ΚΥΠΕ
Μπορεί να μη δούμε αύξηση 3% στον ολικό λογαριασμό ρεύματος, λόγω των "έξυπνων αγορών", σε χαμηλότερες τιμές καυσίμων και ρύπων, στις οποίες προέβη η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), δήλωσε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου, ενώπιον της Επιτροπής Ενέργειας της Βουλής, η οποία συζήτησε, για τρίτη συνεχόμενη εβδομάδα, το αίτημα της ΑΗΚ προς την ΡΑΕΚ για αύξηση των διατιμήσεων του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 3%.
Από την άλλη ο Πρόεδρος της ΑΗΚ Γιώργος Πέτρου είπε ότι με τις ενέργειες της η Αρχή κατάφερε να αγοράσει το 25% του επόμενου φορτίου της σε αργό πετρέλαιο με τιμές γύρω στα 62 με 64 δολάρια το βαρέλι και πρόσθεσε πως αυτό θα είναι ένα όφελος για τον καταναλωτή από τον Ιούλιο μέχρι το τέλος του χρόνου.
Τα μέλη της Επιτροπής Ενέργειας ζήτησαν από την ΡΑΕΚ όπως μη εγκρίνει το αίτημα της ΑΗΚ για αύξηση 3% στη διατίμηση του ηλεκτρισμού ρεύματος.
Εικόνα από τη σημερινή συνεδρία / ΚΥΠΕ
Σε σχέση με την αύξηση της διατίμησης της τιμής του ηλεκτρισμού, ο Υπουργός Ενέργειας, αφού σημείωσε ότι συμφωνεί με την Επιτροπή να μην τεθούν αυξήσεις, αλλά από την άλλη πρέπει να δούμε, όπως είπε, και το αναπτυξιακό πρόγραμμα του οργανισμού.
«Είμαστε μαζί σας, δεν θα θέλαμε καμία αύξηση σε μία αγορά η οποία είναι ήδη με βεβαρημένο το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας», πρόσθεσε.
Ανέφερε, ωστόσο, ότι από την άλλη, πέραν της ρύθμισης και των διευθετήσεων, «θα πρέπει να ξέρουμε ότι ο συγκεκριμένος οργανισμός καλείται να εκτελέσει ένα βεβαρημένο πρόγραμμα ανάπτυξης».
Συγκεκριμένα, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι ενώ η ΑΗΚ δικαιούται αύξηση 4,6% στη ρύθμιση - ουσιαστικά απόδοση - έχει πάρει 3%.
«Ουσιαστικά είναι κάτω από το τι δικαιούται να πάρει», ανέφερε και πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «ο καταναλωτής πρέπει να είναι η προσπάθειά μας να μην επιβαρυνθεί και η επιχείρηση και κατ΄ επέκταση η οικονομία».
«Από την άλλη πρέπει να δούμε και το αναπτυξιακό πρόγραμμα του Οργανισμού, ο οποίος καλείται να βάλει μονάδες παραγωγής, στην Δεκέλεια, να βάλει αποθήκευση, ενσωματωμένη, στο δίκτυο, υπάρχουν πάρα πολλές επενδύσεις για να διορθώσει το δίκτυο», πρόσθεσε.
Ο Υπουργός Ενέργειας είπε ότι δόθηκαν από την πολιτεία επιδοτήσεις, μειώθηκε το ΦΠΑ «σαν παυσίπονο στον όλον πόνο του ασθενούς που είναι ο καταναλωτής και η επιχείρηση, όμως το αναπτυξιακό πρόγραμμα θα πρέπει να προχωρήσει με το συγκεκριμένο οργανισμό».
«Εάν μπορούσε να προχωρήσει το αναπτυξιακό πρόγραμμα χωρίς επιβαρύνσεις του καταναλωτή σας λέω ότι η πολιτεία τοποθετείται θετικά στην δική σας την τοποθέτηση», πρόσθεσε.
Αναφορικά με το ποιοι καταναλωτές θα επιβαρυνθούν από την ενδεχόμενη αύξηση του 3%, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι «το 3% θα πάει σε όλους», ενώ εκπτώσεις στην τιμή της κιλοβατώρας (διατίμηση 08) θα πάνε σε ευάλωτες ομάδες.
