Την παραδοχή ότι δεν τέθηκε το θέμα ΝΑΤΟ εκτός συζήτησης για την ασφάλεια στην Κύπρο σε περίπτωση λύσης έκανε χθες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, στο περιθώριο δεξίωσης για τον Παύλο Κοντίδη, με την ευκαιρία της ανακήρυξης του σε World Sailor2018. Ερωτηθείς ο Πρόεδρος αν υπάρχουν σκέψεις στην περίπτωση λύσης του Κυπριακού οι εγγυήσεις να καλυφθούν από το ΝΑΤΟ, είπε «πρώτα να δημιουργηθούν συνθήκες επανέναρξης του διαλόγου και υπάρχουν οι τρόποι, είναι τα ΗΕ είναι η ΕΕ, είναι πολλοί οι τρόποι που μπορούν να διασφαλίσουν την Κυπριακή Δημοκρατία». Για το αν αυτό το θέμα (ΝΑΤΟ) είναι εκτός συζήτησης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «δεν έθεσα τίποτα εκτός συζήτησης».
Το θέμα βρίσκεται στο επίκεντρο των ιδεών και συζητήσεων που κινούνταν παρασκηνιακά το προηγούμενο διάστημα, μέχρι και την αποκάλυψη από την "Κ" την περασμένη Κυριακή. Το επιβεβαίωσαν μάλιστα στην εφημερίδα και πρέσβεις, λέγοντας χαρακτηριστικά πως ήδη Ελλάδα και Τουρκία που είναι εγγυήτριες στην Κύπρο ανήκουν στη δυτική συμμαχία και θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για την πορεία της χώρας, πρώτα ως μέλος του Συνεταιρισμού για την Ειρήνη και μετέπειτα ως πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ. Ανάλογη τοποθέτηση είχε κάνει και ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου περί της παρουσίας στην Κύπρο των βρετανικών βάσεων και ότι αποτελούν ουσιαστικά παρουσία του ΝΑΤΟ.
ΝΑΤΟ αντί εγγυήσεις
Η διασύνδεση του ΝΑΤΟ ως "απάντηση" στο μείζον ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων στην Κύπρο σε περίπτωση λύσης, βρίσκεται σε ευθεία γραμμή πλέον, με τις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ και τους δρώντες (Γαλλία, Ιταλία, ΗΠΑ που είναι μέλη του ΝΑΤΟ), και αυτές στη Συρία όπου πρωταγωνιστούν η Τουρκία (επίσης μέλος της δυτικής συμμαχίας) και η Ρωσία. Τα δεδομένα δεν είναι απλά, κυρίως ως προς το να κρατήσει θετική στάση η Τουρκία στην ιδέα, άρα για εκείνη η Β. Συρία έχει σημασία, αλλά και η Ρωσία. Ωστόσο το πρώτο βήμα γίνεται από αυτό καθαυτό το κυπριακό. Κι αυτό γιατί οι πληροφορίες της «Κ» επιμένουν σε τρία σημεία.
Για το αν αυτό το θέμα (ΝΑΤΟ) είναι εκτός συζήτησης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «δεν έθεσα τίποτα εκτός συζήτησης».
Το πρώτο είναι το ότι το εύρος των λεγόμενων όρων αναφοράς που θα είναι το θέμα συζήτησης το επόμενο διάστημα, είναι τέτοιο, που αν υπάρξει συμφωνία ανάμεσα στις πλευρές, επί της ουσίας θα έχει μείνει πολύ λιγότερη δουλειά η οποία θα μεταφερθεί σε διάσκεψη. Άρα, το δεύτερο σημείο, είναι το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων θα αποτελέσει -αν έτσι έχουν τα πράγματα- και πάλι το μεγάλο εμπόδιο που θα πρέπει να ξεπεραστεί. Οπότε τίθεται το ερώτημα του πως λέει το «ναι» για πιθανή, μελλοντική, ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ η Τουρκία. Σημειώνεται ότι για να γίνει δεκτή ένταξη χώρας στο ΝΑΤΟ, θα πρέπει η απόφαση από τα υφιστάμενα μέλη της Συμμαχίας, βάσει του άρθρου 10 του καταστατικού, να είναι ομόφωνη. Οπότε εδώ το κυπριακό μπαίνει απολύτως στα χωράφια του ενεργειακού. Πριν από αυτό όμως υπάρχει και ακόμη ένα σημείο πέριξ του ζητήματος της ασφάλειας στην Κύπρο σε περίπτωση λύσης και αυτό είναι η παρουσία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στη χώρα.
