Του Χρίστου Μπουρή
Σχεδόν δύο μήνες μετά τη φονική πυρκαγιά της Λεμεσού ολοκληρώθηκε ο κοινοβουλευτικός έλεγχος αναφορικά με τα μέτρα πρόληψης και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Μετά από μια σειρά τριών συνεδριών από τις επιτροπές Εσωτερικών, Γεωργίας και Περιβάλλοντος, πλέον αναμένεται η Έκθεση συμπερασμάτων από τη Βουλή τις επόμενες βδομάδες, ενώ μέσα από τη διαδικασία, όλοι οι αρμόδιοι φορείς και τα πρόσωπα που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή είχαν την ευκαιρία να μοιραστούν τις δικές τους εμπειρίες, παραθέτοντας παράλληλα τις εισηγήσεις τους για τα κενά που πρέπει να καλυφθούν έτσι ώστε το κράτος να είναι επιχειρησιακά πιο έτοιμο σε ανάλογες κρίσεις.
Διαφωνίες για τις αλλαγές στο υπουργείο Εσωτερικών
Μια μέρα πριν την τελευταία Κοινοβουλευτική συνεδρία ανακοινωνόταν από το Υπουργικό Συμβούλιο η απόφαση του Προέδρου για μετονομασία του ΥΠΕΣ σε «Υπουργείο Εσωτερικών και Πολιτικής Προστασίας» και τη μεταφορά της Πυροσβεστικής, του Τμήματος Δασών υπό τον έλεγχό του. Όπως ήταν αναμενόμενο, κατά τη συνεδρίαση σχολιάστηκε η παραπάνω απόφαση και οι απόψεις που εκφράστηκαν από τα αρμόδια τμήματα αποδεικνύουν τις ανησυχίες και τις διαφωνίες που επικρατούν.
Πιο συγκεκριμένα, την έντονη διαφωνία του εξέφρασε ο Διευθυντής του Τμήματος Δασών, κ. Σάββας Ιεζεκιήλ ο οποίος ενημερώθηκε την Τρίτη το απόγευμα για την απόφαση, χωρίς όμως να του γνωστοποιηθεί το που στηρίχτηκε αυτή. Υπογράμμισε τις ανησυχίες του για την αναφορά για μεταφορά μέρους του Τμήματος Δασών, καθώς όπως είπε, από τον Διευθυντή μέχρι τον τελευταίο εργάτη εργάζονται στο σύστημα πυροπροστασίας κι αν δεν παραμείνουν έτσι δεν μπορούν να προβλεφθούν οι συνέπειες. «Δεν έχουμε πρόβλημα να ενταχθούμε, με την προϋπόθεση όμως ότι δεν θα διασπαστεί το Τμήμα», σημείωσε χαρακτηριστικά. Μάλιστα, εκ μέρους των Δασικών λειτουργών, ο κ. Αντώνης Σαρρής έκανε λόγο για πανικό και ανησυχία μετά τις ανακοινώσεις για τις αλλαγές στο ΥΠΕΣ και σχετικά με τις αναφορές για αποσπασματικές μεταφορές του Τμήματος. Από πλευράς Πυροσβεστικής, ο Αρχιπύραρχος κ. Νίκος Λογγίνος είπε πως είχε ενημερωθεί πριν καιρό από τον Υπουργό Δικαιοσύνης ότι υπήρχε η πρόθεση να αλλάξει κάτι.
Πάντως, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών, κ. Ελίκκος Ηλία μιλώντας σχετικά με τις αλλαγές που προωθούνται είπε πως από όσα λέχθηκαν στις προηγούμενες συνεδρίες των επιτροπών επίφεραν και την απόφαση για να μπουν κάτω από την ίδια «ομπρέλα» τα αρμόδια τμήματα. Αναλυτικότερα, είπε ότι «πιστεύουμε πως η απόφαση θα δώσει καλύτερο συντονισμό και διαχείριση». Είπο πως ο στόχος είναι «να υπάρχει αποτελεσματικότερος και αποδοτικότερος τρόπος διαχείρισης αντιμετώπισης των κρίσεων στο πρότυπο ευρωπαϊκών και διεθνών πρακτικών». Ο κ. Ηλία είπε ότι στο πλαίσιο αυτό υποβλήθηκε και εγκρίθηκε πρόταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για χρηματοδότηση του έργου το οποίο υλοποιείται από το γαλλικό οργανισμό Expertise France. Σχετικά σε όσα ανέφερ ο κ. Ιεζεκιήλ, ο ΓΔ του ΥΠΕΣ είπε ότι θα μεταφερθεί η ανησυχία του για την διάσπαση του Τμήματος.