Επιπρόσθετα αναφέρθηκε στην επιδότηση που δίδει το κράτος μέχρι το τέλος του έτους και τη μείωση του ΦΠΑ από 19% στο 9%.
Εξάλλου, ο Πρόεδρος της ΑΗΚ Γιώργος Πέτρου είπε πως «ό,τι μείωση καταφέρουμε τόσο στους ρύπους όσο και στα καύσιμα περνούν αυτόματα στον καταναλωτή» και πρόσθεσε πως η ΑΗΚ κατάφερε από τον Ιούνιο, όπως «το επόμενο μας φορτίο, το 25% αυτού του φορτίου να είναι «με τιμές τις οποίες εκλύσαμε όταν το αργό πετρέλαιο, ήταν γύρω στα 62 με 64 δολάρια το βαρέλι».
Ανέφερε ότι αυτό θα είναι ένα όφελος για τον καταναλωτή «και αυτό θα ισχύει από τον Ιούλιο μέχρι το τέλος του χρόνου.
Αναφορικά με του ρύπους, ο κ. Πέτρου είπε ότι έχουμε προαγοράσει έναν εκατομμύριο τόνους - κάπου 65 εκατομμύρια ευρώ - τους οποίους κρατούμε για να χρησιμοποιήσουμε».
Ανέφερε επίσης ότι το υφιστάμενο Συμβούλιο της ΑΗΚ «δεν δέχτηκε αυξήσεις το 2023, δεν δέχθηκε αυξήσεις το 2024 και τώρα έχουμε αγνοήσει παντελώς την αύξηση που θα δικαιούτο η Αρχή το 2023».
Αναφορικά με το αποθεματικό της ΑΗΚ, ο Πρόεδρος της Αρχής είπε ότι αυτό «μόλις και φτάνει και δεν φτάνει για τις επενδύσεις των γεννητριών, όχι για την αποθήκευση».
Ανέφερε επίσης ότι θα πρέπει να αποταθούν στις κυπριακές τράπεζες για δάνειο για να μπορέσει να προχωρήσει στις αναπτυξιακές της επενδύσεις.
Ο Πρόεδρος της ΡΑΕΚ Πολύβιος Λεμονάρης είπε ότι έγινε ένα αίτημα από την ΑΗΚ να μειωθεί στο 3%, από 7,5%, η αύξηση στην διατίμηση του ηλεκτρισμού και πρόσθεσε ότι η ΡΑΕΚ έκανε σχετική μελέτη για αυτό το αίτημα.
Ανέφερε ότι εκείνο που αφαιρέθηκε και «λέμε ότι δεν επηρεάζει τα αναπτυξιακά προγράμματα της ΑΗΚ είναι ότι μειώθηκαν τα απολογιστικά του 2023 και η απόδοση» και πρόσθεσε ότι αν μειωθεί η απόδοση κάτω του 3% θα πρέπει η ΑΗΚ «να κάνει νέο αίτημα με καινούργια επιτρεπόμενα έσοδα για να δούμε κατά πόσον επηρεάζονται τα συγκεκριμένα έργα της ή όχι».
«Μέχρι στιγμής δεν επηρεάζονται», σημείωσε.
Ερωτηθείς, μετά τη συνεδρία κατά πόσον συνάδει η αύξηση 3% στην διατίμηση του ηλεκτρισμού με τα αναπτυξιακά προγράμματα της ΑΗΚ, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι αυτό είναι θέμα ρυθμιστή και ρυθμιζόμενου.
Ανέφερε ότι «ο ρυθμιζόμενος λέει ότι μετά το αρχικό του αίτημα για αύξηση 7,5%, «με το να αφαιρέσω κάποια διεκδίκηση εξόδων επιβιώνω με το αναπτυξιακό μου πρόγραμμα», για αυτό μείωσε την απαίτηση του στο 3%.
