Της Μαρίας Ηρακλέους
Κάτι περισσότερο από μισό δισεκατομμύριο ευρώ (€512 εκατ.) θα διατεθούν την επόμενη πενταετία για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Μιλώντας στην παρουσίαση του έργου του Υφυπουργείου Καινοτομίας, ο υφυπουργός Κυριάκος Κόκκινος, εξήγησε ότι το 23% του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αφιερώνεται σε έργα ψηφιακού μετασχηματισμού, δηλαδή περίπου €282 εκατ. συν άλλα €150 εκατ. τα οποία προέρχονται από εθνικούς πόρους, συν €80 εκατ. για επιχειρηματική καινοτομία, η οποία κατά κύριο λόγο αφορά ψηφιακά στοιχεία, άρα αθροιστικά είναι πέραν του μισού δισεκατομμυρίου τα λεφτά που υπάρχουν διαθέσιμα για τα επόμενα πέντε χρόνια. Όσον αφορά τον προϋπολογισμό του Υφυπουργείου, ανέρχεται σε περίπου 120 εκατ. ευρώ για το 2023, ενώ αυξάνεται στα 157 εκατ. το 2024 και τα 135 εκατ. το 2025. Στο πλαίσιο του εθνικού Σχεδίου Προγραμμάτων, για την περίοδο 2021-2027, αναλογούν στην καινοτομία €34 εκατ., στη διεθνοποίηση €35 εκατ., στην έρευνα €30 εκατ., στην ενδυνάμωση δομών και ικανοτήτων €17 εκατ., και στη συνεργασία & μεταφορά γνώσης €34 εκατ. Όπως ανέφερε ο Κ. Κόκκινος, συνολικά τα τελευταία 3 χρόνια, δόθηκαν €30 εκατ. σε start-ups και scale-ups μέσω των προγραμμάτων χρηματοδότησης του ΙδΕΚ, με αποτέλεσμα €15 εκατ. να προέλθουν από μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων, να δημιουργηθούν πέραν των 240 νέων θέσεων εργασίας, και να λάβουν χρηματοδότηση 104 εταιρείες. Την ίδια ώρα, εντοπίζεται κενό στο ανθρώπινο κεφάλαιο.
Κάτω από τον μέσο όρο
Αυτό διαπιστώνεται και από τον τελευταίο δείκτη DESI (δείκτης ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας), τα στοιχεία του οποίου καταδεικνύουν ότι υπάρχει σοβαρό κενό στις ψηφιακές δεξιότητες, τόσο του γενικού πληθυσμού (1 στους 2 δεν έχουν ψηφιακές δεξιότητες), αλλά και στους απόφοιτους στον τομέα των επιστημών. «Την μεγαλύτερη αδυναμία την έχουμε στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Δεν έχουμε αρκετούς επαγγελματίες στον χώρο, τόσο από πλευράς εξειδίκευσης όσο και αριθμητικά. Αυτή είναι η πρόκληση, που πρέπει να την δούμε θετικά ως ευκαιρία μάθησης». Συγκεκριμένα, ενώ στην Ευρώπη το 3,9% των αποφοίτων πανεπιστημίων δραστηριοποιείται στον χώρο των επιστημών, στην Κύπρο το ποσοστό είναι 2,7%,. Παράγουμε λοιπόν λιγότερους επιστήμονες από τον μέσο όρο της Ευρώπης. Όπως ανέφερε ο Υφυπουργός, το εργατικό δυναμικό που υπάρχει κατά μέσο όρο στον χώρο της Πληροφορικής στην Ευρώπη ανέρχεται στο 4,1% του εργατικού δυναμικού, ενώ στην Κύπρο ανέρχεται στο 3,1%. Ειδικά στον χώρο της πληροφορικής εργάζονται περίπου 11.500 Κύπριοι και 16.000 από τρίτες χώρες. Δεν χρειάζεται να γίνουν όλοι απόφοιτοι STEM (Φυσικές Επιστήμες, την Τεχνολογία, την Επιστήμη των Μηχανικών και τα Μαθηματικά), αλλά όλοι θα πρέπει να αποκτήσουν ψηφιακές δεξιότητες. «Γι΄ αυτό μέσα από το σχέδιο Ανάκαμψης τα 35 εκατ. είναι αφιερωμένα για upskilling επαγγελματιών σε συναφείς χώρους», τόνισε ο Κ. Κόκκινος.
