Βιτόρ Γκασπάρ, Μάρκος Ποπλάβσκι-Ριμπέιρο, Ζιάε Γου*
Το παγκόσμιο χρέος διατηρείται σε υψηλότερα επίπεδα από τα ήδη υψηλά προ πανδημίας, σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Το σύνολο ανέρχεται σε ποσοστό 238% επί του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) για το 2022, δηλαδή είναι 9 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από το αντίστοιχο του 2019. Αναφορικά με το εάν υπολογιζόταν σε όρους δολαρίου, τότε αυτό θα ανερχόταν το 2022 σε 235 τρισ. δολάρια, άρα 200 δισ. δολάρια υπεράνω των επιπέδων του 2022.
Οι αρμόδιοι αξιωματούχοι των επιμέρους κυβερνήσεων θα πρέπει τα προσεχή χρόνια να επανεξετάσουν τη δέσμευσή τους για βιώσιμο χρέος. Αξίζει, εν τω μεταξύ, να επισημανθεί ότι ήδη από το 2020 και μετά σημειώθηκε οικονομική ανάκαμψη. Παρά ταύτα και παρά τον πολύ υψηλότερο από τον αναμενόμενο πληθωρισμό, το δημόσιο χρέος παραμένει αμετακίνητα και επίμονα διογκωμένο. Υπογραμμίζεται ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα διατηρούν υψηλά τα επίπεδα του δημοσίου χρέους, διότι πολλές ήταν οι κυβερνήσεις οι οποίες προχώρησαν σε δαπάνες για να τονώσουν την ανάπτυξη και να ανταποκριθούν στην άνοδο των τιμών τροφίμων και ενέργειας, ασχέτως με το ότι μόλις είχαν ολοκληρώσει τη δημοσιονομική τους παρέμβαση για την πανδημία.
Ως αποτέλεσμα, το παγκόσμιο χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ υποχώρησε μόνο 8 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ κατά την τελευταία διετία, ισοφαρίζοντας μόνο σχεδόν το ήμισυ της αύξησης που απορρέει από τη συνθήκη του κορωνοϊού και των επιπτώσεών του. Σχετικά με το χρέος του ιδιωτικού τομέα, στο οποίο συγκαταλέγονται οι δανειακές υποχρεώσεις των νοικοκυριών και το εταιρικό χρέος των ομίλων εκτός του χρηματοπιστωτικού κλάδου, έδειξε να μειώνεται πιο γρήγορα κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Ακόμη κι έτσι, όμως, η μείωση δεν στάθηκε ικανή να ισοφαρίσει την άνοδο την περίοδο της πανδημίας.
Πριν από αυτή την περίοδο η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ αυξανόταν επί δεκαετίες. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 το παγκόσμιο δημόσιο χρέος τριπλασιάστηκε, φθάνοντας στο 92% του ΑΕΠ ή, απλά, λίγο πάνω από 91 τρισ. δολάρια στα τέλη του 2022. Το ιδιωτικό χρέος επίσης τριπλασιάστηκε στο 146% του ΑΕΠ ή σχεδόν στα 144 τρισ. δολάρια, αν και σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το 1960 έως το 2022. Κεντρικό ρόλο στην εκτίναξη του παγκοσμίου χρέους διαδραμάτισε η Κίνα τις τελευταίες δεκαετίες, επειδή ο δανεισμός υπερέβη την ανάπτυξη. Συν τοις άλλοις, το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ έχει ανέλθει σχεδόν στα ίδια επίπεδα με αυτά των ΗΠΑ.
* Ο κ. Βιτόρ Γκασπάρ είναι επικεφαλής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Υποθέσεων του ΔΝΤ.
* Ο κ. Μάρκος Ποπλάβσκι-Ριμπέιρο είναι αναπληρωτής διευθυντής τμήματος.
* Ο κ. Ζιάε Γου είναι οικονομολόγος.
Το άρθρο δημοσιεύεται στο ιστολόγιο του ΔΝΤ.