«Εάν θεωρηθεί ότι είναι έξοδο εύλογο από την ΡΑΕΚ, πρέπει να γίνει μελέτη και να αποφασίσουν», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «σαν πολιτεία, θα θέλαμε να δούμε όσο το δυνατό χαμηλότερη αύξηση - Εάν μιλούμε για αύξηση - ή και καθόλου αύξηση στη διατίμηση του κόστους ηλεκτρισμού».
Εξάλλου, κληθείς να πει, πως γίνεται να αναμένεται αύξηση στην διατίμηση της τιμής ηλεκτρισμού αφού η ΑΗΚ προέβη σε προαγορές καυσίμων σε χαμηλότερες τιμές, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι «η εξάρτηση της συμβατικής μας ηλεκτροπαραγωγής σε ορυκτά καύσιμα είναι δεδομένη, οπότε οποιαδήποτε αύξηση στην τιμή στην διεθνή αγορά των ορυκτών καυσίμων, θα μετακυλιστεί στον παραγωγό της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής που αυτή τη στιγμή είναι η ΑΗΚ, και θα μετακυλιστεί στον τελικό καταναλωτή».
Ο Υπουργός Ενέργειας είπε ότι στην Επιτροπή ανέφερε ότι «πρέπει να κάνουμε έξυπνες αγορές καυσίμων» και πρόσθεσε ότι «οι έξυπνες αγορές είναι να μην περιμένουμε να αγοράζουμε πάντοτε εις την τιμήν εκείνη η οποία είναι τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που θέλουμε να αγοράσουμε καύσιμα».
«Μπορεί να κάνουμε έξυπνες αγορές όταν υπάρχει μείωση του καυσίμου ή την ώρα που ουσιαστικά κρίνουμε ότι θα μειώσει το κόστος της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής», πρόσθεσε.
Ανέφερε ότι «τα πράγματα είναι τρόποι διαφορετικοί και έξυπνοι τρόποι για να μειώσουμε το κόστος της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής».
Αναφορικά με το τι πρέπει να γίνει για να είναι βιώσιμο, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι κάτι τέτοιο δεν αφορά τις επιδοτήσεις και τη μείωση του ΦΠΑ.
«Το βιώσιμο είναι να φέρεις το φυσικό αέριο, να σπρώξεις την τιμή της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής προς τα κάτω, να αυξήσεις τη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο μείγμα ηλεκτρισμού της Κύπρου, αλλά όχι μόνο σε ποσοστό διείσδυσης, αλλά με μία κοστοστρεφή τιμολόγηση των ΑΠΕ», πρόσθεσε.
Το τρίτο, συνέχισε, «είναι οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις οι οποίες τερματίζουν την ενεργειακή σου απομόνωση και παράλληλα σου δίνουν ασφάλεια προμήθειας και το βλέπουμε τώρα τι συμβαίνει στο Ισραήλ όπου με μία απώλεια ενός ηλεκτροπαραγωγού σταθμού έμειναν 8.000 νοικοκυριά χωρίς ηλεκτρική ενέργεια».
«Εάν το Ισραήλ είχε ηλεκτρική διασύνδεση, δεν θα συνέβαινε το συγκεκριμένο», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς κατά πόσον η προαγορά των καυσίμων από την ΑΗΚ θα συμβάλει να μην είναι αισθητή στους καταναλωτές μια ενδεχόμενη έγκριση της ΡΑΕΚ για αύξηση στην τιμή του ηλεκτρισμού, ο κ. Παπαναστασίου απάντησε καταφατικά, λέγοντας ότι «πάνω στο τιμολόγιο της ΑΗΚ υπάρχει η γραμμή της διατίμησης, δηλαδή η τιμή μονάδα της Κιλοβατώρας που σήμερα είναι 25 σεντ την Κιλοβατώρα».
«Εκείνη η διατίμηση θα πάρει την αύξηση αν την εγκρίνει η ΡΑΕΚ 3%», πρόσθεσε.
Ανέφερε ότι πιο κάτω στο τιμολόγιο υπάρχει μία άλλη γραμμή η οποία είναι η ρήτρα καυσίμου στην οποία καθρεφτίζονται η αγορά του καυσίμου και το κόστος των ρύπων.
