Του Παύλου Ξανθούλη
Με τον αέρα αναβάθμισης του ρόλου της Τουρκίας, στη Γάζα, στο Ουκρανικό, αλλά και στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια, ο πρόεδρος της χώρας Ταγίπ Ερντογάν, αναμένεται να υποδεχθεί –πιθανότατα εντός των επόμενων εβδομάδων– τον Καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, υποβάλλοντας λίστα αιτημάτων και προσβλέποντας στην ικανοποίηση/προώθησή τους από το Βερολίνο.
Ξένοι διπλωματικοί κύκλοι έλεγαν ότι η Άγκυρα «εισπράττει ήδη τα ανοίγματα της νέας κυβέρνησης της Γερμανίας», όπως άλλωστε προκύπτει και από τις πρόσφατες δηλώσεις του ΥΠΕΞ Γιόχαν Βάντεφουλ, που χαρακτήρισε ως «πολύτιμο θησαυρό» τις σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας, καθιστώντας παράλληλα σαφή την πρόθεση του Βερολίνου να εμβαθύνει τη συνεργασία του με την Άγκυρα στον αμυντικό τομέα. Σύμφωνα πληροφορίες της «Κ», «η τουρκική κυβέρνηση καταγράφει ως πολύ θετικές εξελίξεις, αφενός το πράσινο φως που άναψε ο Φρίντριχ Μερτς για διάθεση 40 Eurofighters Typhoon προς την Τουρκία, και αφετέρου την υποστηρικτική στάση που τήρησε η Γερμανία, για συμμετοχή τουρκικών αμυντικών βιομηχανιών στο πρόγραμμα SAFE της Ε.Ε., συνολικού ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ξένοι διπλωματικοί κύκλοι έλεγαν ότι η Άγκυρα «εισπράττει ήδη τα ανοίγματα της νέας κυβέρνησης της Γερμανίας».
Παρόλα αυτά, η Τουρκία, «αναμένει στήριξη από το Βερολίνο», για τη συμμετοχή και της χώρας, αυτής καθαυτής, σε όλα τα ευρωπαϊκά προγράμματα (πέραν των τουρκικών αμυντικών βιομηχανιών). Κάτι που σκοντάφτει στο βέτο της Κύπρου (και της Ελλάδας), καθώς η κρατική συμμετοχή της Τουρκίας, προϋποθέτει τη συνομολόγηση συμφωνίας ασφαλείας με την Ε.Ε., η οποία υπόκειται σε διαδικασία ομόφωνης έγκρισης από τα κράτη-μέλη.
Στο ζήτημα των 40 Eurofighters Typhoon, το οποίο είχε φρενάρει η προηγούμενη γερμανική κυβέρνηση (του Σοσιαλιστή Όλαφ Σολτς) και ξεμπλόκαρε η υφιστάμενη του Χριστιανοδημοκράτη Φρίντριχ Μερτς, «οι συζητήσεις εστιάζονται στον εξοπλισμό που θα φέρουν τα μαχητικά αεροσκάφη και σε κάποιες άλλες παραμέτρους», έλεγε ξένος διπλωμάτης, υπενθυμίζοντας ότι το Βερολίνο άναψε πράσινο φως «επί της αρχής», για την πώληση των 40 μαχητικών αεροσκαφών, που κατασκευάζονται από κοινοπραξία (Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία), πριν από 3 μήνες, τον περασμένο Ιούλιο.
Στήριξη στα ευρωτουρκικά
Συγκλίνουσες πληροφορίες, αναφέρουν ότι η κυβέρνηση Ερντογάν προσδοκά ότι το Βερολίνο θα στηρίξει και «το τρίπτυχο των άμεσων επιδιώξεων της Άγκυρας, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, για άρση της υποχρέωσης ευρωπαϊκών θεωρήσεων διαβατηρίων για όλους τους Τούρκους πολίτες (σ.σ. η Ε.Ε. παρέχει επί του παρόντος μόνο διευκολύνσεις έκδοσης-visa facilitation), ως επίσης και για επανενεργοποίηση της ενταξιακής διαδικασίας». Το τελευταίο αυτό ζήτημα, θεωρείται εξαιρετικά «σύνθετο», καθώς τα 27 κράτη-μέλη, έχουν καταλήξει ομόφωνα στη θέση ότι η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας έχει περιέλθει σε αδιέξοδο, συνεπεία των κενών που καταγράφονται στη χώρα, στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους κράτους δικαίου. Όπως έλεγε στην «Κ» άριστα ενημερωμένη κοινοτική πηγή, τα ζητήματα αυτά τέθηκαν από τον Τούρκο ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν προς τον Γερμανό ομόλογό του Γιόχαν Βάντεφουλ, με την Άγκυρα να ζητάει «χείρα στήριξης» από το Βερολίνο. Κάτι που εκτιμάται ότι θα επαναληφθεί και στο ανώτατο επίπεδο, της επικείμενης συνάντησης, Ερντογάν-Μερτς.