Το Σώμα στην Κύπρο αποτελεί μια από τις παλαιότερες χρονικά παρουσίες ανά το Παγκόσμιο
Όπως προκύπτει από τις πληροφορίες της «Κ» ουσιαστικά σκοπός των ΗΠΑ δεν είναι η εξάλειψη της δύναμης από τη χώρα, αλλά θα επέλθει μέσω της αναδιάρθρωσης κονδυλίων η αριθμητική της υποβάθμιση. Το κλίμα πέριξ του θέματος ΟΥΝΦΙΚΥΠ ειδικά στις ΗΠΑ, δεν φαίνεται λένε οι πληροφορίες να είναι απολύτως θετικό προς την ε/κ πλευρά. Κυρίως για το ότι το Σώμα στην Κύπρο αποτελεί μια από τις παλαιότερες χρονικά παρουσίες ανά το Παγκόσμιο, ενώ καθώς αυστηροποιούνται πλέον τα κριτήρια που να δικαιολογούν παρουσία των ΗΕ σε μια χώρα, δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο τα δεδομένα για την Κύπρο. Τα οποία αναμένεται να κάνουν δυναμική εμφάνιση, είτε τον Ιανουάριο είτε τον Ιούνιο, στο επόμενο σχετικό ψήφισμα των ΗΕ. Θα απαιτηθεί λένε πηγές, μακροπρόθεσμα να βρεθούν άλλες φόρμουλες για την ασφάλεια, με το ΝΑΤΟ να είναι μια πιθανή απάντηση, που όμως για να λάβει χώρα και να μορφοποιηθεί ως πρόταση πρέπει να γίνει πρώτα διάλογος επί σαφής βάσης και ανάμεσα στα κόμματα. Το ΑΚΕΛ ήδη έχει φέρει ισχυρές αντιρρήσεις στο ζήτημα και το ανέφερε και ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ.
Από την ασφάλεια στην ενέργεια
Στην κυπριακή ΑΟΖ πέραν της παρουσίας ΗΠΑ, Γαλλίας και η Ιταλίας, μέσω των τριμερών υπάρχει συνεργασία με την Ελλάδα που είναι επίσης μέλος του ΝΑΤΟ. Η προσοχή πέφτει καταρχήν στο τεμάχιο 10 της ΑΟΖ όπου εκεί όπως λένε πηγές, πιθανότατα να βρίσκεται μια πρώτη απάντηση για το πώς θα μπορούσε να εξασφαλιστεί θετική ανταπόκριση και από την Τουρκία στο ζήτημα. Εκεί δραστηριοποιείται η Exxonmobil με την QatarPetroleum, και όπως λένε οι πληροφορίες, η τελευταία θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως «αγωγός» επικοινωνίας με την Άγκυρα εφόσον Τουρκία-Κατάρ διατηρούν στενές σχέσεις. Αυτό είναι το ένα σκέλος. Το άλλο είναι η ολοκλήρωση όμως της εικόνας, που «απαιτεί» και συμμετοχή της Τουρκίας στους ενεργειακούς πόρους της Κύπρου. Η Λευκωσία αντιτίθεται στο να μπει τώρα η Άγκυρα στη διαδικασία συνομιλιών για το ΦΑ, όχι πριν υπάρξει λύση του κυπριακού. Ωστόσο καταγράφεται η πεποίθηση πως μπορεί να βρεθεί ένας ρόλος, εξού και η σύζευξη κυπριακού-ΦΑ με τις διαστάσεις της, κι αυτός θα μπορούσε να ήταν σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το πέρασμα αγωγού μέσω της Κύπρου, προς την Τουρκία και από εκεί στην ΕΕ, κάτι που δεν θα προκαλούσε αντιδράσεις όπως σχηματοποιούνται οι ενέργειες από κανέναν εκ των βασικών παικτών στην κυπριακής ΑΟΖ, της Κύπρου μη εξαιρουμένης.
Η Συρία
Στην όλη εικόνα δεσπόζει η ανάγνωση του κοινού συμφέροντος που κλίνει πέριξ των ενεργειακών και όχι μόνο εξελίξεων, γενικότερα στην Αν. Μεσόγειο. Η εικόνα αυτή διαπνέεται ίσως και για πρώτη φορά από μεγάλη σύμπτωση συμφερόντων, καίριων παικτών σε επίπεδο διπλωματίας, οι οποίοι έχουν ήδη ρόλο και στη Συρία. Από το διπλωματικό παρασκήνιο άλλωστε προκύπτουν οι εκτιμήσεις πως στο βόρειο μέρος της Συρίας, η παρουσία της Τουρκίας θα παραμείνει έντονη, κάτι που επίσης φέρει ιδιαίτερη σημασία για την Άγκυρα ως προς το εσωτερικό της περισσότερο ίσως και από το κυπριακό.
Τουρκία και Ρωσία έχουν έντονη παρουσία στη Συρία και αμφότερες ρίχνουν εκεί το βάρος
Για να γίνει αυτό θα πρέπει να είναι θετική και η προσέγγιση από τις ΗΠΑ, που για την ώρα δεν είναι αρνητική. Από την άλλη λαμβάνεται υπόψη και ο παράγων Ρωσία, τόσο στη Συρία όσο και στην Αν. Μεσόγειο. Η παρουσία ρωσικών δυνάμεων στη Συρία φέρει πολύ μεγάλη σημασία για τη Μόσχα και από στρατιωτικές πηγές επισημαίνεται πως η σημασία αυτή είναι μεγαλύτερη από τις εξελίξεις στο ΦΑ της Αν. Μεσογείου.