Στη μέση
Στον προηγούμενο δείκτη DESI, η Κύπρος βρισκόταν στην 20η θέση από τους 27, καταγράφοντας σημαντική πρόοδο στους τομείς της συνδεσιμότητας, της ενσωμάτωσης της ψηφιακής τεχνολογίας και των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών. Πλέον η Κύπρος στοχεύει να βρεθεί γύρω στη μέση της κατάταξης. Σε ερώτηση της «Κ», ο Υφυπουργός ανέφερε την επιθυμία για 3-4 θέσεις πιο πάνω στον φετινό δείκτη DESI. Να βρεθεί δηλαδή στις θέσεις 15-16 της ΕΕ, ενώ σε βάθος χρόνου τριών ετών η Κύπρος μπορεί να βρεθεί στην πρώτη δεκάδα. Ο Κ. Κόκκινος τόνισε ότι η χώρα είναι ήδη στις πρώτες 10 θέσεις στον τομέα της Καινοτομίας και η μοναδική χώρα από τη Νότια Ευρώπη στο European Innovation Scoreboard. Συγκεκριμένα, η Κύπρος πέτυχε την μεγαλύτερη βελτίωση στον τομέα της καινοτομίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο από το 2015. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Πίνακα Αποτελεσμάτων Καινοτομίας 2022 (European Innovation Scoreboard) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατέλαβε την 10η θέση στη συνολική κατάταξη, μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας, έχοντας βελτιώσει την επίδοσή της κατά 38% από το 2015 μέχρι και το 2022 και πλέον ανήκει στην κατηγορία Strong Innovators. Στόχος, όπως υπογράμμισε ο Υφυπουργός, είναι η θέση της Κύπρου να είναι στο γκρουπ των 7-8 πρώτων χωρών της ΕΕ, στην συγκεκριμένη κατηγορία.
Τι έπεται
Στο επίκεντρο του Υφυπουργείου βρίσκεται η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, η ψηφιοποίηση υπηρεσιών και η διευκόλυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Όπως ανέφερε ο Υφυπουργός, τους επόμενους μήνες το gov.cy θα ενισχυθεί, με την προσθήκη 500 υπηρεσιών. Ήδη η Πύλη διαθέτει 350 υπηρεσίες του δημοσίου. Σε διαδικασία μεταρρύθμισης βρίσκεται και το σύστημα e-procurement, αν και η αλλαγή του θα γίνει σε βάθος χρόνου δυόμισι ετών. Μέχρι τον Απρίλιο, αναμένονται ανακοινώσεις σε σχέση με τo Cyprus Equity Fund και τα κίνητρα που αφορούν ψηφιακά επενδυτικά ταμεία και επιταχυντές που αφορούν στην προσέλκυση επενδυτικών ταμείων από το εξωτερικό για νεοφυείς και καινοτόμους επιχειρήσεις. Έχει παράλληλα εγκριθεί από το Υπουργικό η δημιουργία Innovation district στον χώρο της κρατικής έκθεσης στην Έγκωμη, το οποίο θα φιλοξενεί εταιρείες start up και εργαστήρια πανεπιστημίων. Από την πλευρά του ο διευθυντής του Υφυπουργείου Στέλιος Χειμώνας, ανέφερε ότι είναι σε εξέλιξη συστήματα όπως το τελωνείο, το e justice., ενώ παράλληλα προχωρεί το σχέδιο για γρήγορο ίντερνετ, με κονδύλι 35 εκατ. να έχει εγκριθεί για τα κουπόνια επιδότησης συνδέσεων, την επέκταση δικτύων σε υποεξυπηρετούμενες περιοχές, πολύ ψηλής χωρητικότητας, στις οποίες δεν υπάρχει ιδιωτικό ενδιαφέρον.
