Της Δωρίτας Γιαννακού
Σχέδιο δράσης με επίκεντρο τρεις στρατηγικούς άξονες για την αναβάθμιση και ανάπτυξη των υπηρεσιών των αερολιμένων της Κύπρου καταρτίζει το υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων. Ειδικότερα, το υπουργείο προχωράει στην προκήρυξη προσφορών για πρόσληψη ενός ή περισσότερων εξειδικευμένων συμβουλευτικών οίκων, για να εκπονήσει masterplan για τρία διαφορετικά ζητήματα.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», δρομολογείται ο σχεδιασμός εμπορικής ζώνης στο αεροδρόμιο Λάρνακας, ο οποίος αναμένεται να αναβαθμίσει τις εμπορικές δραστηριότητες της περιοχής. Όπως πληροφορούμαστε, πρόθεση της κυβέρνησης είναι να δημιουργήσει κόμβο εμπορίου στο αεροδρόμιο της Λάρνακας, με επιδίωξη να αναβαθμίσει την περιοχή σε ένα διεθνές διαμετακομιστικό κέντρο. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση θέτει επί τάπητος τη μελλοντική διαχείριση του αεροδρομίου εφόσον η υφιστάμενη σύμβαση με τη Hermes Airports εκπνέει το 2032, ενώ η περίοδος «μετάβασης» θα ξεκινήσει γύρω στο 2027. Ο τρίτος πυλώνας στον οποίο εστιάζει το αρμόδιο υπουργείο είναι η εξέταση της δυνατότητας ανάπτυξης υπηρεσιών συντήρησης αεροσκαφών, καθώς θα ενίσχυε τη συνδεσιμότητα της χώρας και θα προσέφερε σημαντική προστιθέμενη αξία στην κυπριακή οικονομία.
Τα οφέλη του cargo hub
Με ένα ολιστικό πλάνο για την ενίσχυση της οικονομικής και εμπορικής δραστηριότητας της Λάρνακας, την προσέλκυση διεθνών παικτών και την ανάδειξη της Κύπρου ως κόμβου εμπορίου και αεροπορικών υπηρεσιών στην Ανατολική Μεσόγειο, προχωρά η κυβέρνηση. Όπως πληροφορούμαστε, στο προσκήνιο επανέρχεται ο σχεδιασμός για τη δημιουργία εμπορικού χωριού στην περιοχή του αεροδρομίου Λάρνακας, καθώς η ανάγκη για σύγχρονες υποδομές αποθήκευσης και τελωνειακής διαχείρισης καθίσταται πλέον επιτακτική. Η μονάδα, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του αρμόδιου υπουργείου, θα δέχεται εμπορεύματα και θα τα διοχετεύει απευθείας προς τα αεροσκάφη, με τροφοδότηση και από άλλες πόλεις όπως η Λεμεσός και η Πάφος.
Η ανάγκη για τη δημιουργία επαγγελματικά οργανωμένων εγκαταστάσεων για προσωρινή φύλαξη, μεταφόρτωση, αποθήκευση και επεξεργασία εμπορευμάτων τέθηκε επιτακτικά και από τους επιχειρηματικούς φορείς και μέλη του ΕΒΕ Λάρνακας, οι οποίοι εκτιμούν ότι το όλο εγχείρημα θα έχει οικονομικά, επιχειρησιακά και γεωπολιτικά οφέλη.
