Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Η τεχνητή νοημοσύνη επηρεάζει αναπόφευκτα οικονομία, εργασία, εκπαίδευση, τις αγορές, δημιουργεί ευκαιρίες, αλλά συνοδεύεται και από προκλήσεις. Στο πλαίσιο παρουσιάσεων και συζητήσεων στο 21ο συνέδριο του Economist στην Κύπρο, του οποίου χορηγός επικοινωνίας ήταν η «Καθημερινή» και με την τεχνητή νοημοσύνη να είναι φέτος η κύρια θεματική, τονίστηκε από πολλούς ομιλητές-συμμετέχοντες πως το AI είναι εργαλείο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ορθά από τον ανθρώπινο παράγοντα και να παραγάγει πολύ σημαντικά αποτελέσματα για την εργασία. Παρόλα αυτά, υπογραμμίσθηκε πως υπάρχει ανάγκη για σωστή εποπτεία και ηθική του χρήση.
Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) Χριστόδουλος Πατσαλίδης αναφερόμενος στην τεχνολογική επανάσταση, σημείωσε ότι «η αποτίμηση της τεχνητής νοημοσύνης είναι ήδη πολύ υψηλή», ενώ προειδοποίησε για τον κλιματικό και δημοσιονομικό κίνδυνο σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Για το ψηφιακό ευρώ είπε πως «βρισκόμαστε στη δεύτερη φάση προετοιμασίας», με στόχο το νομοθετικό πλαίσιο να ολοκληρωθεί κατά την κυπριακή προεδρία. «Τα κρυπτο-περιουσιακά στοιχεία πρέπει να ρυθμιστούν και να εποπτεύονται», κατέληξε, τονίζοντας ότι το «ψηφιακό ευρώ θα δράσει υπέρ της δημιουργίας κι άλλων ψηφιακών ασφαλών νομισμάτων».
Ο κ. Paul Meeks, διευθυντής Έρευνας Τεχνολογίας, Freedom Capital Markets, κατά την ομιλία του τόνισε πως, συχνά τον ρωτούν εάν βρισκόμαστε σε μια φούσκα τεχνητής νοημοσύνης και αν θα σκάσει όπως ακριβώς έσκασε η φούσκα του διαδικτύου. «Απαντώ και στις δύο ερωτήσεις ναι, όμως δεν ανησυχώ για καταστροφή ακόμα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Paul Meeks. Επεξηγώντας τη θέση του, επικαλέστηκε τα ακόλουθα δύο επιχειρήματα: «Πρώτον, όσοι ξοδεύουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια στις GPU (σ.σ. μονάδες επεξεργασίας γραφικών) της NVIDIA έχουν χρήματα να ξοδέψουν. Δεύτερον, οι διευθύνοντες σύμβουλοι καθεμιάς από τις εταιρείες αυτές προσεγγίζουν τις αρχικές μεγάλες δαπάνες τους ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα». Στο πλαίσιο αυτό, ο ίδιος προέβλεψε ότι οι επιθετικές δαπάνες στον κλάδο θα συνεχιστούν μέχρι το 2027: «Επομένως, επιμένω στις συναλλαγές γύρω από τις υποδομές της τεχνητής νοημοσύνης, παρότι φυσικά ορισμένες εταιρείες –και οι μετοχές τους– μου αρέσουν περισσότερο από άλλες».
Ανθρώπινη εποπτεία
«Η τεχνητή νοημοσύνη δεν μετασχηματίζει απλώς το πώς μεταφέρουμε το χρήμα, αλλά το πώς διαχειριζόμαστε συνολικά την εμπιστοσύνη γύρω από τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες», σχολίασε ο group chief compliance and risk officer της ECOMMBX και πρόεδρος του ACAMS Cyprus Chapter, Gregory Dellas. Πρόσθεσε κατά την ομιλία του σε πάνελ ότι, η ΑΙ είναι σε θέση να αντλεί δεδομένα εξετάζοντας εκατομμύρια συναλλαγών μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και μπορεί να εντοπίζει αυτά που χάνει το ανθρώπινο μάτι. «Όμως αυτό συνοδεύεται και από μια τεράστια ευθύνη, την οποία θα πρέπει να ενισχύσει η ανθρώπινη εποπτεία, η οποία θα παραμείνει απαραίτητη», υπογράμμισε.
Παράγοντας κλειδί
Τη θέση πως, «η τεχνολογία επιτρέπει ένα οικονομικό και διαφανές χρηματοπιστωτικό μοντέλο που θα μεταφέρει την αποτελεσματικότητα και τη γνώση στον πελάτη», επεσήμανε η chief communications and regulation officer της One Zero Digital Bank, Raheli Bindman, η οποία χαρακτήρισε παράγοντα-κλειδί την τεχνητή νοημοσύνη. Κατά την κ. Bindman, «το επόμενο βήμα είναι η μετάβαση από τον back-office αυτοματισμό στην προγνωστική και προληπτική οικονομική καθοδήγηση, η οποία θα βοηθά τον πελάτη να αποβάλλει το στρες και να λαμβάνει πιο έξυπνες αποφάσεις με προσωπική εξυπηρέτηση 24/7. Το κλειδί είναι να βοηθήσουμε τους πελάτες να εμπιστευτούν την τεχνολογία τουλάχιστον όσο εμπιστεύονται τον ανθρώπινο τραπεζίτη», ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Bindman.
