Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Βραδυφλεγής βόμβα ήταν αυτή που έσκασε το πρωί της περασμένης Δευτέρας, ημέρα κατά την οποία η Thomas Cook κήρυξε πτώχευση. Τουλάχιστον, αυτό αναφέρουν οι κυπριακές τράπεζες, αφού όπως δηλώνουν προειδοποιούσαν τους πελάτες τους εδώ και ένα χρόνο. Και όλα αυτά, διότι οι ξενοδόχοι είχαν πολύ καλό μομέντουμ αποπληρωμών των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους, τα οποία είχαν μαζευτεί από το 2013.
Σαφώς και οι τράπεζες απεύχονται να σταματήσει αυτή η ροή εξυπηρέτησης των προβληματικών δανείων των ξενοδόχων και προειδοποιούσαν εδώ και ένα χρόνο. Εκείνο που ανέφεραν στους ξενοδόχους, ήταν οι πληρωμές να γίνονται όσο πιο άμεσα είναι εφικτό. Έτσι, στον τελευταίο χρόνο οι ξενοδόχοι δεν άφηναν περιθώρια στην εταιρεία να πληρώνει μετά από 4 – 5 μήνες. Το διάστημα αυτό είχε περιοριστεί στους 1 – 2 μήνες. Παρόλη την προσπάθεια αυτή, κυβερνητικά χείλη ανέφεραν κατά τις πρώτες ώρες κιόλας μετά την πτώχευση του ταξιδιωτικού ομίλου, πως τα χρεωστούμενα σε Κύπριους ξενοδόχους ανέρχονται στα 50 εκατομμύρια ευρώ. Και μάλλον αφορούν πληρωμές μόνο για την περίοδο Αυγούστου – Σεπτεμβρίου.
Λογικό είναι μετά από αυτή την –ομολογουμένως δυσάρεστη εξέλιξη- οι τράπεζες να σκέφτονται πως θα κοπεί απότομα το μομέντουμ μείωσης των συσσωρευμένων ΜΕΔ που αφορούν τον ξενοδοχειακό τομέα. Πόσα όμως ήταν τα ΜΕΔ των ξενοδόχων βάσει των πιο πρόσφατων στοιχείων; Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου στα αποτελέσματα που δημοσιοποιεί μηνιαίως, το Μάρτιο του 2019 τα ΜΕΔ που σχετίζονται με τον ξενοδοχειακό τομέα ανέρχονται στα 263 εκατ. ευρώ (κατηγοριοποίηση NACE ως accommodation and food service activities). Ωστόσο, ενδεχομένως κάποια ΜΕΔ να υπάρχουν και στην κατηγορία των κατασκευών (κατηγοριοποίηση NACE ως construction), που είναι για τυχόν επεκτάσεις, ανακαινίσεις ξενοδοχείων και άλλα δάνεια. Αυτά ανέρχονται στα 1,29 δισ. ευρώ. Μομέντουμ όμως γιατί; Και γιατί υπάρχει φόβος ανακοπής του;
Διότι, όπως λέγεται στα «πηγαδάκια», το ατυχές συμβάν με την Thomas Cook κατέστρεψε ξενοδοχειακή κερδοφορία 2 – 3 χρόνων. Τα δεδομένα της Κεντρικής Τράπεζας επίσης δείχνουν πως τα ΜΕΔ του τομέα που σχετίζεται με τους ξενοδόχους και τον τουρισμό έχουν μειωθεί από το Μάρτιο του 2018 έως το Μάρτιο του 2019 κατά 348 εκατ. ευρώ. Τεράστια μείωση. Το Δεκέμβριο του 2018 τα ΜΕΔ σε αυτό τον τομέα βρίσκονταν στα 274 εκατ. ευρώ. Σε ένα τρίμηνο δηλαδή, μειώθηκαν κατά 11 εκατ. ευρώ. Επίσης τεράστιο νούμερο για ένα τρίμηνο. Τα ποσά μείωσης των ΜΕΔ μπορεί να παρουσιαστούν αρκετά μεγαλύτερα εάν συνυπολογιστούν και η μείωση των ΜΕΔ των κατασκευών (construction) που το Μάρτη του 2018 παρουσιάζονταν στα 2.93 δισ. ευρώ.
Επίσημες τοποθετήσεις
Όπως προαναφέρθηκε, οι τράπεζες έλεγαν στους ξενοδόχους να περιορίσουν τις αποκλειστικές συνεργασίες με την Thomas Cook, αλλά και να λαμβάνουν τα χρήματά τους όσο πιο άμεσα γίνεται. Παρόλα αυτά, αναμένεται να παρουσιαστούν και άλλες ζημιές στους ξενοδόχους από την κατάρρευση της Thomas Cook. Εταιρείες όμως που ήταν συνεργαζόμενες με την Thomas Cook και ήταν εισηγμένες, προέβησαν την Τρίτη σε επίσημες ανακοινώσεις μέσω του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου.
