«Οι ΗΠΑ πάντα κάνουν ό,τι χρειαστεί για να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους»

ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΔΟΣ. Η νέα αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ θα συμβάλει στην ασφάλεια της Ελλάδας, τονίζει στην «Κ» ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα. Ο κ. Πομπέο επισήμανε ότι ευελπιστεί πως η Ελλάδα και η Τουρκία θα επιλύσουν τις διαφορές τους ειρηνικά. Αναφερόμενος στην παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ από την Τουρκία, έκανε λόγο για «ευρέως αναγνωρισμένους κανόνες για τα διεθνή ύδατα» που κάθε έθνος θα πρέπει να σέβεται. Σε περίπτωση που η Τουρκία προχωρήσει σε παραβίαση οικοπέδου στο οποίο υπάρχουν αμερικανικά συμφέροντα, ο κ. Πομπέο τόνισε πως πρόκειται για υποθετικό σενάριο, ωστόσο υπογράμμισε πως οι ΗΠΑ πάντα κάνουν ό,τι χρειαστεί για να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους.

 – Κάνατε ορισμένες πολύ ισχυρές δηλώσεις σχετικά με αυτό που η Τουρκία κάνει αυτή τη στιγμή στην κυπριακή ΑΟΖ. Πώς θα εκφράσετε την ανησυχία ή τη δυσαρέσκειά σας για τη συμπεριφορά της Τουρκίας; Προβλέπετε να έρχονται κυρώσεις στο Κογκρέσο ή κάποια άλλη συγκεκριμένη δράση;

– Αυτή τη στιγμή είμαστε επικεντρωμένοι στη διπλωματική προσπάθεια. Συζητάμε μαζί τους. Το κάνουμε και σε άλλα μέρη του κόσμου. Αυτό που βασικά ζητάμε είναι το εξής: υπάρχουν ευρέως αναγνωρισμένοι κανόνες για τα διεθνή ύδατα και ζητάμε από κάθε έθνος να συμμορφώνεται με αυτούς. Ζητάμε από τους φίλους μας να το κάνουν, το ζητάμε από αυτούς που είναι λιγότερο φίλοι μας. Ολοι έχουν την προσδοκία ότι κάθε χώρα που θέλει να προστατέψει τη δική της κυριαρχία, θα προσφέρει σε άλλες χώρες την ίδια ευκαιρία.

– Υπάρχουν κάποιες αμερικανικές εταιρείες που κάνουν έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ επίσης. Αν η Τουρκία αμφισβητήσει αυτά τα οικόπεδα, οι ΗΠΑ θα παρέμβουν με πιο συγκεκριμένο τρόπο;

– Δεν απαντώ σε υποθετικές ερωτήσεις. Ελπίζω ότι όχι απλά θα γίνει σεβαστό το διεθνές δίκαιο. Επίσης, όλες οι χώρες γνωρίζουν ότι οι ΗΠΑ πάντα κάνουν ό,τι χρειαστεί για να προστατεύσουν τα εμπορικά συμφέροντά τους, και τους πολίτες τους. Οπότε πάντα θα κάνουμε ό,τι το καλύτερο γι’ αυτό. Δεν υπάρχει λόγος κάποιος να σκέφτεται ότι θα ήταν πολύ διαφορετικά σε αυτή την περίπτωση.

– Είχαμε την αίσθηση, ιδιαίτερα προς το τέλος της προεδρίας Ομπάμα, ότι οι ΗΠΑ αποσύρονταν από την περιοχή. Επιστρέφετε; Ποιοι είναι οι στρατηγικοί στόχοι σας για την περιοχή;