Εκπαίδευση και ΑΙ
Η εκπαίδευση στην Κύπρο εισέρχεται σε μια νέα εποχή, όπου η τεχνολογία και η ανθρωποκεντρική παιδαγωγική συνυπάρχουν. Η υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου, Αθηνά Μιχαηλίδου, σημείωσε ότι «η τεχνητή νοημοσύνη δεν αποτελεί πια μακρινή υπόσχεση, αλλά μια πραγματικότητα που επηρεάζει κάθε πτυχή της καθημερινότητας, της εργασίας και της μάθησης». Όπως εξήγησε, οι τεχνολογικές εξελίξεις δημιουργούν τεράστιες δυνατότητες, αλλά και προκλήσεις, τις οποίες η εκπαίδευση οφείλει να αντιμετωπίσει «με γνώση, ενσυναίσθηση και κριτική σκέψη». Η στρατηγική του υπουργείου στοχεύει σε έναν ουσιαστικό ψηφιακό και παιδαγωγικό μετασχηματισμό: όχι μόνο αναβάθμιση υποδομών αλλά «ενσωμάτωση της τεχνολογίας στη μάθηση με σεβασμό στην παιδαγωγική αξία», σύμφωνα με την κ. Μιχαηλίδου, η οποία πρόσθεσε ότι κεντρική προτεραιότητα αποτελεί η ισότιμη πρόσβαση όλων στην ψηφιακή εκπαίδευση και η συνεχιζόμενη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
Κανείς δεν μένει πίσω
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για έναν πιο ανθρώπινο πολιτισμό υπό την προϋπόθεση ότι οι κοινωνίες θα προετοιμαστούν έγκαιρα. Ήταν το κεντρικό μήνυμα του πανεπιστημιακού και συμβούλου σε θέματα ΑΙ, Νικόλαου Μαυρίδη. «Κανείς δεν πρέπει να μείνει πίσω, πρέπει να κινηθούμε γρήγορα για να προετοιμάσουμε τους πολίτες του κόσμου», τόνισε, επισημαίνοντας ότι η ουσία δεν βρίσκεται μόνο στην εκπαίδευση για τις νέες δεξιότητες αλλά στη διαρκή μάθηση, στη συνεργασία με τις μηχανές χωρίς απώλεια ενσυναίσθησης, και στη θεώρηση της τεχνολογίας ως μέσου κοινής ευημερίας.
Ο ίδιος υπογράμμισε πως «ο στόχος δεν είναι να κάνουμε τους ανθρώπους να δουλεύουν σαν μηχανές, αλλά να κάνουμε τις μηχανές να βοηθούν τους ανθρώπους να σκέφτονται, να δημιουργούν και να φροντίζουν αλλήλους και τη γη». Προειδοποίησε, επίσης, ότι χωρίς συντονισμένες πολιτικές και συνέργειες μεταξύ ακαδημαϊκής κοινότητας, επιχειρήσεων και κυβερνήσεων, «ο κόσμος κινδυνεύει να δει καταστροφικές αυξήσεις στις ανισότητες». Όπως είπε, το στοίχημα δεν είναι η αντικατάσταση του ανθρώπου, αλλά η ενίσχυσή του και αυτό απαιτεί προνοητική δράση, συλλογική βούληση και επένδυση στην παιδεία.
Το σταυροδρόμι
Η εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο και πρόεδρο της PwC Κύπρου, Φίλιππο Σώσειλο, είναι «ένα σταυροδρόμι όπου επανακαθορίζεται τι είναι εφικτό, πώς εργαζόμαστε και πώς εξελισσόμαστε». Η πρόκληση, όπως υπογράμμισε, δεν είναι απλώς η τεχνολογική προσαρμογή αλλά η οικοδόμηση ενός εργατικού δυναμικού ικανού να συμβαδίσει με ένα μέλλον που επιταχύνεται διαρκώς. Η παραγωγική AI, είπε, «μας βοηθά να κάνουμε τη δουλειά μας καλύτερα», όμως απαιτείται προσεκτική μετάβαση ώστε οι κοινωνίες να αξιοποιήσουν παραγωγικά το δυναμικό της. Αναγνώρισε ότι «αναπόφευκτα κάποιες θέσεις θα χαθούν και θα αντικατασταθούν από την τεχνολογία», γι’ αυτό και χρειάζεται επανασχεδιασμός των ρόλων και των δεξιοτήτων. «Το ερώτημα δεν είναι τι μπορεί να κάνει η AI, αλλά τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι που δεν μπορεί να κάνει εκείνη», σημείωσε, τονίζοντας ότι «δεν θα χάσετε τη δουλειά σας από την AI, αλλά από κάποιον που τη χρησιμοποιεί καλύτερα».