Η Leptos Calypso Hotels Public LTD ανέφερε επισήμως στο ΧΑΚ πως η πτώχευση του ταξιδιωτικού οργανισμού αναμένεται να επηρεάσει σε κάποιο βαθμό την επικερδότητα του συγκροτήματος της εταιρείας, ενώ η εταιρεία ανέφερε πως ήδη προβαίνει σε ενέργειες για αναπλήρωση του κενού από άλλες τουριστικές πηγές. Η Amathus Public Ltd ανακοίνωσε από πλευράς της πως η πτώχευση της Thomas Cook ουδεμία απευθείας επίδραση έχει στις εργασίες της, όμως επηρεάζεται έμμεσα λόγω της συμμετοχής της σε τρία ξενοδοχεία στην Κύπρο. Η έκταση της επίδρασης δεν δύναται να καθοριστεί επακριβώς στο στάδιο αυτό, ανέφερε χαρακτηριστικά, υπολογίζεται όμως ότι δεν θα υπερβεί τις 180.000 ευρώ. Η A. Tsokkos Hotels Public Ltd, ανέφερε πως η πτώχευση της Thomas Cook αναμένεται να έχει αντίκτυπο στην κερδοφορία της εταιρείας για το 2019.
Όσον αφορά το μέγεθος της ζημιάς, στη σχετική ανακοίνωση αναφέρεται πως θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις των θυγατρικών εταιρειών (σκανδιναβικής και γερμανικής) της Thomas Cook. Και η Tsokkos ανέφερε πως ήδη προβαίνει σε ενέργειες για αναπλήρωση του κενού από άλλες τουριστικές πηγές. Τέλος, η Constantinou Bros Hotels Plc ανακοίνωσε στο ΧΑΚ πως το ποσοστό τουριστών που έφερνε η Thomas Cook στις μονάδες της δεν ξεπερνά το 3% του συνόλου. Τονίζει πως καταβάλλεται προσπάθεια ώστε το ποσοστό αυτό να ανακτηθεί μέσα από τις υπόλοιπες συνεργασίες που έχει ο όμιλος. Όσον αφορά στο ποσό που οφείλεται από τις μέχρι τώρα εργασίες, δεν αναμένεται να επηρεάσει σοβαρά την ταμειακή ροή του ομίλου, ενώ τονίζει πως «παρά τις δυσκολίες που δημιουργούνται ο όμιλος παραμένει υγιής και προσηλωμένος στον στόχο του».
Δεν υιοθέτησε την τεχνολογία
Γιατί έπεσε όμως η Thomas Cook, η εταιρεία που μεσουρανούσε στα ταξιδιωτικά δρώμενα μέχρι πριν από πέντε χρόνια; Ένας καθηγητής διοίκησης επιχειρήσεων αρκεί για να δώσει την απάντηση, η οποία δίδεται κιόλας σε πολύ αρχικά στάδια παρακολούθησης του κλάδου. Δεν υιοθέτησε την τεχνολογία και λειτουργούσε παραδοσιακά. Ήταν η εταιρεία με μερικές εκατοντάδες καταστήματα και με αρκετούς υπαλλήλους για ένα προϊόν το οποίο έχει περάσει στην ψηφιακή εποχή.
Δεν μπόρεσε να αλλάξει το επιχειρησιακό της μοντέλο (Business model) και άλλες εταιρείες όπως το «booking» και το «Airbnb» έχουν πιάσει το «ρεύμα της εποχής» και τις νέες καταναλωτικές συνήθειες. Γι΄ αυτό εξάλλου και η βρετανική κυβέρνηση δεν ενίσχυσε τα κεφάλαια της εταιρείας με τα ζητούμενα 200 εκατ. λίρες, που το ποσό αυτό δεν είναι τίποτα για την βρετανική κυβέρνηση. Δεν έβλεπε πως το μοντέλο της θα ήταν βιώσιμο σε σύγκριση με άλλες εταιρείες που έχουν περάσει στην ψηφιακή εποχή. Επίσης, πρέπει να τονιστεί πως στην Κύπρο ήρθαν το 2018 περί τα 4 εκατομμύρια τουρίστες. Αυτοί άφησαν συνολικά, 2,7 δισ. ευρώ. Από την Thomas Cook έρχονταν παραδοσιακά περί τις 250 χιλιάδες τουρίστες, ενώ για το 2018 ήρθαν κοντά στις 200 χιλιάδες.
Άφηναν αυτοί οι τουρίστες περίπου 180 εκατ. ευρώ αν υπολογίσουμε ότι κάθε τουρίστας αφήνει κατά μέσο όρο 750 ευρώ στην Κύπρο. Πολύ γρήγορα το κενό της Thomas Cook θα καλυφθεί από άλλους κολοσσούς. Όπως για παράδειγμα την άμεση ανταγωνίστρια εταιρεία της, την TUI, ή το Booking. Βραχυπρόθεσμα, θα υπάρξουν κάποιες αναταράξεις, μερικοί ξενοδόχοι πράγματι θα πάθουν ζημιά, όπως επίσης ενδεχομένως ανακοπεί λίγο το μομέντουμ της μείωσης των ΜΕΔ από τους ξενοδόχους. Πράγματι εξυπηρετούσε το 5% της τουριστικής κίνησης του νησιού. Θα βρεθεί άλλος να εξυπηρετήσει αυτή την κίνηση από εδώ και πέρα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
