Του Έκτορα Γεωργίου
Στη Βουλή αναμένεται να μεταφερθεί σήμερα Δευτέρα (2/6) η διαφωνία που ξέσπασε την περασμένη εβδομάδα ανάμεσα σε ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ σε σχέση με την πρόταση νόμου της βουλεύτριας Ειρήνης Χαραλαμπίδου, με τίτλο «Ο περί του Ιατρικώς Υποβοηθούμενου Τερματισμού της Ζωής».
Το θέμα ήρθε ξανά στην επιφάνεια μετά και τον ορισμό της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπινών Δικαιωμάτων για επανέναρξη της συζήτησης για την πρόταση νόμου. Ο ΔΗΣΥ, μέσω του εκπροσώπου Τύπου Ονούφριου Κουλλά, τόνισε από την περασμένη εβδομάδα ότι θα καταψηφίσει την εν λόγω πρόταση. Ο κ. Κουλλάς υποστήριξε ότι η νομιμοποίηση της ευθανασίας ενέχει σοβαρούς κινδύνους και τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης της ανακουφιστικής φροντίδας. Από πλευράς της η κα. Χαραλαμπίδου απαντώντας στα λεγόμενα του κ. Κουλλά, καταλόγισε στο ΔΗΣΥ προσπάθεια για προεκλογική εκμετάλλευση του ζητήματος.
Η πρόταση νόμου κατατέθηκε από μένα ! Και με λυπεί η προσπάθεια για προεκλογική εκμετάλλευση ! το ΑΚΕΛ θα πράξει αυτό που θεωρεί σωστο το ίδιο . Απαιτει πολιτικό θάρρος σε μια συντηρητική κοινωνία να καταθέτεις προτάσεις με πολιτικό κόστος ! Είναι επόμενο το συγκεκριμένο θέμα… https://t.co/V7lraHNagy
— Irene Charalambides (@Xaralambidou) May 30, 2025
Διαχρονικά και κάθετα αντίθετη η Εκκλησία
Σε δηλώσεις κατά την διάρκεια της παρουσίασης του νόμου στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 2022, ο πατήρ Γεώργιος Χριστοδούλου, Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου, δήλωσε ότι η άποψη της Εκκλησίας είναι διαχρονική. Παραδέχθηκε ότι μπορεί να ακούγεται σκληρή, επειδή τα φιλάνθρωπα διλήμματα που τίθενται ενδεχομένως γίνονται οριακά και εκλαμβάνονται ως αφιλάνθρωπα.
«Για την Εκκλησία, η ευθανασία, είτε είναι ενεργητική είτε παθητική, θεωρείται αφαίρεση ζωής. Αν είναι θεληματική, θεωρείται ως υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Αν δεν είναι θεληματική, δεν διαφέρει από τη δολοφονία», τόνισε, υποδεικνύοντας ότι όταν τίθεται το θέμα του θανάτου υπό προβληματισμό, ουσιαστικά τίθεται και το θέμα της αρχής της ζωής.
Κοινή γραμμή ΠΙΣ και ΟΣΑΚ
Η Ομοσπονδία Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου και ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος, σε ανακοίνωση τους τονίζουν ότι στην Κύπρο πρώτα πρέπει να προχωρήσουμε στη ψήφιση νομοθεσιών οι οποίες θα βοηθούν στην ανακούφιση, την στήριξη, την φροντίδα των ασθενών και των οικογενειών τους. Προσθέτοντας ότι στη συνέχεια θα μπορούσαμε να συζητήσουμε και το οποιοδήποτε άλλο ενδεχόμενο, όπως αυτό της ευθανασίας.
Εκφράζουν επίσης την ανησυχία ότι η εφαρμογή μιας τέτοιας νομοθεσίας θα οδηγήσει πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι ταλαιπωρούνται από την όποια δύσκολη και βασανιστική ασθένεια στην αναζήτηση του τέλους.
Η πρόταση νόμου
Σύμφωνα με την πρόταση της κα. Χαραλαμπίδου, καθορίζονται δύο τρόποι με τους οποίους οι πάσχοντες από ανίατες ασθένειες, υπό προϋποθέσεις, να προχωρούν σε ιατρικώς υποβοηθούμενο τερματισμό της ζωής τους:
α) μέσω ενεργητικής ευθανασίας: H υπό θεράποντος ιατρού και/ή εντεταλμένου ιατρού, εφαρμοζόμενη πράξη χορήγησης νόμιμου φαρμακευτικού προϊόντος προς ανθρώπινη χρήση σε ανιάτως πάσχοντα, το οποίο υπό τους προβλεπόμενους όρους και προϋποθέσεις, συνταγογραφείται ειδικά για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου και η χορήγηση του οποίου επιφέρει τον θάνατο του ασθενούς κατά ανώδυνο τρόπο.
β) μέσω ιατρικώς υποβοηθούμενης αυτοκτονίας: Η υπό θεράποντος ιατρού και/ή εντεταλμένου ιατρού πράξη προμήθειας σε ανιάτως πάσχοντα, αδειοδοτημένου φαρμακευτικού προϊόντος προς ανθρώπινη χρήση, το οποίο συνταγογραφείται ειδικά για τον οικείο ασθενή, ώστε, υπό τους προβλεπόμενους όρους και προϋποθέσεις, ούτος να υποβοηθηθεί να προβεί σε αυτοχειριασμό προς ικανοποίηση δήλωσης βουλήσεώς του περί τούτου, άνευ του οποίου ο ίδιος δεν θα ήταν σε θέση να το πράξει.