Πρόσθεσε ότι επί του συγκεκριμένου, «η ΑΗΚ έκανε έξυπνη αγορά σε χαμηλότερες τιμές καυσίμου και έξυπνες αγορές ρύπων σε χαμηλότερες τιμές από ότι βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην αγορά».
«Αν υπάρχει αύξηση στην πρώτη γραμμή (του τιμολογίου) και μείωση στην πιο κάτω γραμμή μπορεί να μη δούμε 3% αύξηση στο ολικό λογαριασμό μας», πρόσθεσε.
Μιλώντας μετά το τέλος της συνεδρίας της Επιτροπής, ο Πρόεδρός της, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Κυριάκος Χατζηγιάννη, είπε ότι «δεν υπάρχει καμία αιτιολόγηση γιατί να επιβληθούν αυξήσεις». Σημειώνοντας ότι η ΑΗΚ είχε φέτος κερδοφορία περίπου 37 εκατομμύρια ευρώ και αποθέματα τα οποία φτάνουν τα 400 εκατομμύρια ευρώ, ανέφερε ότι «δεν δικαιολογείται η οποιαδήποτε αύξηση σε καμία των περιπτώσεων».
«Αφού ο έντιμος Υπουργός έχει δηλώσει ότι συμφωνεί να μην επιβληθούν αυξήσεις, καλώ και τη ΡΑΕΚ να μην επιβάλει αυξήσεις», ανέφερε ο κ. Χατζηγιάννη, προσθέτοντας ότι το να ανεχτεί η ΡΑΕΚ να πάρει το βάρος της απόφασης για αύξηση στους ώμους της με βάση το ότι η απόδοση κεφαλαίων μπορεί να φτάσει μέχρι και το 4,7% «δεν ευσταθεί».
«Θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν όλες οι άλλες προϋποθέσεις συνθήκες, των καταναλωτών, της ακρίβειας, του αυξημένου κόστους ενέργειας, του ανοίγματος της αγοράς (ηλεκτρισμού) προκειμένου να μην επιβληθεί οποιαδήποτε αύξηση», υπογράμμισε.
Είπε ακόμη ότι είναι «αχρείαστη, περιττή, αδικαιολόγητη και πάνω από όλα πάμε να πάρουμε χρήματα από αυτούς που δεν τα έχουν για να τα συσσωρεύουν οι άλλοι υπό μορφή μαξιλαριού. Δεν χρειάζονται αυτά τα πράγματα».
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Πασιουρτίδης είπε ότι ο Υπουργός συμφωνεί με την Επιτροπή ότι «δεν πρέπει να επιβληθεί οποιαδήποτε αύξηση αλλά λίγο πολύ αυτό που μας έχει πει είναι ότι δεν μπορεί να κάνει και κάτι διότι η ΑΗΚ στα πλαίσια και του αναπτυξιακού της πλάνου χρειάζεται έσοδα για να μπορέσει να το εφαρμόσει».
«Αυτό έρχεται σε αντίθεση και με τις δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας αλλά και του ίδιου του Υπουργού για μηδενική αύξηση», πρόσθεσε.
Ο κ. Πασιουρτίδης είπε ότι ρώτησε τον Υπουργό ότι «αν δεχθούμε ότι δεν μπορεί να επιβληθεί στην ΑΗΚ η μη αύξηση τι κάνει για αυτό η Κυβέρνηση και το κράτος», προσθέτοντας ότι «αν τελικός στόχος όλων είναι οι καταναλωτές να λαμβάνουν το λογαριασμό τους μειωμένο υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει το κράτος και δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχουν εφαρμοστεί στην ολότητα τους».
Ανέφερε ότι αναγνώρισε το θετικό αντίκτυπο στη μείωση του ΦΠΑ και ρώτησε τι γίνεται με τα έσοδα που επιστρέφονται από το ταμείο των ρύπων τα οποία «έχουν ξεπεράσει ίσως και το ένα δισεκατομμύριο τα τελευταία χρόνια» που πηγαίνουν στο πάγιο ταμείο της Δημοκρατίας.