– Εχουμε επιστρέψει. Είμαστε δεσμευμένοι, διότι είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να επιστρέψουν. Και τα εθνικά συμφέροντα είναι πάντα η πιο αξιόπιστη παράμετρος. Τα έθνη πάντα δρουν για να υπηρετήσουν το δικό τους συμφέρον. Η Ελλάδα κάνει το ίδιο. Εχουμε πολλούς στρατηγικούς στόχους και με την Ελλάδα θα έχουμε μια νέα αμυντική συνεργασία που θα έχει σημασία. Θα έχει σημασία αύριο, τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, αλλά και στα πολλά χρόνια που ακολουθούν. Είναι βαθύτερο από τα δικαιώματα να έχουμε βάσεις. Δίνει πολιτικά σήματα που είναι βαθύτερα και ευρύτερα. Θέλουμε μια επιτυχημένη, ακμάζουσα Ελλάδα. Είναι καλό για τους Αμερικανούς επιχειρηματίες, τις αμερικανικές επιχειρήσεις. Είχαμε την Deloitte, την Tesla και η General Electric μόλις έκλεισε μια μεγάλη συμφωνία που θα είναι εξαιρετική για τις αμερικανικές δουλειές, αλλά θα έχει φανταστικά αποτελέσματα και για τους Ελληνες. Ευρύτερα, βλέπουμε ότι τα Βαλκάνια είναι σταθερά. Ηταν μια περιοχή γεμάτη προκλήσεις. Θέλουμε να δούμε την Ελλάδα να ηγείται. Εχετε αυτή την αφύπνιση, με αυτόν τον πρωθυπουργό, την ομάδα του που μπορεί να αυξήσει την ανάπτυξη στην Ευρώπη και να δημιουργήσει σταθερότητα στην περιοχή.

– Τι μπορεί να περιμένει η Ελλάδα ως αντάλλαγμα γι’ αυτή τη συμφωνία;

– Η Ελλάδα, νομίζω, θα είναι πιο ασφαλής. Είναι ο βασικός λόγος που οι δύο χώρες πήραν αυτή την απόφαση. Είναι win-win από πλευράς ασφαλείας. Η Ελλάδα επωφελείται από τη στενή σχέση ανάμεσα στις Ενοπλες Δυνάμεις μας, τους κοινούς κανόνες αντίληψης και επιχειρήσεων στο ίδιο επίπεδο. Είναι βασικά στοιχεία που θα μας βοηθήσουν σε περίπτωση που χρειαστεί να αμυνθούμε ή να αποτρέψουμε αποφασισμένους αντιπάλους. Το δεύτερο στοιχείο είναι τα σημαντικά εμπορικά πλεονεκτήματα που προκύπτουν. Κάθε φορά που υπάρχουν στενές επαφές γύρω από περίπλοκες τεχνολογίες, η χώρα υποδοχής επωφελείται. Και, βεβαίως, όπου φιλοξενείτε Αμερικανούς, και το κάνετε σε πολλά μέρη για τους στρατιώτες, τους ναύτες, τους αεροπόρους και τους πεζοναύτες μας, επωφελούνται οικονομικά και όλες αυτές οι τοποθεσίες.

– Παλιά είχαμε βάσεις εδώ, κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, αλλά ξέραμε ποιος είναι ο εχθρός. Ποιος είναι ο εχθρός τώρα;

– Το ΝΑΤΟ έχει αναπτύξει τη στρατηγική αποστολή του, οι ΗΠΑ έχουν την εθνική στρατηγική ασφαλείας τους. Είμαι πεπεισμένος ότι η Ελλάδα αντιλαμβάνεται τα πράγματα που πιθανώς την απειλούν. Αλλά μην κάνετε λάθος. Η ΕΣΣΔ έχει φύγει, αλλά η ρωσική κακόβουλη επιρροή συνεχίζει. Στη Μέση Ανατολή υπάρχουν προκλήσεις. Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν εξακολουθεί να σπονσοράρει την τρομοκρατία ανά τον κόσμο. Υπάρχουν προκλήσεις για την ελευθερία της ναυσιπλοΐας, ακόμα και στα νερά που η Ελλάδα εξαρτάται για τη ναυτιλία και τις μεταφορές της. Εθνη όπως η Ελλάδα και οι ΗΠΑ εξαρτώνται από την ομαλή διεξαγωγή τους. Οπότε το να υπάρχουν ικανές Ενοπλες Δυνάμεις και αποτρεπτική ισχύ, υπενθυμίζει σε όλους ότι πρέπει να έχουν συμπεριφορά που να συνάδει με το κράτος δικαίου.

