά μέσω της ασφαλούς και νομικά κατοχυρωμένης διαδικασίας που θα εξυπηρετεί όλους τους εμπλεκόμενους.
Προφανώς, η μία πλευρά των εμπλεκόμενων, οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης κατάφεραν σ’ αυτό το στάδιο να «παγώσουν» τις όποιες εξελίξεις και πλέον η «μπάλα» έχει περάσει στα χέρια των τραπεζιτών οι οποίοι θα ήθελαν πάρα πολύ να εγκριθεί μία νομοθεσία που θα προβλέπει ότι οι οφειλές προς αυτές θα αποπληρώνονταν πρώτες ανεξαρτήτως άλλων δεδομένων.
Αξίζει να σημειωθεί πως στην επιστολή Δημητρίου σχολιάζεται πως μετά από την τοποθέτηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η πρόνοια για αδειοδότηση και εποπτεία αυτών των εταιρειών από την Κεντρική δεν ισχύει πλέον.
Το νομοσχέδιο, όπως είχε συνταχθεί, περιλάμβανε ειδική πρόβλεψη σε σχέση με την καταβολή ποσών σε ειδικούς λογαριασμούς. Συγκεκριμένα, προνοούσε πως εάν εντός 45 ημερών δεν προσκομιστεί δικαστικό διάταγμα εναντίον της σύμβασης, ο Οργανισμός Διαχείρισης Διαδικασίας Μεταβίβασης Ακίνητης Ιδιοκτησίας επιδίδει ειδοποίηση στον αγοραστή και στον πωλητή σε σχέση με την έναρξη καταβολής του τιμήματος πώλησης ή μέρους του τιμήματος πώλησης.
Ο Οργανισμός θα παρείχε στον αγοραστή τα στοιχεία λογαριασμού για κατάθεση του τμήματος της πώλησης, στη βάση της συμφωνίας που υπογράφηκε, στην τράπεζα του ενυπόθηκου δανειστή ο οποίος έχει εγγεγραμμένη την πρώτη υποθήκη στο κτηματικό μητρώο της ακίνητης ιδιοκτησίας που είναι αντικείμενο της σύμβασης. Εάν δεν υπάρχει υποθήκη, ο πωλητής επιλέγει την τράπεζα. Στη συνέχεια, μέσα σε διάστημα τριάντα ημερών από την παραλαβή της ειδοποίησης, ο αγοραστής προχωρά στην καταβολή του τιμήματος της πώλησης που προνοεί η σχετική συμφωνία.
Ακολούθως, εντός πέντε ημερών, ο Οργανισμός δίνει εντολές για τη μεταφορά του σχετικού ποσού στον κάθε δικαιούχο. Πριν από την καταβολή οποιουδήποτε ποσού ο πωλητής του ακινήτου θα πρέπει να παρουσιάσει βεβαιώσεις εξόφλησης όλων των φορολογιών που μπορεί να προκύπτουν. Το τίμημα πώλησης καταβάλλεται σε κάθε δικαιούχο εμπράγματου βάρους σύμφωνα με τη σειρά προτεραιότητας εγγραφής του εμπράγματου βάρους στο μητρώο εγγραφής ακίνητης ιδιοκτησίας.
Για να γίνει η πιο πάνω διαδικασία, οι κάτοχοι εμπράγματων βαρών θα πρέπει εντός 10 ημερών να υποβάλουν κατάσταση υπόλοιπου χρέους (για ενυπόθηκους δανειστές) και ένορκη δήλωση για το ποσό που απαιτείται (για κατόχους εγγεγραμμένου εμπράγματου βάρους). Ακολούθως ο οργανισμός ενημερώνει γα τον τρόπο που θα καταβληθεί το ποσό και αν εντός δέκα ημερών δεν υπάρξει ένσταση προχωρά στη διάθεσή του.
Σύμφωνα με σχετικό άρθρο, προτεινόταν όπως ο Οργανισμός Διαχείρισης Διαδικασίας Μεταβίβασης Ακίνητης Ιδιοκτησίας προχωρά σε έκδοση πιστοποιητικού μεταβίβασης εάν το ζητήσει είτε ο αγοραστής είτε ο πωλητής και εφόσον υπάρχει ξεχωριστός τίτλος ιδιοκτησίας για το ακίνητο, που αποτελεί αντικείμενο της σύμβασης και εάν έχει καταβληθεί πλήρως το τίμημα πώλησης της σύμβασης από τον αγοραστή. Ακολούθως, ο Οργανισμός ενημερώνει αγοραστή και πωλητή ότι έχει εκδοθεί πιστοποιητικό μεταβίβασης και τους καλεί όπως εντός εξήντα ημερών προβούν στη μεταβίβαση του ακινήτου.
