Ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής τίθεται σε κίνδυνο λόγω της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, διαπιστώνει νέα έκθεση, ενώ οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. προειδοποιούν για τους κινδύνους αποδυνάμωσης των πράσινων κανόνων.
Η ήπειρος έχει σημειώσει «σημαντική πρόοδο» στη μείωση της ρύπανσης που προκαλεί την υπερθέρμανση του πλανήτη, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος. Ωστόσο, οι απώλειες άγριας ζωής και η κλιματική αλλαγή καταστρέφουν τα οικοσυστήματα που στηρίζουν την οικονομία.
Η έβδομη έκδοση της έκθεσης, η οποία δημοσιεύεται κάθε πέντε χρόνια από το 1995, διαπίστωσε:
- Πάνω από το 80% των προστατευόμενων περιοχών βρίσκονται σε κακή κατάσταση, με «μη βιώσιμα» πρότυπα κατανάλωσης και παραγωγής να οδηγούν στην απώλεια άγριας ζωής.
- Η μείωση των εκπομπών άνθρακα στην Ε.Ε. κυμάνθηκε σε περίπου 30% σε μία δεκαετία, καθώς η υλοτομία, οι πυρκαγιές και τα παράσιτα βλάπτουν τα δάση.
- Οι εκπομπές από τις μεταφορές και τα τρόφιμα καταγράφονται μόλις από το 2005, παρά την πρόοδο σε άλλους τομείς.
- Τα κράτη μέλη δεν έχουν καταφέρει να προσαρμοστούν στα ακραία καιρικά φαινόμενα με ρυθμό που να είναι ανάλογος με την αύξηση των κινδύνων.
- Η έλλειψη νερού επηρεάζει ήδη έναν στους τρεις Ευρωπαίους και θα επιδεινωθεί καθώς αλλάζει το κλίμα.
«Δυσκολευόμαστε να επιτύχουμε τους στόχους μας για το 2030 σε πολλούς τομείς», δήλωσε η Λεένα Υλα-Μόνονεν, εκτελεστική διευθύντρια του οργανισμού. «Αυτό, ουσιαστικά, θέτει σε κίνδυνο τη μελλοντική ευημερία, την ανταγωνιστικότητα και την ποιότητα ζωής των Ευρωπαίων», πρόσθεσε η ίδια.
Η προειδοποίηση έρχεται εν μέσω άρσης των πράσινων κανόνων, καθώς κερδίζει έδαφος η τάση αμφισβήτησης των πολιτικών κατά της κλιματικής αλλαγής.
Οι ΗΠΑ έχουν επίσης ασκήσει πιέσεις στους ηγέτες της Ε.Ε. να εγκαταλείψουν τα πρότυπα ρύπανσης που έχουν επιπτώσεις στις εισαγωγές προϊόντων.
Σε ομιλία του στον ΟΗΕ την Τετάρτη, ο Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίστηκε ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες βρίσκονται στο «χείλος της καταστροφής λόγω της ατζέντας της πράσινης ενέργειας».
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ απέδωσε την απώλεια θέσεων εργασίας και το κλείσιμο εργοστασίων σε μείωση 37% των εκπομπών της Ε.Ε. από το 1990.
Οι τρεις ανώτεροι αξιωματούχοι της Ε.Ε. που είναι υπεύθυνοι για την περιβαλλοντική πολιτική – Τερέζα Ριμπέρα Τζέσικα Ρόσγουολ και Βόπκε Χούκστρα – χρησιμοποίησαν τα ευρήματα της έκθεσης για να υποστηρίξουν τη συνέχιση της δράσης για το κλίμα.
«Το κόστος της αδράνειας είναι τεράστιο και η κλιματική αλλαγή αποτελεί άμεση απειλή για την ανταγωνιστικότητά μας», δήλωσε ο Χούκστρα, επίτροπος της Ε.Ε. για το κλίμα. «Η διατήρηση μιας πορείας με πράσινους κανόνες είναι απαραίτητη για την προστασία της οικονομίας μας», πρόσθεσε.
Η Ριμπέρα, αρμόδια για τον ανταγωνισμό και την πράσινη μετάβαση, δήλωσε: «Η καθυστέρηση ή η αναβολή των κλιματικών στόχων θα αύξανε το κόστος, θα εμβάθυνε τις ανισότητες και θα αποδυνάμωνε την ανθεκτικότητά μας».
Η κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος κρίθηκε ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς η Ε.Ε. δεν κατάφερε να επιτύχει τον στόχο της για την ανάσχεση και την αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας έως το 2020 και δεν υπήρχαν ενδείξεις πως είμαστε σε καλό δρόμο για την επίτευξη των στόχων του 2030. Μία από τις λίγες θετικές τάσεις για την άγρια ζωή ήταν η αύξηση των προστατευόμενων περιοχών στο 26,1% στην ξηρά και στο 12,3% στη θάλασσα το 2022.
«Το κόκκινο πανί»
Η πρόοδος προς μία κυκλική οικονομία είναι επίσης κακή. Η ζήτηση υλικών που καλύπτεται από την ανακύκλωση αυξήθηκε ελαφρώς – από 10,7% το 2010 σε 11,8% το 2023. «Το πραγματικό κόκκινο πανί είναι η κατανάλωσή μας», σύμφωνα με την έκθεση. «Τα επίπεδα κατανάλωσής μας είναι πάρα, πάρα, πάρα πολύ υψηλά».
Οι ηγέτες της Ε.Ε. έχουν μετατοπίσει την εστίασή τους από την κλιματική δράση στην οικονομική ανταγωνιστικότητα τον τελευταίο χρόνο, αποδυναμώνοντας τις πράσινες πολιτικές ως μέρος μιας ώθησης για «απλοποίηση» που κάποιοι χαρακτήρισαν ως απορρύθμιση.
Η έκθεση σκιαγραφεί πιο ολοκληρωμένη εικόνα μέχρι σήμερα για το περιβάλλον της Ευρώπης, αν και οι χρονοβόρες διαδικασίες επαλήθευσης σημαίνουν ότι τα πιο πρόσφατα δεδομένα για κάποια ζητήματα χρονολογούνται ήδη από το 2021.
Διαπίστωσε ότι μόνο δύο στους 22 πολιτικούς στόχους για το 2030 – οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και οι ουσίες που καταστρέφουν το όζον – ήταν «σε μεγάλο βαθμό εντός χρονοδιαγράμματος». Εννέα ήταν «σε μεγάλο βαθμό εκτός χρονοδιαγράμματος», ενώ οι υπόλοιποι παρουσίαζαν μικτή τάση.
Η επιτροπή εξακολουθεί να υποστηρίζει την πράσινη ατζέντα, αλλά προσφέρει ευελιξία στους βιομηχανικούς τομείς που θεωρούν τους κανόνες επαχθείς, καθώς και στα κράτη μέλη που αντιστέκονται στον ρυθμό της μετάβασης.
Η Μόνονεν τόνισε τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στην Ευρώπη, που συνδέονται με πρόωρους θανάτους από λεπτά σωματίδια, οι οποίοι μειώθηκαν περίπου στο μισό από το 2005. «Σώζουμε ανθρώπινες ζωές χάρη σε αυτές τις δράσεις», τόνισε, προσθέτοντας: «Αυτό αποκαλεί ξεκάθαρο σήμα πως πρέπει να συνεχίσουμε».
Με πληροφορίες από Guardian