«Εμβληματική» σκέψη, αλλά όχι συλλογική
Η κίνηση του Προέδρου για τις αλλαγές στο ΥΠΕΣ σχολιάστηκε από του βουλευτές και σε πολιτικό επίπεδο, με τον Πρόεδρο της Επιτροπής Εσωτερικών, κ. Άριστο Δαμιανού να λέει ότι «ήταν μια εμβληματική σκέψη του Προέδρου της Δημοκρατίας» και πρόσθεσε πως για να είναι εμβληματικό πρέπει να είναι συλλογικό και για να είναι συλλογικό πρέπει να ερωτούμε και τους ανθρώπους που την κρίσιμη ώρα «είναι εκεί και δίνουν τις μάχες».
Ο Κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαϊδης αναφέρθηκε στην ανάγκη να υπάρχει μια ξεχωριστή δομή που να συντονίζει από την πρόληψη μέχρι την ώρα της εκδήλωσης φυσικών καταστροφών και πρόσθεσε ότι δεν είδε τους Υπουργούς που παρευρέθηκαν στις προηγούμενες συνεδρίες να ανταποκρίνονται θετικά και ήταν η έκπληξη η απόφαση του Υπουργικού. Ανέφερε επίσης ότι από όσα ακούστηκαν «δεν έχει γίνει καθόλου η κατάλληλη διαβούλευση» και υπάρχει «πολλή προχειρότητα στον τρόπο που έχει ληφθεί αυτή η απόφαση».
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Σύκας εξέφρασε σεβασμό προς τους ένστολους και εθελοντές που προσφέρουν στην κοινωνία και πρόσθεσε ότι στην Ευρώπη υπάρχουν δύο πυλώνες διαχείρισης και δομών, είτε δημιουργείς Υφυπουργείο Πολιτικής Προστασίας είτε κάνεις μια γενική διεύθυνση κάτω από ένα Υπουργείο όπως γίνεται σε Γαλλία και Γερμανία και Ισπανία.
Ανέφερε επίσης ότι σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι τοπικές αρχές και εξέφρασε επιφυλάξεις «αν είμαστε έτοιμοι να δώσουμε αυτές τις αρμοδιότητες».
Η ανεξάρτητη Βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου είπε ότι είναι αδιανόητο αυτό που αποφάσισαν να χωρίσουν το Τμήμα Δασών και πρόσθεσε ότι η απόφαση λήφθηκε «χωρίς διαβούλευση με εκείνους που θέλεις να μεταρρυθμίσεις». «Γίνεται να το μαθαίνουν από τις τηλεοράσεις;», διερωτήθηκε.
Ερωτήματα και εκκρεμότητες για το περιβαλλοντικό ζήτημα
Η τελευταία κοινή Επιτροπή στάθηκε στο πολύ κρίσιμο θέμα της περιβαλλοντικής αποκατάστασης από την καταστροφική πυρκαγιά. Κυρίως αυτό που απασχόλησε είναι τα αντιδιαβρωτικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν λίγο πριν τις πρώτες βροχές, καθώς φαντάζει εφιαλτικό το σενάριο πλημμυρών. Από μεριάς υπουργείο Γεωργίας λέχθηκε πως υπάρχουν τα μέτρα και η ετοιμότητα σε περίπτωση βροχών. Ένα ακόμη σημείο που δημιούργησε έντονο προβληματισμό είναι το γεγονός πως 40 ημέρες μετά την πυρκαγιά δεν κατέστη εφικτή μια συνάντηση ανάμεσα στην υπουργό Γεωργίας και την Επίτροπο Περιβάλλοντος ώστε να συζητήσουν και να ανταλλάξουν απόψεις για το πως θα κινηθεί το πλάνο για αποκατάσταση του τεράστιου περιβαλλοντικού προβλήματος.
Από μεριάς υπουργείου Γεωργίας τονίστηκε πως προχώρησαν άμεσα σε δράσεις και μέσα από χαρτογραφήσεις έχουν εντοπιστεί 60 επικίνδυνες περιοχές. Το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων έχει προχωρήσει σε ιεράρχηση των άμεσων παρεμβάσεων που θα πρέπει να γίνουν, έχουν γίνει διαγωνισμοί, με την πρώτη φάση να αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο. Το σχέδιο αποκατάστασης προνοεί φυτεύσεις σε κοινόχρηστους χώρους, καθώς προκύπτει ζήτημα με την ιδιωτική γη με τον κ. Ηλία του ΥΠΕΣ να αναφέρει ότι δόθηκαν οδηγίες στο κτηματολόγιο Λεμεσού για επιτάξεις.
Οι βουλευτές εξέφρασαν τα ερωτήματά τους για το πως θα κινηθεί το σχέδιο δράσης για την περιβαλλοντική αποκατάσταση, ενώ ζήτησαν αναλυτικά τις φάσεις που αναμένονται όπως και το χρονοδιάγραμμα που τέθηκε από τα αρμόδια υπουργεία.