– Οπως ξέρετε, έχουμε μια μεγάλη χώρα απέναντι, η οποία έχει γίνει απρόβλεπτη. Η Τουρκία είναι ένας δύσκολος σύμμαχος, εσείς ο ίδιος είχατε μια σχετική εμπειρία. Πώς βλέπετε την Τουρκία να εξελίσσεται ως σύμμαχος. Τη βλέπετε να απομακρύνεται από τη Δύση και το ΝΑΤΟ; Και τι μπορεί να κάνουν οι ΗΠΑ για να την κρατήσουν πιο προβλέψιμη;

– Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να το αποτρέψουμε. Είναι για εμάς ένας σημαντικός εμπορικός εταίρος, σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, έχουμε σημαντικές στρατιωτικές υποδομές εκεί. Εχουμε σημαντικούς πολιτικούς στόχους. Γνωρίζετε πολύ καλά το ρίσκο από τους πρόσφυγες που καταφθάνουν από την Τουρκία. Μια επιτυχημένη Τουρκία, μια ανεπτυγμένη και οικονομικά ευημερούσα Τουρκία είναι σημαντική όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλους μας. Οπότε εργαζόμαστε, επισταμένως, ώστε να έχουμε αυτά τα αποτελέσματα.

– Βλέπετε την Ελλάδα να αντικαθιστά την Τουρκία, σε όρους στρατιωτικών εγκαταστάσεων ή στρατηγικής συνεργασίας;

– Ελπίζω να μην το εννοείτε ανταγωνιστικά. Δεν το σκέφτομαι έτσι. Βλέπουμε κάθε χώρα να έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, τις δικές της ευκαιρίες να έχουν καλά αποτελέσματα για το ΝΑΤΟ αλλά και τις ίδιες τις χώρες και τις ΗΠΑ.

– Ανησυχείτε για ένταση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία; Παραδοσιακά περιμέναμε τις ΗΠΑ να παρέμβουν αν υπήρχε ένταση.

– Ανησυχούμε κάθε φορά που υπάρχει ένταση ανάμεσα σε δύο χώρες, που θα μπορούσε να κλιμακωθεί και να οδηγήσει σε στρατιωτική σύγκρουση. Κανείς δεν το θέλει αυτό. Δεν θέλω να συμβεί ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Δεν θέλω να συμβεί ανάμεσα στη Βόρεια και τη Νότια Κορέα. Οι διπλωμάτες μας προσπαθούν κάθε μέρα να δημιουργούν συνθήκες, ώστε οι χώρες να μιλούν μεταξύ τους και να επιλύουν τις διαφορές τους ειρηνικά. Είμαστε αισιόδοξοι ότι αυτό θα συμβεί και τώρα.

– Μου έκανε εντύπωση κάτι που είπατε στην ομιλία σας, ότι η Ελλάδα είναι μοναδική περίπτωση, στη βάση του ότι η υπόλοιπη Ευρώπη πηγαίνει προς την ύφεση και ότι η Ελλάδα κινείται προς μία άλλη κατεύθυνση. Πιστεύετε πως υπάρχει δυνατότητα η Ελλάδα να καταλήξει σε μια ιστορία επιτυχίας;