Σε ό,τι αφορά στο SAFE, υπενθυμίζεται ότι η Γερμανία είχε πρωτοστατήσει για τη συμμετοχή των τουρκικών αμυντικών βιομηχανιών στο εν λόγω ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Σύμφωνα με πληροφορίες που είχαμε δημοσιεύσει, υπό των φως των ενστάσεων της Κύπρου (και της Ελλάδας) στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων, Coreper, η Γερμανία φρόντισε να διαμηνύσει προς πάσα κατεύθυνση ότι η διασφάλιση της συμμετοχής των τουρκικών αμυντικών βιομηχανιών στην ευρωπαϊκή ομπρέλα άμυνας και ασφάλειας, αποτελεί «κόκκινη γραμμή», και ότι δεν μπορεί να τίθεται εν αμφιβόλω.
Ο «θησαυρός» της Γερμανίας
Ο χαρακτηρισμός περί «πολύτιμου θησαυρού», τον οποίο επέλεξε ο Γερμανός ΥΠΕΞ Γιόχαν Βάντεφουλ να αποδώσει στις γερμανοτουρκικές σχέσεις, «είναι ενδεικτικός της σχέσης που βαθμηδόν οικοδομείται μεταξύ Βερολίνου και Άγκυρας», έλεγε στην «Κ», ξένη διπλωματική πηγή. Άλλωστε, η νέα γερμανική κυβέρνηση προσδοκά σε ουσιαστική συνεργασία με τις τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες, προκειμένου ο γερμανικός στρατός να καταστεί ο ισχυρότερος στην Ε.Ε. Ο εν λόγω σχεδιασμός αποκαλύπτεται και μέσα από έγγραφο που δημοσίευσε το Politico και αναφέρεται σε σαρωτική ενίσχυση του γερμανικού στρατού την επόμενη δεκαετία, κάτι προφανώς που δεν είναι άσχετο με τις πληροφορίες των υπηρεσιών ασφαλείας της Γερμανίας που θεωρούν ότι η Ρωσία ενδέχεται να εκδηλώσει επίθεση σε ευρωπαϊκό έδαφος, μετά το 2030.
Δίνοντας στίγμα προθέσεων, ο Γιόχαν Βάντεφουλ είχε χαρακτηρίσει πριν από μερικές μέρες ως «λογικό» η Γερμανία να συνεργαστεί στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας με την Τουρκία. «Με ποιον άλλον να συνεργαστούμε, αν δεν θα συνεργαστούμε με ένα μέλος του ΝΑΤΟ», είχε αναφέρει υπό τύπον ρητορικού προφανώς ερωτήματος, ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Γερμανίας.
Σημειώνεται ότι πριν από μερικούς μήνες, και εν μέσω της έκφρασης ανησυχίας από τις γερμανικές υπηρεσίες ασφαλείας, για «πιθανή επίθεση» από τη Ρωσία, σε ευρωπαϊκό έδαφος, ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Γερμανίας Carsten Breuer επισκέφθηκε τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες. Μεταξύ άλλων, ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Γερμανίας, συναντήθηκε με την τουρκική βιομηχανία Havelsan, η οποία έχει ήδη συμμετάσχει σε πρόγραμμα κατασκευής τουρκικών υποβρυχίων που σχεδιάστηκαν από τη γερμανική HDW. Ο Carsten Breuer είχε επίσης επαφές με την τουρκική αμυντική βιομηχανία Aselsan, εξετάζοντας το ενδεχόμενο συνεργασίας σε τομείς τεχνολογίας. Παράλληλα, φαίνεται να υπάρχει συμφωνία της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας Repkon για την παραγωγή πυρομαχικών/ βλημάτων πυροβολικού, διαμετρήματος 155 χιλιοστών, για λογαριασμό της Γερμανίας, σε γερμανικό έδαφος. Η ρύθμιση αυτή εκτιμάται ότι είναι σε θέση να καλύψει τις γερμανικές ανάγκες που επί του παρόντος βασίζονται στη Rheinmetall, αλλά δεν καλύπτονται από την εν λόγω γερμανική εταιρεία, υπό το φως του σχεδιασμού για αναβάθμιση και ενίσχυση του γερμανικού στρατού ώστε να καταστεί ο ισχυρότερος στην Ευρώπη.
