Kathimerini.com.cy
Το ότι το 2024 ήταν μία δεύτερη χρονιά ρεκόρ για τις Ευρωπαϊκές Τράπεζες από πλευράς κερδοφορίας και μετοχικών / μερισματικών αποδόσεων δήλωσε κατά τον χαιρετισμό του ο κ. Αριστείδης Βουράκης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου και CEO της AstroBank, κατά την ετήσια Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Τραπεζών για το 2025.
Κατά τον κ. Βουράκη μέχρι το Σεπτέμβριο του 2024 συνεχίστηκε σε μεγάλο βαθμό η περιοριστική νομισματική πολιτική με τα επιτόκια να κυμαίνονται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών. Όπως εξήγησε, ως αποτέλεσμα ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας κατέγραψε ισχυρή κερδοφορία για δεύτερη χρονιά επιτρέποντας τη συστηματική ενίσχυση των κεφαλαιακών αποθεμάτων, τη βελτίωση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων, καθώς και την αύξηση των αποδόσεων προς τους μετόχους μέσω διανομής μερισμάτων κι επαναγοράς μετοχών.
Το 2024 σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Τραπεζών αφήνει με τον έλεγχο του πληθωρισμού και την επακόλουθη μείωση των επιτοκίων ήδη κατά 50% μετά την τελευταία μείωση της ΕΚΤ και ισχυρότερες τράπεζες. Το βελτιωμένο λειτουργικό περιβάλλον ενέπνευσε μια σειρά πρωτοβουλιών εξαγορών και συγχωνεύσεων με χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία, και η Γερμανία να προπορεύονται.
Ταυτόχρονα όμως, σημείωσε, τη συνεχή αύξηση των εποπτικών απαιτήσεων και του κόστους λειτουργίας, τον ανταγωνισμό από νεοσύστατες εταιρείες τύπου Fintech με πολλές φορές πιο ευέλικτη ελαφρότερη εποπτεία, όπως επίσης και το ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον, τα οποία συνδυαστικά απαιτούν εγρήγορση και συνεχή εξ’ ορθολογισμό.
Αυτούσια η ομιλία του κ. Αριστείδη Βουράκη
Το 2024 ήταν μία δεύτερη χρονιά ρεκόρ για τις Ευρωπαϊκές Τράπεζες από πλευράς κερδοφορίας και μετοχικών / μερισματικών αποδόσεων
Μέχρι το Σεπτέμβριο του 2024 συνεχίστηκε σε μεγάλο βαθμό η περιοριστική νομισματική πολιτική με τα επιτόκια να κυμαίνονται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών. Ως αποτέλεσμα ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας κατέγραψε ισχυρή κερδοφορία για δεύτερη χρονιά επιτρέποντας τη συστηματική ενίσχυση των κεφαλαιακών αποθεμάτων, τη βελτίωση της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων, καθώς και την αύξηση των αποδόσεων προς τους μετόχους μέσω διανομής μερισμάτων κι επαναγοράς μετοχών. Το 2024 μας αφήνει με τον έλεγχο του πληθωρισμού και την επακόλουθη μείωση των επιτοκίων ήδη κατά 50% μετά την τελευταία μείωση της ΕΚΤ και ισχυρότερες τράπεζες.
Το βελτιωμένο λειτουργικό περιβάλλον ενέπνευσε μια σειρά πρωτοβουλιών εξαγορών και συγχωνεύσεων με χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία, και η Γερμανία να προπορεύονται.
Ταυτόχρονα όμως, σημειώνουμε, τη συνεχή αύξηση των εποπτικών απαιτήσεων και του κόστους λειτουργίας, τον ανταγωνισμό από νεοσύστατες εταιρείες τύπου Fintech με πολλές φορές πιο ευέλικτη ελαφρότερη εποπτεία, όπως επίσης και το ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον, τα οποία συνδυαστικά απαιτούν εγρήγορση και συνεχή εξ ορθολογισμό.
Ο Kυπριακός τραπεζικός τομέας ακολούθησε στενά τις ευρωπαϊκές τάσεις
Ο κυπριακός τραπεζικός τομέας κατέγραψε επίσης κερδοφορία για δεύτερη συνεχή χρονιά. Τα ενοποιημένα κέρδη του τομέα ξεπέρασαν ξανά το €1 δισ. Ο βασικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας (Core Tier 1) έφτασε το 24,5%, συγκρινόμενος θετικά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 16%.
Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) μειώθηκε στο 6,2% χειρότερος από τα ευρωπαϊκά επίπεδα, αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε την μοναδική για τα Ευρωπαϊκά δεδομένα κρίση που βίωσε η Κύπρος το 2013.
