Του Απόστολου Τομαρά
Χωρίς ενστάσεις ή διαφωνίες, από πλευράς του Ανώτατου Δικαστηρίου, σε βασικά ζητήματα της προωθούμενης μεταρρύθμισης της Δικαιοσύνης, θα προχωρήσει η κυβέρνηση μετά τη σύσκεψη στο Προεδρικό. Οι 12 από του 13 Δικαστές του Ανωτάτου που συμμετείχαν στη σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο, υπό την πίεση που έχει προκαλέσει η αναταραχή στην ανώτερη δικαστική βαθμίδα, εμφανίζονται να είπαν «ναι» στο σύνολο των μεταρρυθμίσεων που προωθεί η κυβέρνηση.
Το κλίμα που φαίνεται να επικράτησε στη δίωρη σύσκεψη στο Προεδρικό έδωσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης σε ερώτηση της «Κ» και στο κατά πόσο το κλίμα συναντίληψης άγγιξε και ζητήματα που στο παρελθόν, το Ανώτατο Δικαστήριο εξέφραζε έντονες αντιδράσεις, όπως ο διαχωρισμός του Ανώτατου Δικαστηρίου αλλά και οι αλλαγές στη σύνθεση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου. «Βεβαίως αγγίζει και το θέμα της σύνθεσης του Δικαστικού Συμβουλίου, τον διαχωρισμό της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, τον τρόπο με τον οποίον ουσιαστικά θα λειτουργήσει το δικαστικό μας σύστημα..», ήταν η απάντηση του Ιωνά Νικολάου. Οι 12 Δικαστές της Ολομέλειας του Ανωτάτου, αποχώρησαν από το Προεδρικό χωρίς να τοποθετηθούν για το τι διημείφθη και όπως έγινε αργότερα γνωστό, τη σύσκεψη το μόνο που την απασχόλησε ήταν οι μεταρρυθμίσεις και όχι τα όσα ταλανίζουν τελευταία το Δικαστικό Σύστημα.
Τι αποφασίσθηκε
Με βάση τα όσα συζητήθηκαν στο Προεδρικό Μέγαρο, η μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης θα προχωρήσει και θα γίνει ορατή, με τις συστάσεις των νέων Δικαστηρίων όπου έχουν προχωρήσει οι προκαταρκτικές διαδικασίες κυρίως στο στεγαστικό ζήτημα. Παράλληλα κυβέρνηση και Βουλή θα προχωρήσουν με τη νομοθετική ρύθμιση των μεταρρυθμίσεων, μια διαδικασία που υπολογίζεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τέλος του χρόνου. Το πιο δύσκολο κομμάτι των αλλαγών φαίνεται ότι θα είναι ο διαχωρισμός του Ανώτατου Δικαστηρίου μιας και της υλοποίησής του, θα απαιτηθεί τροποποίηση του Συντάγματος αλλά και άλλες εσωτερικές διαδικασίες στην ανώτερη δικαστική βαθμίδα που ενδεχομένως να έχουν ολοκληρωθεί μετά το 2021.
Κώδικας
Οι Δικαστές του Ανωτάτου ενημέρωσαν την πολιτική ηγεσία πως παράλληλα με τις μεταρρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση, οι ίδιοι εντός των προσεχών ημερών θα προχωρήσουν στην έκδοση του κώδικα δεοντολογίας και της δικαστικής πρακτικής που θα ρυθμίζει την εξαίρεση των δικαστών. Εξαγγελία που η κυβερνητική πλευρά χαρακτήρισε θετική εξέλιξη μετά και τις πρόσφατες αναταράξεις στο Δικαστικό Σύστημα.
Η Σχολή
Τα θέματα τα οποία ήγειραν οι Δικαστές του Ανωτάτου ήταν κυρίως διαδικαστικής φύσεως που σε καμία περίπτωση δεν επηρεάζουν τις αλλαγές που έχουν σχεδιαστεί, έλεγαν πηγές που συμμετείχαν στη σύσκεψη. Ένα τέτοιο θέμα είχε να κάνει με την ανάγκη δημιουργίας σχολής για Δικαστές. Κατά τη σύσκεψη, από πλευράς των μελών της Ολομέλειας του Ανωτάτου, ζητήθηκαν διευκρινήσεις για τη μορφή που θα έχει η Σχολή, το πώς θα στελεχωθεί και θα λειτουργήσει στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των Δικαστικών Λειτουργών.
Ικανοποιημένη η κυβέρνηση
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο επικρατεί ικανοποίηση για το αποτέλεσμα της τρίτης σύσκεψης για ζητήματα μεταρρυθμίσεων στη Δικαιοσύνη. Ιδιαίτερα την παρούσα περίοδο, όπως εκτιμάται από κυβερνητικές πηγές, η απρόσκοπτη υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων μπορεί να μειώσει την πίεση που έχουν προκαλέσει οι δημόσιες αντιπαραθέσεις, με σταδιακή αποκατάσταση του κύρους της δικαιοσύνης και της εμπιστοσύνης των πολιτών.
Οι μεταρρυθμίσεις
Με βάση τα όσα ανακοινώθηκαν επίσημα από τον Υπουργό Δικαιοσύνης οι επιδιωκόμενες αλλαγές στο χώρο της Δικαιοσύνης θα συντελεστούν με τα εννέα νομοσχέδια που έχουν ετοιμασθεί ή θα ετοιμασθούν. Στην πρώτη γραμμή υλοποίησης όπως είχε αποκαλύψει η «Κ» την περασμένη Κυριακή, βρίσκεται η σύσταση:
-Εμπορικού Δικαστηρίου και Ναυτοδικείου.
-Δικαστηρίου εκδίκασης χρηματοπιστωτικών διαφορών
- Επίλυσης μικρών διαφορών.
-Σχολή Δικαστών (υπάρχουν ήδη τα πακέτα των σχετικών νομοθετημάτων) που θα παρέχει μαθήματα τόσο κατά την είσοδο σε αυτή όσο και σε τακτά χρονικά διαστήματα.
-Δικαστική Υπηρεσία για την διοίκηση των δικαστηρίων στην οποία θα υπάγονται όλοι πλην των δικαστών .
-Η σύνθεση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, θα διευρυνθεί με τη συμμετοχή και δικαστών του Ανώτατου Δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου, του Επαρχιακού Δικαστηρίου, του Διοικητικού Δικαστηρίου της Ένωσης Δικαστών, από μέλη του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου και τον Γενικό Εισαγγελέα.
- Παραμένει το Ανώτατο Δικαστήριο μέχρι που να φτάσει η σύνθεσή του στους πέντε δικαστές και παίρνει τις δικαιοδοσίες του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου. Οι δικαστές με τη σημερινή σύνθεση των 13 θα συνεχίσουν να εκδικάζουν τις καθυστερημένες υποθέσεις. Το 2022 από τους 13 σημερινούς δικαστές, οι οκτώ θα έχουν αφυπηρετήσει και οι πέντε θα γίνουν το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο.
-Συγκροτείται νέο Εφετείο, το οποίο θα λειτουργεί σε τμήματα. Τα τρία θα είναι αστικά μαζί με τις ειδικές δικαιοδοσίες. Το τέταρτο τμήμα θα είναι το ποινικό και το πέμπτο το διοικητικό. Αυτοί οι δικαστές θα ξεκινήσουν να εκδικάζουν υποθέσεις που είναι σήμερα σε εκκρεμότητα, καθώς και τις νέες υποθέσεις.