Οι προϋποθέσεις
Σύμφωνα με την πρόταση νόμου, ανιάτως πάσχων έχει δικαίωμα σε παροχή υπηρεσιών ιατρικώς υποβοηθούμενου τερματισμού ζωής εφόσον:
1) Έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του.
2) Είναι Κύπριος πολίτης ή έχει τη συνήθη διαμονή του στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία.
3) Δεν είναι ψυχικά ασθενής, κατά την έννοια που αποδίδουν στον όρο αυτό οι διατάξεις του περί Ψυχιατρικής Νοσηλείας Νόμου και/ή δεν έχει κηρυχθεί πρόσωπο ανίκανο.
4) Η παθολογική του κατάσταση ως ανιάτως πάσχοντος, κατά την έννοια του Νόμου, έχει επιβεβαιωθεί από τον θεράποντα ιατρό και/ή τον εντεταλμένο ιατρό και επιπλέον το προσδόκιμο ζωής του επιβεβαιώνεται από τον θεράποντα ιατρό και/ή τον εντεταλμένο ιατρό ότι δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες.
5) Έχει εκφράσει προφορικά ενώπιον του θεράποντος ιατρού και/ή του εντεταλμένου ιατρού τουλάχιστον δύο φορές και σε διάστημα όχι μικρότερο των δεκαπέντε ημερών μεταξύ τους, τη βούληση του να λάβει τις υπηρεσίες ιατρικώς υποβοηθούμενου τερματισμού της ζωής, καθορίζοντας ή όχι εκ των προτέρων την προτιμητέα για τον ίδιο και προβλεπόμενη από τις διατάξεις του Νόμου μέθοδο ιατρικώς υποβοηθούμενου τερματισμού της ζωής, την οποία ακολουθεί τρίτη φορά με γραπτή δήλωσή του, η οποία επισυνάπτεται σε έντυπο, το οποίο συμπληρώνεται ως προς όλα τα πεδία αυτού από τον θεράποντα ιατρό και/ή τον εντεταλμένο ιατρό και ακολούθως υπογράφεται από τον ίδιο ενώπιον δύο μαρτύρων, κατά την προβλεπόμενη διαδικασία, εν πλήρη διανοία για τα όσα δηλώνει.
6) Βεβαιώνεται από τον θεράποντα ιατρό και/ή τον εντεταλμένο ιατρό ότι ο ανιάτως πάσχων έχει ενημερωθεί, δεόντως και αρμοδίως, αναφορικά με τις παρεχόμενες για την περίπτωσή του υπηρεσίες στήριξης και φροντίδας, όπως η ψυχολογική, η κοινωνική, η ανακουφιστική, η κατ' οίκον υποστηρικτική και άλλες συναφείς και ότι, παρά ταύτα, εξακολουθεί να εμμένει στην αρχική δήλωση βουλήσεώς του.
7) Βεβαιώνεται από τον θεράποντα ιατρό και/ή τον εντεταλμένο ιατρό ότι έχει ενημερωθεί δεόντως ο/η σύζυγος του ανιάτως πάσχοντος, εφόσον ευρίσκεται εν ζωή και, σε περίπτωση μη ύπαρξης συζύγου, ένα τουλάχιστον πρόσωπο μέχρι α' βαθμού συγγένειας αυτού και εφόσον δεν υφίσταται τέτοιο, ένα τουλάχιστον πρόσωπο μέχρι β΄ βαθμού συγγένειας αυτό, κατ' ευθείαν ή εκ πλαγίου, ως προς την απόφασή του να έχει ιατρικώς υποβοηθούμενο τερματισμό της ζωής, τα στοιχεία ταυτοποίησης του οποίου αναγράφονται στο κατάλληλο πεδίο της προβλεπόμενης δήλωσης.
Καμπάνες για την υποκίνηση θανάτου
Όπως προβλέπει η πρόταση νόμου, οποιοδήποτε υποκινεί τον πάσχοντα να λάβει τις υπηρεσίες ιατρικώς υποβοηθούμενου τερματισμού της ζωής είναι ένοχος αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται σε ποινή φυλάκισης μέχρι δύο έτη ή/και σε χρηματική ποινή μέχρι 10.000 ευρώ.
Επίσης, οποιοδήποτε διαφημίζει υπηρεσίες ιατρικώς υποβοηθούμενου τερματισμού της ζωής είναι ένοχος αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης μέχρι δύο έτη ή/και σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ.
Τι έδειξε έρευνα για το ζήτημα
Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2022 από την εταιρεία IMR για την Εθνική Επιτροπή Βιοηθική Κύπρου, σε ερώτηση αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την εξής δήλωση «Οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στο να επιλέξουν το θάνατο μέσω της ευθανασίας ή τον υποβοηθούμενο από τον γιατρό θάνατο ή την υποβοηθούμενη από γιατρό αυτοκτονία;» το 39% απάντησε συμφωνεί, το 22% μάλλον συμφωνεί, το 17% ούτε συμφωνεί ούτε διαφωνεί, το 9% μάλλον διαφωνεί και το 13% διαφωνεί.
