Kathimerini.gr
Η αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο είναι αναγκαία προϋπόθεση για οποιαδήποτε πρόοδο στις ευρωτουρκικές σχέσεις: συναίνεση επ’ αυτού θα επιδιώξει ο Ζοσέπ Μπορέλ, σύμφωνα με υψηλόβαθμο κοινοτικό αξιωματούχο, στο πρώτο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων με φυσική παρουσία από το ξέσπασμα της πανδημίας, που θα λάβει χώρα τη Δευτέρα.
Η αποτροπή των «παράνομων δραστηριοτήτων» της Τουρκίας, όπως «οι εξορύξεις στην ΑΟΖ της Κύπρου», και των ενεργειών υπονόμευσης της επιχείρησης «Ειρήνη» από το τουρκικό Ναυτικό, είναι κρίσιμης σημασίας ώστε να αντιστραφεί η επιδείνωση των σχέσεων με την Άγκυρα, σημειώνει η ίδια πηγή. Η παραβίαση του εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλλει ο ΟΗΕ στη Λιβύη ενδέχεται στο προσεχές μέλλον να επιφέρει κυρώσεις, αναφέρει, τόσο κατά ατόμων και εταιρειών όσο και κατά χωρών. Ωστόσο δεν υπάρχει η δυνατότητα αυστηροποίησης των κανόνων εμπλοκής της «Ειρήνης», ώστε να είναι εφικτή η επιβίβαση και ο έλεγχος σε πλοία χωρίς τη συναίνεσή τους (αυτό θα απαιτούσε τροποποίηση του σχετικού ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ). Σχετικά με το ενδεχόμενο κυρώσεων για τις εξορυκτικές δραστηριότητες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, «δεν υπάρχει πρόθεση να τεθεί σε αυτή τη φάση στο τραπέζι».
Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, τη Δευτέρα θα λάβει χώρα μία «εις βάθος συζήτηση» στην οποία θα τεθούν επί τάπητος όλες οι πτυχές των ευρωτουρκικών σχέσεων. Ο σκοπός, όπως το έθεσε, είναι να αναζητηθούν τρόποι να «ξεμπλοκαριστεί μία πολύ δύσκολη σχέση». Ο ίδιος αξιωματούχος απαρίθμησε πώς η σχέση αυτή έχει υποβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια. «Είχαμε τακτικές συναντήσεις σε υψηλό επίπεδο, διαπραγματεύσεις για την τελωνειακή ένωση και την κατάργηση των θεωρήσεων [στις μετακινήσεις Τούρκων προς την Ε.Ε.]· τώρα δεν έχουμε τίποτα», ανέφερε χαρακτηριστικά, αναδεικνύοντας και τη σημαντική μείωση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης προς την Τουρκία. Σε μία κίνηση καλής θέλησης προς την Άγκυρα, ο κ. Μπορέλ τη Δευτέρα θα κάνει αναφορά στο πραξικόπημα του 2016 και στη στήριξη της Ε.Ε. στην εκλεγμένη κυβέρνηση της Τουρκίας (η αντίληψη ανεπαρκούς στήριξης στον άμεσο απόηχο του πραξικοπήματος συνέβαλλε σημαντικά στο να δηλητηριαστούν οι διμερείς σχέσεις).
Σχετικά με το Κυπριακό, η ίδια πηγή ανέφερε ότι χωρίς τη λύση δεν μπορούν να λυθούν στη ρίζα τους οι πηγές εντάσεων στην περιοχή, ωστόσο η πρωτοβουλία για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων «είναι στο χέρι του ΟΗΕ, όχι της Ε.Ε.». Σχετικά με τη συνεκμετάλλευση των φυσικών πόρων της Κύπρου, τόνισε ότι «θεωρούμε ότι ο επιμερισμός των κερδών είναι το κλειδί για την βελτίωση της κατάστασης». Ωστόσο, όπως είπε, παρότι τόσο ο πρόεδρος Αναστασιάδης όσο και κ. Ακιντζί έχουν καταθέσει προτάσεις επ’ αυτού, «δεν υπήρξε ως τώρα συμφωνία».
Μεταξύ άλλων, τη Δευτέρα θα συζητηθούν οι προοπτικές του νέου διαλόγου, υπό ευρωπαϊκή αυτή τη φορά αιγίδα, που θα λάβει χώρα μεταξύ του Κοσόβου και της Σερβίας. Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου και ο πρόεδρος της Σερβίας συνομίλησαν σήμερα για πρώτη φορά μετά από 18 μήνες μέσω τηλεδιάσκεψης, με τη συμμετοχή της Άγκελα Μέρκελ, του Εμανουέλ Μακρόν και του κ. Μπορέλ. Θα ακολουθήσει δεύτερη τηλεδιάσκεψη την Κυριακή και την επόμενη Πέμπτη οι δύο ηγέτες θα μεταβούν στις Βρυξέλλες για να μιλήσουν δια ζώσης.
