ΚΥΠΕ
Για το θέμα του ρόλου και της ευθύνης των πολιτικών ηγετών στην καταπολέμηση της ρητορικής μίσους και της μη ανοχής μίλησαν ενώπιον της ολομέλειας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ) η επικεφαλής της κυπριακής αντιπροσωπείας στη Συνέλευση, βουλευτής Στέλλα Κυριακίδου, και ο βουλευτής Γιώργος Λουκαϊδης.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Βουλής, μιλώντας εκ μέρους της Πολιτικής της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, η κ. Κυριακίδου επεσήμανε πως αναμφίβολα οι πολιτικοί ηγέτες και οι πολιτικοί γενικότερα μπορούν και πρέπει να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της ρητορικής μίσους και της μη ανοχής, και πως, παράλληλα, έχουν και ηθικό καθήκον να το πράξουν, λόγω του ότι μπορούν να επηρεάσουν ένα μεγάλο φάσμα ανθρώπων.
Τα τελευταία χρόνια, συνέχισε η κ. Κυριακίδου, παρατηρούμε άνοδο φαινομένων ρητορικής μίσους στην Ευρώπη, φαινομένων αύξησης της ομοφοβίας, της ξενοφοβίας και του εθνικισμού, όπως και των διακρίσεων κατά των μειονοτήτων, των μεταναστών, των προσφύγων και των γυναικών. Πρέπει λοιπόν όλοι μας να αντιληφθούμε, τόνισε, πως αυτή η τάση θέτει σε κίνδυνο τις θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών, πρόσθεσε.
Ως πολιτικοί, επεσήμανε η κ. Κυριακίδου, έχουμε και πολιτική και ηθική υποχρέωση να προβούμε σε συγκεκριμένες και ουσιαστικές ενέργειες και να έχουμε ξεκάθαρες θέσεις επί του θέματος. Συνέχισε λέγοντας πως οι πολιτικοί δεν πρέπει απλά να αποφεύγουν να χρησιμοποιούν ρητορική μίσους ή γλώσσα που στιγματίζει ανθρώπους, αλλά να καταδικάζουν άμεσα και απερίφραστα τέτοιου είδους φαινόμενα από όπου και αν αυτά προέρχονται. Η σιωπή μπροστά σε τέτοια φαινόμενα, τόνισε η κ. Κυριακίδου, μπορεί να εκληφθεί μόνο ως αποδοχή ή ακόμη και στήριξή τους.
Η Κύπρια βουλευτής πρόσθεσε πως πρέπει να ενθαρρύνονται άμεσες αντιδράσεις κατά των εν λόγω φαινομένων τόσο από πολιτικούς όσο και από θρησκευτικούς ηγέτες, αλλά και γενικότερα από δημόσια πρόσωπα. Επεσήμανε πως με την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους, επιτρέπουμε στους πολίτες μας την αναγκαία ελεύθερη απόλαυση των δικαιωμάτων τους.
Αυτό που πρέπει όλοι να αντιληφθούμε, ανέφερε η κ. Κυριακίδου, είναι πως μόνο μέσα από μία δυναμική και συντονισμένη καταπολέμηση της ρητορικής μίσους μπορούμε να ενδυναμώσουμε τις αρχές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που δικαιούται να απολαμβάνει ισότιμα και ελεύθερα η κοινωνία των πολιτών. Γιατί, τόνισε, η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης είναι βασικό συστατικό της δημοκρατίας, ενώ η ρητορική μίσους είναι βασικό συστατικό της υπονόμευσης της.
Από την πλευρά του, ο κ. Λουκαϊδης υπογράμμισε ότι η ρητορική μίσους και ο ρατσισμός δεν μπορεί να θεωρούνται ως μια άλλη, διαφορετική άποψη στη δημοκρατία. Η έκφρασή τους αποτελεί επίθεση στη δημοκρατία και υπονομεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα, με πολύ επικίνδυνες, όπως μας έχει διδάξει η ιστορία, συνέπειες, υπέδειξε.
Εκφράζοντας τη στήριξή του για τις εισηγήσεις που εμπεριέχονται στο σχετικό ψήφισμα, ιδιαίτερα όσον αφορά στη λήψη νομοθετικών μέτρων ώστε πολιτικά κόμματα να ευθυγραμμίζονται με τις υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας (ECRI), ο κ. Λουκαΐδης τόνισε ωστόσο ότι, αν και τα προτεινόμενα μέτρα για καταστολή του φαινομένου είναι αναγκαία, δεν είναι αρκετά. Θα πρέπει, συμπλήρωσε, να επικεντρωθούμε πρωτίστως στα αίτια που προκαλούν τα αποτρόπαια αυτά φαινόμενα και σε προληπτικού χαρακτήρα παρεμβάσεις.
Όπως καταδεικνύεται στην έκθεση, είπε ο Κύπριος βουλευτής, ο στιγματισμός ορισμένων κοινωνικών ομάδων, που αποτελούν θύματα της ρητορικής μίσους και τα στερεότυπα που αναπτύσσονται, οδηγούν στον κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό αποκλεισμό αυτών των ομάδων, στην περιθωριοποίησή τους και εν τέλει στη δημιουργία παράλληλων κοινωνιών.
Τούτου λεχθέντος, είπε, θα πρέπει να αναλογιστούμε τις συνθήκες μέσα από τις οποίες οι θύτες καταφέρνουν να διεισδύσουν στην κοινωνία, σπέρνοντας τον φόβο, το μίσος και τη μισαλλοδοξία ανάμεσα σε μερίδα κόσμου. Είναι ξεκάθαρο ότι οι δράστες της ρητορικής μίσους βρίσκουν πρόσφορο έδαφος, κυρίως επειδή απευθύνονται σε μια άλλη περιθωριοποιημένη κοινωνική ομάδα, εξαιτίας της φτώχειας, των αυξανόμενων ανισοτήτων, της εργασιακής ανασφάλειας και του ελλειμματικών ευκαιριών που έχουν στην εκπαίδευση και στην πολιτισμική καλλιέργεια.
Συνεπώς, πρόσθεσε, και με στόχο την πρόληψη, οι πολιτικοί οφείλουν να επενδύουν σε πολιτικές που προάγουν την κοινωνική ενσωμάτωση και δικαιοσύνη, την ισότητα και τη συμμετοχική δημοκρατία. Ταυτόχρονα, επεσήμανε ο κ. Λουκαΐδης, θα πρέπει να ενθαρρύνουμε την ανοχή στη διαφορετικότητα και το σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Συνεχίζοντας, ο κ. Λουκαΐδης σημείωσε ότι η εξουδετέρωση της ρητορικής μίσους, του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο σε επίπεδο δικαστηρίων. Αναγνωρίζοντας τον σημαντικότατο ρόλο των δικαστικών αποφάσεων και δη αυτών του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο κ. Λουκαΐδης υπογράμμισε ωστόσο ότι η μάχη πρέπει να κερδηθεί πρωτίστως σε πολιτικό επίπεδο.
Η άμεση, συλλογική και αποτελεσματική δράση και η μηδενική ανοχή που πρέπει να επιδεικνύεται έναντι τέτοιων περιστατικών, κατέληξε, πρέπει να εκφράζεται μέσα από πολιτικά επιχειρήματα που να καταδεικνύουν στην πράξη την υπεροχή των δημοκρατικών αρχών και αξιών και τη σταθερή δέσμευση και προσήλωσή μας σε αυτές τις αξίες.
