Της Μαρίας Ηρακλέους
Δεν υπάρχει σε αυτό το στάδιο ανησυχία ως προς την επάρκεια σιτηρών στην κυπριακή αγορά διαμηνύει μιλώντας στην «Κ» ο υπουργός Γεωργίας Κώστας Καδής, εξηγώντας ότι στις αποθήκες σιλό των εισαγωγέων παραμένουν τα στρατηγικά αποθέματα σιτηρών τα οποία έχουν παραληφθεί το καλοκαίρι. Πρόκειται για 37 χιλιάδες τόνους κριθαριού και αραβόσιτου, που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς το επόμενο διάστημα, με τα αποθέματα σε κριθάρι να καλύπτουν περίοδο 35 ημερών και τα αποθέματα σε αραβόσιτο την διπλάσια περίοδο.
Μέχρι τις 21 Νοεμβρίου αναμένεται να καταφθάσουν στο λιμάνι Λεμεσού άλλοι 25 χιλιάδες τόνοι σιτηρών.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να καταφθάσουν στο λιμάνι Λεμεσού άλλοι 25 χιλιάδες τόνοι σιτηρών. Συγκεκριμένα, μέχρι τις 21 Νοεμβρίου η Κύπρος θα προμηθευτεί 12 χιλιάδες τόνους κριθαριού και 23 χιλιάδες τόνους αραβόσιτου. Τα συγκεκριμένα αποθέματα αναμένεται ότι θα ενισχύσουν την επάρκεια στην αγορά χωρίς να τίθεται ζήτημα έλλειψης σιτηρών.
Οι διαβεβαιώσεις του Υπουργού Γεωργίας δόθηκαν στην σκιά της αποχώρησης της Ρωσίας από τη συμφωνία για εξαγωγή αγροτικών προϊόντων από τα ουκρανικά λιμάνια, και της ανησυχίας που η εξέλιξη αυτή έχει προκαλέσει στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Η συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας για τα σιτηρά υπογράφηκε στις 22 Ιουλίου στην Τουρκία, και είχε ως αποτέλεσμα την εξαγωγή εκατομμυρίων τόνων σιτηρών από την Ουκρανία, ενώ εκτιμάται ότι έχει βάλει ένα φρένο στον κίνδυνο της επισιτιστικής κρίσης. Η συμφωνία υπογράφηκε στις 22 Ιουλίου και εκπνέει στις 19 Νοεμβρίου.
Οι τιμές
Πέραν του θέματος επάρκειας, οι εξελίξεις στις εξαγωγές σιτηρών από τα ουκρανικά λιμάνια, ενισχύουν τα σενάρια για αυξήσεις στις τιμές των σιτηρών το επόμενο διάστημα. Πρόκειται για εκτίμηση την οποία εκφράζει ως αναπόφευκτο σενάριο, ο υπουργός Γεωργίας Κώστας Καδής, λόγω της μείωσης της προσφοράς των σιτηρών, και της διατήρησης της ζήτησης στα ίδια επίπεδα. Ήδη στις παγκόσμιες αγορές οι τιμές αραβόσιτου και κριθαριού άρχισαν να καταγράφουν άνοδο. Πάντως από την πλευρά τους οι εισαγωγείς ζωοτροφών αναφέρουν ότι τουλάχιστον μέχρι στιγμής δεν έχουν ενώπιον τους στοιχεία για επερχόμενες αυξήσεις σε φορτία και εκτιμούν ότι είναι νωρίς για να σταθμιστούν οι συνέπειες των κινήσεων της Ρωσίας. Σύμφωνα με τον Στέλιο Κατοδρίτη, του συνδέσμου εισαγωγής ζωοτροφών, κατά την τελευταία παραγγελία, οι τιμές των σιτηρών ήταν μειωμένες κατά 50-70 ευρώ/τόνο πιο κάτω σε σχέση με τις τιμές πώλησης τους τον Απρίλιο του 2022. Συγκεκριμένα, από 420 ευρώ έπεσαν στα 360-370 (αραβόσιτο και κριθάρι). Στο μεταξύ, ήδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο ξεκίνησε η συζήτηση για την δημιουργία εναλλακτικών διαδρόμων εμπορίας σιτηρών διά της χερσαίας οδού, κάτι που θα επιτρέψει την διατήρηση των ποσοτήτων στην αγορά. Ωστόσο πρόκειται για λύσεις σαφώς πιο χρονοβόρες σε σχέση με τη διακίνηση εμπορευμάτων στα λιμάνια.
Ενίσχυση κτηνοτρόφων
Ένεκα των επερχόμενων αυξήσεων στις τιμές των σιτηρών και της μείωσης των ποσοτήτων στην αγορά, αναμένεται ότι στο επόμενο συμβούλιο υπουργών γεωργίας της ΕΕ που θα διεξαχθεί στις 21 και 22 Νοεμβρίου, θα τεθούν δύο ζητήματα, τα οποία υποστηρίζει έντονα η κυπριακή πλευρά. Το πρώτο ζήτημα έχει να κάνει με την ανάγκη ισότιμης πρόσβασης όλων των χωρών στις διαθέσιμες ποσότητες σιτηρών. «Δεν μπορεί μια παραγωγός χώρα όπως οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης να μαζεύουν αποθέματα μηνών και άλλες χώρες- αγοραστές να μην έχουν», αναφέρει σχετικά ο κ. Καδής. Θα τεθεί επίσης ζήτημα στήριξης του πρωτογενούς τομέα-των κτηνοτρόφων- όλων των κρατών μελών ώστε να απορροφηθούν οι κραδασμοί της αύξησης στις ζωοτροφές. Κάτι αντίστοιχο δεν αναμένεται να συζητηθεί σε σχέση με τα σιτηρά ανθρώπινης κατανάλωσης, εφόσον το κόστος μπορεί να μεταφερθεί άμεσα στα τελικά προϊόντα.
Πλάνα της κυβέρνησης
Πριν από τρεις εβδομάδες κυκλοφόρησε εσωτερικό σημείωμα στο Υπουργείο Γεωργίας, στο οποίο παρουσιαζόταν ο προβληματισμός, ως προς το πόσο καιρό θα διατηρούνται τα αποθέματα των 37 χιλιάδων τόνων σιτηρών και κατά πόσο θα έπρεπε να διατεθούν προς κατανάλωση. Αποφασίστηκε, βεβαίως ότι εφόσον συνεχίζεται ο πόλεμος και η αβεβαιότητα, η διατήρηση των αποθεμάτων είναι απαραίτητη. Επί του παρόντος λοιπόν η κυβέρνηση δεν έχει στα πλάνα της να χρησιμοποιήσει τα υφισταμενα στρατηγικά αποθέματα σιτηρών, τα οποία θα συνεχίσουν να φυλάσσονται για περίπτωση ανάγκης. Αυτά διατηρούνται σε ιδιωτικά σιλό με το κράτος να πληρώνει ενοίκιο χρήσης καθώς και ένα ποσό για την συντήρηση και την ανανέωση τους. Τα δεδομένα αξιολογούνται σε εβδομαδιαία βάση στο Υπουργείο και αν χρειαστεί να γίνουν διορθωτικές κινήσεις θα γίνουν, επισημαίνει ο Κώστας Καδής.