Οι πρωτοβουλίες συγχωνεύσεων έχουν επίσης επιταχυνθεί και στην Κύπρο. Δύο σημαντικές συγχωνεύσεις ανάμεσα στις 5 μεγαλύτερες τράπεζες βαίνουν προς άμεση ολοκλήρωση δημιουργώντας ισχυρά συγκροτήματα με Ευρωπαϊκές προσβάσεις που θα δώσουν νέες διεξόδους στις Κυπριακές επιχειρήσεις και ιδιώτες.
Οι επιπτώσεις της κρίσης του 2013 παραμένουν ορατές στην Κυπριακή αγορά
Παρά την ισχυρή πρόοδο των τελευταίων δύο ετών, οι επιπτώσεις της κρίσης του 2013 είναι ακόμη ορατές τόσο στον τραπεζικό τομέα όσο και στην κοινωνία. Τα κέρδη του τομέα για το 2023 και το 2024 δεν έχουν ακόμη εξισορροπήσει τις απώλειες της κρίσης του 2013. Επισημαίνω ότι οι ζημίες 2014-2022, ξεχνώντας αυτές του 2013, υπερβαίνουν σημαντικά τα κέρδη των 2023-2024.
Υπάρχει επίσης σημαντικός αριθμός μη εξυπηρετούμενων δανείων που παραμένει υπό την ιδιοκτησία εξειδικευμένων μη τραπεζικών φορέων. Ως αποτέλεσμα, χιλιάδες δανειολήπτες συμπολίτες μας παραμένουν εγκλωβισμένοι σε πιθανές διαδικασίες πλειστηριασμών. Οι πρωτοβουλίες της πολιτείας και ιδιαίτερα του Υπουργείου Οικονομικών αναφορικά με το σχέδιο ενοικίου έναντι δόσης είναι απολύτως βοηθητικές προς αυτή την κατεύθυνση και η επιτάχυνση και διεύρυνση τους μόνο θετικά αντιμετωπίζεται.
Μετά από αυτή την αναφορά θα ήθελα να χαιρετήσω και την αποφυγή από τη Βουλή των Αντιπροσώπων για έκτακτη φορολόγηση των Τράπεζων. Ενισχύει το κλίμα σταθερότητας του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την εμπιστοσύνη των επενδυτών, οι οποίοι μην ξεχνάμε αξιολογούν την Κυπριακή Δημοκρατία με A και έχουν επενδύσει σημαντικά κεφάλαια, και επιτρέπει την εύρυθμη λειτουργία των Τραπεζών οι οποίες στηρίζουν την επιχείρηση, την απόκτηση στέγης, και τα έργα υποδομής με δισεκατομμύρια νέες χορηγήσεις κάθε έτος.
Ισχυρή συμμόρφωση και συμβολή σε θέματα ESG
Το 2024 υπήρξε ακόμη μια χρονιά κατά την οποία οι κυπριακές τράπεζες συνέβαλαν σε πανευρωπαϊκές πρωτοβουλίες με ισχυρή προσήλωση στην εφαρμογή κυρώσεων, ενισχυμένα συστήματα ελέγχου και συμμόρφωσης, όπως αυτό αναδεικνύεται από την έκθεση Moneyval του 2024, καθώς κι αντίστοιχες πρωτοβουλίες με την ίδια κατεύθυνση της Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας για συνεχή βελτίωση της διεθνούς εικόνας της Κύπρου.
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση θα ήθελα να αναφέρω ότι η Deutsche Bank, η πιο ενεργή Ευρωπαϊκή Τράπεζα σε διεθνείς πληρωμές, εξετάζει μετά από ενέργειες του συνδέσμου την επάνοδο της στην Κύπρο. Είχε αποχωρήσει το 2016.
Η ESG ατζέντα έχει επίσης σημειώσει πρόοδο, με τις περισσότερες κυπριακές τράπεζες να έχουν ανακοινώσει σαφείς στόχους και να είναι έτοιμες για τις αρχικές αναφορές στοιχείων του 2025, ενώ η εταιρεία του συνδέσμου, Artemis, ήδη προσφέρει υπηρεσίες συμμόρφωσης ESG reporting στις Κυπριακές επιχειρήσεις.
Το 2025 φέρνει νέες προκλήσεις με τις Τράπεζες στην Κύπρο έτοιμες να συνεισφέρουν
Η ενεργειακή κρίση έχει αποφευχθεί μετά την αναστάτωση του 2022. Ωστόσο, οι απαιτήσεις για επενδύσεις σε δίκτυα κι αναβάθμιση παρωχημένων υποδομών αυξάνονται διαρκώς και είναι πιο επείγουσες από ποτέ, όπως κατέδειξαν πρόσφατα γεγονότα σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (black-out Ισπανίας). Το 2025 φέρνει επιπρόσθετες απαιτήσεις για την ανακατεύθυνση της εφοδιαστικής αλυσίδας και την αυτονομία κρίσιμων συστημάτων και προμηθειών.