– Το πιστεύω. Αυτό που είπα στην ομιλία μου είναι απλά τα δεδομένα. Μια σειρά από αριθμούς. Η Ελλάδα έχει γυρίσει σελίδα, έχει μια πραγματική ευκαιρία για να οδηγηθεί στην ανάπτυξη. Βλέπετε πραγματικές ξένες επενδύσεις να έρχονται όχι μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και από άλλα μέρη του κόσμου. Πολλά μέρη στην Ευρώπη έχουν στείλει ένα σήμα ότι πιθανώς δεν ενδιαφέρονται γι’ αυτό. Ελπίζω αυτό να αλλάξει, ελπίζω να κάνουν αυτά που έχει κάνει εδώ ο νέος πρωθυπουργός. Να χτυπήσει τη γραφειοκρατία, να καλωσορίσει τις νέες επενδύσεις και να διασφαλίσει ότι τα επιχειρηματικά σχέδια θα τρέξουν. Να τα κάνει με έναν τρόπο που διασκεδάζει τις ανησυχίες που έχουν οι άνθρωποι και να διασφαλίσει ότι οι κυβερνήσεις συμβαδίζουν με τον ρυθμό που τρέχει ο κόσμος. Και ελπίζω ότι κάθε ευρωπαϊκή χώρα το κάνει αυτό, θα ήθελα κάθε πολιτεία των ΗΠΑ να κάνει το ίδιο. Οταν το κάνεις αυτό βοηθάς την ανάπτυξη παγκοσμίως, δημιουργείς πλούτο και βοηθάς την ανθρωπότητα. Αυτή θα έπρεπε να είναι η λογική κάθε ηγέτη.

Σχέσεις με Κίνα

– Μιλήσατε για την Κίνα καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού σας. Το αντεπιχείρημα εδώ είναι πως, όταν η Ελλάδα βρισκόταν μέσα στην κρίση και σε κατάσταση ανάγκης, οι Κινέζοι ήταν οι μόνοι που ήρθαν, και μάλιστα έριξαν αρκετά λεφτά. Πώς θα έπρεπε η Ελλάδα να το χειριστεί αυτό; Γιατί η Ελλάδα να πει «όχι» στις κινεζικές επενδύσεις;

– Εγώ θυμάμαι πως, όταν η Ελλάδα ήταν μέσα στην κρίση, ήρθε και η Αμερική για να βοηθήσει. Bοήθησε να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο ώστε να μπορείτε να κινηθείτε και να αναπτυχθείτε. Η Αμερική κάνει πάντα το καλύτερο δυνατόν όταν οι χώρες βρίσκονται υπό κρίση. Ερχόμαστε και βοηθάμε. Η Ελλάδα, η χώρα σας, θα πάρει τις κυρίαρχες αποφάσεις της. Κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να κάνει ό,τι θέλει, ποτέ δεν θα μπαίναμε μπροστά σε κάτι τέτοιο. Αυτό που ζητάμε είναι να έχετε όλοι τα μάτια σας ανοικτά. Οταν η Κίνα εμφανίζεται με ένα επιχειρηματικό σχέδιο, εάν πρόκειται για ένα καλό σχέδιο, τότε θεωρούμε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να συμφωνήσει. Οταν η Κίνα εμφανίζεται και το σχέδιο φαίνεται πολύ καλό για να είναι αληθινό, τότε πρέπει να προσέξει. Και δυστυχώς το έχουμε δει σε αρκετά μέρη στον κόσμο.

–Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι στην καλύτερη στιγμή τους. Είναι στο τραπέζι η πιθανότητα χορήγησης στρατηγικών διασφαλίσεων ή είναι πολύ να ζητάμε κάτι τέτοιο;

–Δεν μας έχει ζητηθεί κάτι τέτοιο, ακόμα. Αλλά πράγματα όπως η υπογραφή της αμυντικής συνεργασίας σίγουρα παρέχoυν καλύτερη ασφάλεια. Οχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τα Βαλκάνια και την περιοχή. Διότι παράγει σταθερότητα που μειώνει το ρίσκο και για τις ΗΠΑ. Υπάρχουν αμερικανικές επιχειρήσεις, Αμερικανοί πολίτες που ταξιδεύουν στην Ελλάδα συνέχεια για διακοπές. Οπότε οι ΗΠΑ έχουν πολύ ισχυρό συμφέρον να επενδύσουν σε μια ασφαλή Ελλάδα.