Kathimerini.com.cy
Με καλές επιδόσεις βρίσκουν στα μισά του έτους της Κύπρο θεσμοί και διεθνείς δανειστές, με αρκετά «μπράβο», αλλά και με προειδοποιήσεις κυρίως στο κομμάτι της δημοσιονομικής χαλάρωσης και των μισθών στο Δημόσιο. «Πλούσια» η εβδομάδα με εκθέσεις προόδου για την Κύπρο, αφού τη Δευτέρα δημοσιεύτηκε η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ακολουθούμενη από το ταξίδι που είχαν κάνει οι τεχνοκράτες του Ταμείου προ ολίγων εβδομάδων, αλλά και την Τετάρτη δημοσιεύτηκε η θεσμοθετημένη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που περιλαμβάνονται στην Εαρινή Δέσμη για τη χώρα.
Το μεν ΔΝΤ προβλέπει επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στο 2,5% το 2025, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης στο 3% για το 2025. Και οι δύο θεσμοί ωστόσο κάνουν αναφορά για σχετικές αποκλήσεις σχετικά με τη ρήτρα δαπανών του κράτους.
Το ΔΝΤ από τη μία το Ταμείο προειδοποιεί ότι ενδεχόμενη χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής ή περαιτέρω πιέσεις στους μισθούς –ιδίως στον δημόσιο τομέα– ενδέχεται να επαναφέρουν πληθωριστικούς κινδύνους. Συνάμα, το ΔΝΤ καλεί τις αρχές να συνεχίσουν να δίνουν προτεραιότητα στη μείωση του χρέους, ώστε να διατηρηθεί ένα ισχυρό δημοσιονομικό απόθεμα. Τονίζει ότι πρέπει να αποφευχθούν νέα μέτρα που θα προκαλούσαν δημοσιονομική χαλάρωση, όπως αυξήσεις στις κοινωνικές μεταβιβάσεις ή στους μισθούς του Δημοσίου. Ειδική αναφορά γίνεται στην ανάγκη αποφυγής αυξήσεων στην Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) και νέων έκτακτων αυξήσεων μισθών.
Η Κομισιόν από την άλλη προτρέπει στο κράτος να προσέχει σε σχέση με την αύξηση των δαπανών για το 2025, αφού σύμφωνα με τις προβλέψεις της, ο ρυθμός αύξησης των δαπανών σε σχέση με το 2024 πιθανόν να ξεπεράσει το συμφωνημένο όριο. «Πρακτικά» να μην αυξήσει ασύστολα τα έξοδά του για να αποφευχθούν επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά. Η καθαρή αύξηση των δαπανών προβλέπεται να υπερβεί το επίπεδο που συνέστησε το Συμβούλιο. Το 2024, οι καθαρές δαπάνες ( 2) στην Κύπρο αυξήθηκαν κατά 2,9 %. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση της ενδιάμεσης κατανάλωσης κατά το έτος αυτό. Το 2024, τα διακριτικά μέτρα εσόδων ύψους 0,1 % του ΑΕΠ προστέθηκαν στην καθαρή αύξηση των δαπανών, ενώ το 2023 αφαιρέθηκαν κατά 0,3 % του ΑΕΠ. Το 2025, η Επιτροπή προβλέπει ότι οι καθαρές δαπάνες θα αυξηθούν κατά 7,3 %, ποσοστό που υπερβαίνει το μέγιστο ποσοστό αύξησης που συνέστησε το Συμβούλιο (3). Το σωρευτικό ποσοστό αύξησης των καθαρών δαπανών το 2024 και το 2025 μαζί προβλέπεται να ανέλθει σε 10,4 %, ποσοστό που υπερβαίνει το μέγιστο ποσοστό που συνέστησε το Συμβούλιο. Η αύξηση των δαπανών πάνω από τη σύσταση του Συμβουλίου και στα δύο έτη οφείλεται κυρίως στην ισχυρή αύξηση των αμοιβών των εργαζομένων, της ενδιάμεσης κατανάλωσης καθώς και των κοινωνικών μεταβιβάσεων σε είδος.
Εντείνεται η προσπάθεια για εξορθολογισμό των δημόσιων δαπανών
Ενδεικτική κιόλας η γραπτή απάντηση του Υπουργού Οικονομικών, κ. Μάκη Κεραυνού μετά τη δημοσίευση της εαρινής έκθεσης, λέγοντας πως, «το Υπουργείο Οικονομικών, παραμένοντας πιστό στην πολιτική της δημοσιονομικής πειθαρχίας και λαμβάνοντας υπόψη τις αναφορές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με το ρυθμό αύξησης των δημοσίων δαπανών, θα συνεχίσει και θα εντείνει την προσπάθεια για εξορθολογισμό των δημοσίων δαπανών».
Από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η Κύπρος κατέγραψε έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ το 2024 (3,4%), χάρη στον ισχυρό τουρισμό, την ανάπτυξη του τομέα πληροφορικής και επικοινωνιών και την ανθεκτική κατανάλωση. Ωστόσο, προειδοποιεί για ενδείξεις υπερθέρμανσης, λόγω αυξανόμενων μισθών και εμπορικών περιορισμών. Προειδοποιεί επίσης για το αυξημένο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και υπογραμμίζει ότι η εξωτερική θέση παραμένει ασθενέστερη από ό,τι δικαιολογούν τα θεμελιώδη μεγέθη.
Η Κύπρος δεν θεωρείται πλέον χώρα με μακροοικονομικές ανισορροπίες, σύμφωνα με την Εαρινή Δέσμη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2025, καθώς οι ευπάθειες που σχετίζονται με το εξωτερικό και το ιδιωτικό χρέος περιορίζονται, χάρη και στην ισχυρή ανάπτυξη. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβαίνει σε συγκεκριμένες συστάσεις πολιτικής για τη συνέχιση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, καθώς εντοπίζονται ακόμη σημαντικές προκλήσεις σε τομείς όπως η καινοτομία, η πράσινη μετάβαση, η εκπαίδευση και η μακροχρόνια φροντίδα.