Οι Κυπριακές και οι Ευρωπαϊκές τράπεζες διαθέτουν τη ρευστότητα και τα κεφάλαια για να διευκολύνουν αυτή την μετάβαση και μπορούν να ενεργοποιήσουν το επενδυτικό πρόγραμμα ήδη πριν από την εφαρμογή της Ένωσης Κεφαλαιαγορών και της Τραπεζικής Ένωσης.
Απαιτείται σαφής και συνεπής πολιτική κατεύθυνση καθώς και κανονιστική υποστήριξη για να διευκολυνθεί αυτή η μετάβαση.
Ο Σύνδεσμος Τραπεζών Κύπρου παραμένει βασικός συνεργάτης
Ο ΣΤΚ έχει διατηρήσει βασικό ρόλο τόσο στην υπεράσπιση θέσεων όσο και στην παροχή κρίσιμων υποδομών για τον τραπεζικό κλάδο και την οικονομία. Ο ΣΤΚ συνεχίζει να είναι ο κύριος διαμεσολαβητής σε εθνικούς και διεθνείς φορείς που συμμετέχουν στον δημόσιο διάλογο, παρέχοντας διαφανείς πληροφορίες προς τη Βουλή και συμβάλλοντας στο νομοθετικό της έργο, και διατηρώντας σχέσεις με βασικούς διεθνείς εταίρους.
Παράλληλα, η Artemis, το Πιστωτικό Γραφείο που υποστηρίζεται από τον ΣΤΚ, καθώς και η ACB Auctions έχουν καθοριστικό ρόλο στη λειτουργεία του τραπεζικού συστήματος και την πελατειακή εμπειρία των δανειοληπτών μέσω διαφανών διαδικασιών και αποτελεσματικής πληροφόρησης.
Σε αυτό το στάδιο δεν μπορώ να παραλείψω να ευχαριστήσω εκ μέρους του Συνδέσμου τον κύριο Μιχάλη Καμμά ο οποίος μετά από πάνω από 30 χρόνια ευδόκιμης υπηρεσίας στο Σύνδεσμο και 20 ως Γενικός Διευθυντής αποχωρεί στο τέλος του χρόνου. Ο κύριος Καμμάς με την ενέργεια του και τη διεθνή εμπειρία του είχε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του Τραπεζικού Συστήματος συνεισφέροντας στον δημόσιο διάλογο για τα θέματα του κλάδου, την δημιουργία πολιτικής, αλλά και την ανάπτυξη του ίδιου του συνδέσμου και την ίδρυση των εταιρειών Artemis και ACB Auctions.
Ο Προγραμματισμός για τη διαδοχή έχει εκκινήσει και προσβλέπουμε σε άμεση ολοκλήρωση. Ο Μιχάλης, που για πολλούς νεότερους τραπεζίτες συμπεριλαμβανομένου και εμένα, λειτουργούσε σαν συλλογική μνήμη των θεμάτων του κλάδου. Θα μας λείψει. Μιχάλη, σε ευχαριστούμε.
Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ σε αυτό το στάδιο στο νέο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζα Κύπρου που ανέλαβε τον Απρίλιο του 2024. Συνάδελφος όλων μας με εκτενέστατη εμπειρία στην Κύπρο, και τις δύσκολες περιόδους, και άριστες πρακτικές και ακαδημαϊκές γνώσεις για θέματα νομισματικής πολιτικής και τραπεζικής εποπτείας. Οι πρωτοβουλίες του αναφορικά με την κεντρική Τράπεζα για το 2025/2026 με το τρίπτυχο «Fix/Run/Change the Bank» ήδη έχουν εμφανή αποτελέσματα. Ας μου επιτραπεί να πω ότι οι ενέργειες του Διοικητή προπορεύτηκαν των αντίστοιχων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που όπως θα μας πει και ο καλεσμένος μας Wim Mijs, Γενικός Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας, μόλις ξεκινούν τις προσπάθειες απλοποίησης των άνω των 15,000 σελίδων Ευρωπαϊκών τραπεζικών κανονισμών.
Ο ΣΤΚ προσβλέπει στη συνέχιση της μακροχρόνιας συνεργασίας του με τους εμπλεκόμενους φορείς, περιλαμβανομένης της Προεδρίας, της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, και της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου. Η διαχείριση των κινδύνων για την οικονομική ευημερία και οι απαιτήσεις για επενδύσεις είναι πρωταρχικής σημασίας. Ο τραπεζικός τομέας διαθέτει και τα μέσα και την τεχνογνωσία για να συνεισφέρει.
Οι τράπεζες πρέπει να θεωρούνται εταίροι και πηγές ισχύος, οι οποίοι, όπως κι οι υπόλοιποι τομείς της οικονομίας, χρειάζονται ενίσχυση κι υποστήριξη.