«Όσες φορές κι αν ρωτήσαμε δεν έχουμε πάρει σαφή και λεπτομερή απάντηση», πρόσθεσε.
Είπε ακόμη ότι «σήμερα δεσμεύτηκε το Υπουργείο Οικονομικών να μας αποστείλει αναλυτική κατάσταση αυτών των εσόδων και των δαπανών» και πρόσθεσε «όταν σου επιστρέφονται χρήματα για συγκεκριμένους σκοπούς το να μπαίνουν στον κρατικό κουρβανά και να μην ελέγχονται πού πηγαίνουν μπορεί ο καθένας να υποθέσει ότι είτε πηγαίνουν σε οποιοσδήποτε άλλους σκοπούς είτε είναι εκεί για να γίνονται μαξιλαράκια και να φαινόμαστε οικονομικά υγιείς για να κομπάζει η κυβέρνηση».
Ανέφερε ότι «υπάρχει η αναγκαιότητα αυτά τα εκατομμύρια να διοχετεύονται για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και για την ανάπτυξή των ΑΠΕ».
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Μιχάλης Γιακουμή είπε ότι δεν είναι η ώρα για αυξήσεις στο ρεύμα, ούτε 7,5%, ούτε 3%», προσθέτοντας ότι «οι πολίτες ήδη σηκώνουν μεγάλο οικονομικό βάρος και οποιαδήποτε νέα επιβάρυνση στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος είναι αδιανόητη αυτή τη στιγμή».
«Κατανοούμε πλήρως ότι η ΑΗΚ έχει μπροστά της ένα φιλόδοξο δεκαετές αναπτυξιακό πλάνο, αναβαθμίσεις σε γραμμές μεταφοράς, σε υποσταθμούς, συνολική ενίσχυση του ενεργειακού μας δικτύου και της ενεργειακής μας επάρκειας είναι αναγκαίες, όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει σε βάρος του καταναλωτή, σε μια περίοδο κοινωνικής και οικονομικής πίεσης», πρόσθεσε.
Ο κ. Γιακουμή χαιρέτισε τη στάση του Υπουργού Ενέργειας, ο οποίος «ευθυγραμμίζεται με τις θέσεις της Επιτροπής» και πρόσθεσε πως «είναι ενθαρρυντικό ότι υπάρχει κοινή αντίληψη πως δεν είναι αυτή η κατάλληλη στιγμή για επιβαρύνσεις και αυξήσεις από την ΑΗΚ».
Ταυτόχρονα, ανέφερε ότι «είναι καιρός να προχωρήσουμε θεσμικά, ώστε τα αναπτυξιακά πλάνα της ΑΗΚ – όπως και η μεθοδολογία των τιμολογιακών ρυθμίσεων και του κέρδους της ΑΗΚ – να δημοσιοποιούνται με σαφήνεια και διαφάνεια».
Αναφορικά με προτάσεις νόμου που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας, στη στήριξη της επιχειρηματικότητας και στη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τον τελικό καταναλωτή, στις οποίες είναι εισηγητής, ο κ. Γιακουμή είπε ότι οι προτάσεις επιδιώκουν μεταξύ άλλων, την κατάργηση περιττών γραφειοκρατικών εμποδίων, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που επιθυμούν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά για σκοπούς αυτοκατανάλωσης, τη διευκόλυνση της εγκατάστασης σταθμών αποθήκευσης ενέργειας σε συνδυασμό με παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές, όταν έχουν ήδη εξασφαλιστεί οι απαραίτητες πολεοδομικές και οικοδομικές άδειες και την ενίσχυση της δυνατότητας εγκατάστασης κέντρων δεδομένων εντός των σταθμών αυτών, εφόσον πληρούνται οι ίδιες τεχνικές και αδειοδοτικές προϋποθέσεις.
Ανέφερε ότι «σε μια περίοδο που το κόστος ενέργειας παραμένει ψηλά και οι πολίτες καλούνται να στραφούν σε λύσεις αυτοπαραγωγής και εξοικονόμησης, το Κράτος οφείλει να είναι αρωγός, όχι τροχοπέδη».