Πιο συγκεκριμένα, όπως μας αναφέρθηκε, τα αιτήματα των τοπικών φορέων της εμπορικής δραστηριότητας περιλαμβάνουν την ανάπτυξη χώρων με τελωνειακές υποδομές, ψυκτικούς θαλάμους για ευπαθή προϊόντα και ειδικά διαμορφωμένες ζώνες για διεθνείς εμπορευματικές δραστηριότητες. Αυτό ακριβώς είναι που θα κληθεί να διαχειριστεί ο συμβουλευτικός οίκος ο οποίος θα προσληφθεί από την κυβέρνηση για να εκπονήσει το masterplan, για σχεδιασμό και χωροθέτηση των εμπορικών δραστηριοτήτων. Στο επίκεντρο της συζήτησης τίθεται και το δίλημμα ως προς το κατά πόσο οι νέες αναβαθμισμένες εγκαταστάσεις για το κέντρο διαμετακόμισης φορτίων θα εγκατασταθούν στο παλαιό ή στο νέο αεροδρόμιο Λάρνακας. Από τη μια πλευρά, όπως σημειώνουν οι φορείς της εμπορικής δραστηριότητας της περιοχής, το παλαιό αεροδρόμιο Λάρνακας διαθέτει αξιοποιήσιμους χώρους και έτοιμες υποδομές, ωστόσο από την άλλη, η απόσταση των τεσσάρων χιλιομέτρων από τον επιβατικό τερματικό θεωρείται αποτρεπτική και κοστοβόρα για επιχειρήσεις που χρειάζονται άμεση πρόσβαση στα αεροσκάφη για να εκφορτώσουν τα προϊόντα τους.
Την ίδια ώρα, άλλοι φορείς του τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας εκτιμούν ότι η απόσταση αυτή δεν ενέχει κινδύνους και τα πλεονεκτήματα του παλαιού αεροδρομίου υπερτερούν έναντι του καινούργιου. Σε κάθε περίπτωση, τονίζεται, από την ανάπτυξη ενός εμπορικού χωριού στην περιοχή θα προκύψει ανάπτυξη των εισαγωγών και των εξαγωγών, δημιουργία θέσεων εργασίας, αύξηση της ανταγωνιστικότητας, καλύτερη οργάνωση της εφοδιαστικής αλυσίδας και αναβάθμιση της περιοχής σε διεθνές διαμετακομιστικό κέντρο. Αυτά μεταξύ άλλων θα κληθεί να διαχειριστεί ο συμβουλευτικός οίκος που θα προσληφθεί από την κυβέρνηση το επόμενο διάστημα με στόχο να ολοκληρωθεί η μελέτη εντός του 2026, ώστε να υπάρχουν βάσιμα στοιχεία για τα επόμενα βήματα.
Ο επόμενος ανάδοχος
Με στόχο την έγκαιρη προετοιμασία για τη μελλοντική βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα των αεροδρομίων το αρμόδιο υπουργείο προχωρά άμεσα στην προκήρυξη προσφορών για την πρόσληψη εξειδικευμένου συμβουλευτικού οίκου, ο οποίος θα ετοιμάσει τα νέα έγγραφα για τον επόμενο διαγωνισμό παραχώρησης του διαχειριστή των αερολιμένων της Κύπρου. Υπενθυμίζεται ότι, η υφιστάμενη σύμβαση με τη Hermes Airports εκπνέει το 2032, ενώ η περίοδος μετάβασης θα ξεκινήσει γύρω στο 2027 και ως εκ τούτου το κράτος υποχρεούται το 2026 να είναι καθόλα έτοιμο για τη διαδικασία. Το Υπουργείο με τη βοήθεια του συμβούλου που θα προσληφθεί θα ετοιμάσει τα νέα έγγραφα προσφορών για τον επόμενο διαγωνισμό παραχώρησης, ο οποίος πρέπει να λάβει υπόψη την εμπορική στρατηγική που θα καθορίσει το masterplan, τις υποδομές που θα έχουν δημιουργηθεί ή σχεδιαστεί ώς τότε, και το νέο νομικό και επιχειρησιακό περιβάλλον.
Σημειώνεται ότι η Hermes Airports Ltd ανέλαβε τον Μάιο του 2006 τη διαχείριση των Διεθνών Αερολιμένων Λάρνακας και Πάφου, βάσει μίας 25ετούς σύμβασης παραχώρησης ΚΕΕ (Κατασκευή-Εκμετάλλευση-Εξώνηση) με την Κυπριακή Δημοκρατία. Πρόκειται για μια κοινοπραξία 9 μετόχων, με Κύπριους και διεθνείς εταίρους, που έχει έδρα την Κύπρο.
