Του Απόστολου Τομαρά
Η απουσία εξελίξεων σχετικά με τα έργα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Κρήτης δεν μεταφράζεται ως εγκατάλειψη του μεγαλόπνοου ενεργειακού έργου για την ελληνική πλευρά, η οποία ως γνωστόν από το περασμένο καλοκαίρι έχει παγώσει ένα κομμάτι των εργασιών για πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου ανατολικά της Κρήτης. Παρά το γεγονός ότι για το όλο ζήτημα δεν λέγονται πολλά από την τελευταία παράταση προσωρινής αναστολής των ερευνητικών εργασιών, η ελληνική κυβέρνηση σε τακτά χρονικά διαστήματα επαναλαμβάνει τις προθέσεις της που δεν είναι άλλες από συνέχιση και ολοκλήρωση του έργου. Πρόσφατα ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Γεραπετρίτης απέρριψε κατηγορηματικά τις πολιτικές επικρίσεις, αποδίδοντας την όποια καθυστέρηση που καταγράφεται σε θέματα προγραμματισμού των ερευνών. Την ίδια ώρα στη Λευκωσία, ενόψει και της καλοκαιρινής περιόδου με την απουσία διασύνδεσης της Κύπρου με ηλεκτρικά δίκτυα γειτονικών χωρών, επαναφέρει τον εφιάλτη της οριακής κάλυψης των αναγκών ηλεκτρικού ρεύματος ένεκα της βέβαιης αυξημένης ζήτησης. Ένα ζήτημα που φέρνει και πάλι στην επιφάνεια το κεφάλαιο της ενεργειακής ασφάλειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία δεν μπορεί να καλυφθεί από την εγχώρια παραγωγή ενέργειας, συμβατική ή από Ανανεώσιμες Πηγές, σύμφωνα με επίσημα κυβερνητικά χείλη. Όπως προκύπτει από τις δημόσιες τοποθετήσεις κυρίως κυβερνητικών στελεχών στην Αθήνα, το μόνο ζήτημα που απομένει να αποφασισθεί είναι ο χρόνος επανέναρξης των ερευνών, οι οποίες όπως λέγεται δεν επηρεάζονται από τις τουρκικές προκλητικές κινήσεις του προηγούμενου διαστήματος.
Η Κύπρος
Παρά το γεγονός ότι στην παρούσα φάση η πρωτοβουλία κινήσεων για το καλώδιο GSI βρίσκεται στην ελληνική πλευρά και παρά τα όποια ζητήματα παρουσιάσθηκαν μεταξύ ελληνικής και κυπριακής πλευράς για διαδικαστικά θέματα υλοποίησης του έργου, για τη Λευκωσία η υλοποίηση του έργου είναι μονόδρομος. Ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου αποκάλυψε στο πρόσφατο συνέδριο της «Κ» Green Agenda πως ναι μεν η ασφάλεια προμήθειας της Κύπρου εξαρτάται από την αυτονομία παραγωγής συμβατικής ενέργειας και ΑΠΕ, όμως η πραγματική ασφάλεια, όπως τόνισε, προέρχεται από τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις οι οποίες στην ουσία λειτουργούν ως εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας όταν η εγχώρια παραγωγή δεν μπορεί να καλύψει τη ζήτηση. «Η μη διασύνδεση με κάποιες άλλες χώρες δημιουργεί ζητήματα ασφάλειας. Η ενεργειακή ασφάλεια δεν σχετίζεται με την τοπική παραγωγή». Στη λογική αυτή η ενεργειακή πολιτική της κυβέρνησης περιγράφεται μέσα από τρεις πυλώνες. Πρώτον, εισαγωγής ΦΑ για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, δεύτερον ανάπτυξης των ΑΠΕ και αποθήκευσης της πράσινης ενέργειας σε συνδυασμό με το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας και τρίτον τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις.
Μετά και την επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Ισραήλ, η Λευκωσία φαίνεται να προωθεί τις εναλλακτικές επιλογές στην περίπτωση που η ηλεκτρική διασύνδεση με τα ευρωπαϊκά ηλεκτρικά δίκτυα καθυστερήσει, στο καλύτερο σενάριο. Από το Green Agenda ο Γιώργος Παπαναστασίου ξεκαθάρισε πως την Κύπρο την ενδιαφέρουν ζωηρά ηλεκτρικές διασυνδέσεις με γειτονικές χώρες. Θέση που δεν μπορεί να είναι άσχετη με την ισραηλινή τοποθέτηση που έθεσε ως προτεραιότητα τη διασύνδεση του Ισραήλ με την Κύπρο, αποφεύγοντας κάθε αναφορά στον GSI. Το ηλεκτρικό καλώδιο ή καλώδια με το Ισραήλ ή και την Ευρώπη θα επιλύσει σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει στην παρούσα φάση η Κύπρος με την παραγωγή ηλιακής ή αιολικής ενέργειας, σε συνάρτηση με την απουσία συστημάτων αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας. Πέρα από το γεγονός ότι οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις θα τερματίσουν ζητήματα επάρκειας σε περιόδους αιχμής, θα αποτελέσουν και μια εναλλακτική επιλογή διοχέτευσης της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ καθιστώντας την Κύπρο παραγωγό χώρα ενέργειας προς εξαγωγή, κάτι που επαναλαμβάνει συνεχώς το τελευταίο διάστημα ο υπουργός Ενέργειας. Πέρα από τα οφέλη για την οικονομία του τόπου οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις σε συνδυασμό με τα συστήματα αποθήκευσης θα περιορίσουν σημαντικά και τα όποια προβλήματα παρατηρούνται σήμερα και οδηγούν σε διακοπές φωτοβολταϊκών συστημάτων ακόμα και από οικίες.
Η Ελλάδα
Από το περσινό καλοκαίρι που σταμάτησαν οι ερευνητικές εργασίες στην περιοχή της Κάσου, διαρροές από την ελληνική πρωτεύουσα ήθελαν την επανέναρξη των εργασιών τον περασμένο Απρίλιο. Την περίοδο εκείνη το ιταλικό πλοίο που έχει ναυλωθεί από τη γαλλική εταιρεία NEXANS απέπλευσε από το Ηράκλειο για ολλανδικό λιμάνι για εργασίες συντήρησης. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Γεραπετρίτης άφησε να εννοηθεί πως ο χρόνος επανέναρξης των ερευνητικών θα εξαρτηθεί από τους νέους προγραμματισμούς που θα γίνουν για τη διαθεσιμότητα του ερευνητικού πλοίου. Ο Έλληνας υπουργός απέρριψε τις πολιτικές επικρίσεις για υπαναχώρηση απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις. «Η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου θα συνεχιστεί. Και αυτό μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι θα γίνει στον κατάλληλο χρόνο», διαβεβαίωσε ο κ. Γεραπετρίτης.