104 οικοδομές χωρίς άδεια
Ένα άλλο ζήτημα που τέθηκε στην τελευταία συνεδρία αφορά τις αποζημιώσεις στους πυρόπληκτους. Σύμφωνα με τα όσα λέχθηκαν, οι εκθέσεις του ΕΤΕΚ προωθήθηκαν στην Επιτροπή Αξιολόγησης, η οποία μέχρι στιγμής αξιολόγησε 689 από τις 714 εκθέσεις. Από αυτές οι 150 περιπτώσεις έχουν ολοκληρωθεί, 111 ιδιοκτήτες έχουν κληθεί για υπογραφή δήλωσης αποδοχής του εκτιμώμενου ποσού και 226 ιδιοκτήτες κλήθηκαν να προσκομίσουν πρόσθετα στοιχεία, ενώ 104 από αυτά τα υποστατικά δεν είναι αδειοδοτημένα .Αναφορικά με τα μη αδειοδοτημένα υποστατικά, ο κ. Ηλία ανέφερε πως τα πρόσωπα έχουν ειδοποιηθεί και θα πρέπει να καταθέσουν αίτηση στον ΕΟΑ για να μπορούν να λάβουν το 25% της αποζημίωσης. Όσον αφορά υποστατικά που είναι αδύνατον να εξασφαλίσουν άδεια, ακόμη γίνονται σκέψεις οι οποίες δεν αξιολογήθηκαν.
Ζητήθηκαν στοιχεία για το κάλεσμα εθελοντών της Πολιτικής Άμυνας
Ο Εκπρόσωπος της Πολιτικής Άμυνας είπε ότι υπήρχε συνεχή επικοινωνία με το συντονιστικό κέντρο και πρόσθεσε ότι όταν πάρθηκε η απόφαση για εκκένωση, η Πολιτική Άμυνα επικοινώνησε τηλεφωνικώς και έδωσε οδηγίες στον κοινοτάρχη της Λόφου για εκκένωση του κατασκηνωτικού χώρου με βάση το σχέδιο «ΠΟΛΥΒΙΟΣ».
Κληθείς να σχολιάσει τις αναφορές του εκπροσώπου της Πολιτικής Άμυνας, ο ΓΔ ΥΠΕΣ είπε πως για το συγκεκριμένο περιστατικό και εκκένωση θα επανέλθουμε να δώσουμε περισσότερη πληροφόρηση και πρόσθεσε πως «δεν είδαμε ότι θα έπρεπε να κάνει κάτι η Πολιτική Άμυνα και δεν το έκανε».
Ο κ. Δαμιανού ζήτησε να ενημερωθεί αν έγινε κάλεσμα εθελοντών μελών της Πολιτικής Άμυνας για να βοηθήσουν στην πυρκαγιά και πως έγινε αυτό το κάλεσμα και ο εκπρόσωπος της Πολιτικής Άμυνας απάντησε ότι έγινε παγκύπρια από το 24ωρο κέντρο που είναι στη Λευκωσία. Ο κ. Δαμιανού είπε ότι έχει ενημέρωση ότι δεν έγινε κάλεσμα και ζήτησε να κατατεθούν γραπτώς στοιχεία.
Ανάγκη για εκπαίδευση των εθελοντών
Στην τελευταία επιτροπή βρέθηκαν και εκπρόσωποι των εθελοντών όπου ανάμεσα σε άλλα εισηγήθηκαν να γίνει συνεδρία για τους εθελοντές πολιτικής προστασίας που αποτελούν ένα τεράστιο κομμάτι της πρόληψης και αποκατάστασης και πρόσθεσε ότι υπάρχει ανάγκη εκπαίδευσης, εξοπλισμού και ενίσχυσης των εθελοντών. Αναφέρθηκαν επίσης στην ανάγκη οικονομικής στήριξης από το κράτος για τα βασικά τους έξοδα καθώς μεταξύ άλλων χρησιμοποιούν και τα δικά τους οχήματα και για περιπολίες που τους ζητήθηκε από το κράτος.
Πλέον αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η έκθεση συμπερασμάτων της Βουλής, καθώς αρκετοί βουλευτές αναμένεται να μεταφέρουν τα όσα οι ίδιοι έχουν μαζέψει για τα κενά και τις παραλήψεις που διαπιστώθηκαν από τη φονική πυρκαγιά. Επιπλέον δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο πως πριν από κάθε συνεδρία των τριών Κοινοβουλευτικών Επιτροπών υπήρχε κάποια εξέλιξη. Κατά σειρά, ήταν οι εκθέσεις των αρμόδιων Τμημάτων, το πόρισμα των Αμερικανών εμπειρογνωμόνων και πρόσφατα, η απόφαση από το Υπουργικό Συμβούλιο για μετονομασία του ΥΠΕΣ έχοντας υπό την ευθύνη του την Πυροσβεστική, το Τμήμα Δασών και την Πολιτική Άμυνα.