Υπηρεσίες συντήρησης αεροσκαφών
Ψηλά στην ατζέντα του αρμόδιου υπουργείου είναι και η εξέταση της δυνατότητας ανάπτυξης υπηρεσιών συντήρησης αεροσκαφών (MRO – Maintenance, Repair & Overhaul) στους χώρους του παλαιού αεροδρομίου της Λάρνακας. Παράλληλα, όπως πληροφορούμαστε, αντίστοιχη ανάπτυξη μελετάται και για το αεροδρόμιο Πάφου. Η ανάπτυξη αυτού του είδους των υπηρεσιών την οποία θα κληθεί να εξετάσει και να σχεδιάσει ο συμβουλευτικός οίκος που θα προσληφθεί από την κυβέρνηση, αναμένεται να ενισχύσει τη συνδεσιμότητα της χώρας και να προσφέρει σημαντική προστιθέμενη αξία στην κυπριακή οικονομία. Όπως ανέφερε στην «Κ» ο υπουργός Μεταφορών Αλέξης Βαφειάδης, η Κύπρος προσφέρει ασφάλεια, νομιμότητα και σταθερότητα στους παίκτες της γύρω περιοχής και η δυνατότητα ανάπτυξης υπηρεσιών συντήρησης αεροσκαφών μπορεί να επιφέρει επιπλέον έσοδα για τα αεροδρόμια, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη θέση της Κύπρου στον κλάδο της αεροπορίας. Αξίζει να σημειώσουμε ότι σήμερα η εταιρεία Bird Aviation παρέχει υπηρεσίες MRO (Συντήρηση, Επισκευή, Ανακατασκευή) για αεροσκάφη, με πιστοποιήσεις από την EASA και σειρά εθνικών Αρχών Πολιτικής Αεροπορίας στο παλιό Αεροδρόμιο Λάρνακας.
Η θέση της Hermes Airports
Η διαχειρίστρια εταιρεία υπήρξε πάντοτε θετική και έλαβε αρκετές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη συναφών επενδύσεων στα δύο αεροδρόμια, οι οποίες όμως δεν καρποφόρησαν είτε λόγω έλλειψης επενδυτικού ενδιαφέροντος είτε μη υλοποιήσιμων παραμέτρων, ανέφερε η Director of Aviation Development της Hermes Airports, Μαρία Κουρούπη, σε σχέση με τη μελέτη για ενδεχόμενη ανάπτυξη cargo hub ή μονάδα συντήρησης αεροσκαφών. Ειδικότερα, όσον αφορά την ανάπτυξη του cargo η τελευταία προσπάθεια έγινε το 2021 όταν εκπονήθηκε μελέτη από διεθνή ανεξάρτητο οίκο για λογαριασμό της Hermes Airports, την οποία κοινοποίησε στο κράτος, πρόσθεσε η κα Κουρούπη. Πιθανόν να υπάρχει ανάγκη επικαιροποίησης ή νέας στρατηγικής προσέγγισης με βάση νέα δεδομένα, υποστήριξε. Ανεξαρτήτως των προοπτικών που πιθανόν να καταδείξουν οι μελέτες, η κα Κουρούπη τόνισε ότι ένα διαχρονικό πρόβλημα το οποίο εμποδίζει τους όποιους επενδυτές να προχωρήσουν είναι η περιορισμένη διάρκεια της Συμφωνίας Παραχώρησης και το πως η οποιαδήποτε επένδυση θα μπορούσε να μεταφερθεί και στην επόμενη Συμφωνία Παραχώρησης, κάτι το οποίο θα πρέπει να τύχει χειρισμού από το κράτος.
