

Του Απόστολου Κουρουπάκη
Το 20ό Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού που διοργανώνεται από τη Brave New Culture και επιχορηγείται από το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού του υφυπουργείου Πολιτισμού, είναι πανέτοιμο να φιλοξενήσει στο Ceronia Hall - Χαρουπόμυλος Λανίτη, από τις 1 έως τις 8 Αυγούστου, τους φίλους και τις φίλες του ντοκιμαντέρ, και όχι μόνο, μιας και στις 24 προβολές ισάριθμων ντοκιμαντέρ που έχουν προγραμματιστεί όλοι και όλες μπορούν να βρουν μία ενδιαφέρουσα προβολή. Όπως άλλωστε είπε σε συνέντευξή του στην «Κ» ο Γιάγκος Χατζηγιάννης, καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ: «Προσπαθούμε να καταρτίζουμε χρόνο με τον χρόνο ένα άκρως πλουραλιστικό πρόγραμμα που να καλύπτει ένα ευρύ φάσμα τόσο από θεματικές όσο και από κινηματογραφικές προσεγγίσεις. Όλες όμως οι ταινίες που επιλέγονται φέρουν το κοινό χαρακτηριστικό ότι έχουν κάτι ουσιαστικό να πουν για τον κόσμο στον οποίο ζούμε και για τις προκλήσεις της εποχής και ότι μέσα από τη διεισδυτική και απόλυτα συνειδητοποιημένη ματιά του σκηνοθέτη εκφράζεται δημιουργικά και ευφάνταστα ή πραγματικότητα στην πιο πολύπλοκη και αναπόδραστη της μορφή». Το φετινό πρόγραμμα προβολών, όπως αναφέρουν οι διοργανωτές, συνθέτουν πολυβραβευμένες ταινίες από διακεκριμένους σκηνοθέτες, πρωτοεμφανιζόμενα ταλέντα από το διεθνές στερέωμα αλλά και ταινίες από Κύπριους δημιουργούς.
Τα ντοκιμαντέρ
Μία από τις θεματικές με τις οποίες καταπιάνεται το φεστιβάλ είναι οι γυναίκες και η πολιτική ζωή και στο φεστιβάλ προβάλλεται το πολυβραβευμένο «Coexistance, My Ass!», που σκηνοθέτησε η Amber Fares και το ντοκιμαντέρ Cutting Through Rocks, σε σκηνοθεσία Mohammadreza Eyni και Sara Khaki, το απέσπασε, ανάμεσα σε άλλα, το Μεγάλο Βραβείο Επιτροπής στο φετινό φεστιβάλ Sundance και το ντοκιμαντέρ «Riefenstahl», το οποίο υπογράφει ο Andres Veiel, η Leni Riefenstahl θεωρείται μία από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του 20ού αιώνα, τόσο ως καλλιτέχνης όσο και ως προπαγανδίστρια του ναζισμού.
Μία ακόμη θεματική είναι η Αποαποικιοποίηση των Αφηγήσεων, με το «How to Build a Library» των Maia Lekow και Christopher King, με τη Shiro και τη Wachuka να προσπαθούν να μεταμορφώσουν μια ερειπωμένη και γεμάτη σκουπίδια βιβλιοθήκη στο κέντρο του Ναϊρόμπι σε έναν ζωντανό κόμβο πολιτισμού και δημιουργίας για τους κατοίκους της πόλης. Μετά την προβολή, θα ακολουθήσει συζήτηση για το πώς η Λεμεσός μπορεί να αναδείξει τις διαφορετικές πολιτιστικές αφηγήσεις, ιστορίες και φωνές της πόλης για τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2030, αντλώντας έμπνευση από το ταξίδι της ταινίας για την αποαποικιοποίηση της γνώσης και την ανάδειξη κρυμμένων φωνών. Την προβολή στηρίζει το Λεμεσός 2030.
Στο πρόγραμμα του φεστιβάλ περιλαμβάνεται και το «Life After» του Reid Davenport. Το ντοκιμαντέρ απέσπασε το Ειδικό Βραβείο Επιτροπής στο Sundance για αμερικανικό ντοκιμαντέρ, και πρόκειται για μια συγκλονιστική προσωπική διερεύνηση που εκθέτει τα ηθικά διλήμματα και τα κίνητρα απόκτησης κέρδους σε σχέση με την ευθανασία. Ο, σκηνοθέτης με αναπηρία, αποκαλύπτει τη σοκαριστική κατάχρηση εξουσίας ενώ ενισχύει τις φωνές ατόμων με αναπηρία, που παλεύουν για δικαιοσύνη και αξιοπρέπεια, σε ένα ζήτημα ζωής και θανάτου.
Ενδιαφέρον έχει και το ντοκιμαντέρ, όπως το «Predators» του David Osit, που ασχολείται με την εξερεύνηση της ανόδου και της θεαματικής πτώσης της αμφιλεγόμενης τηλεοπτικής σειράς «To Catch a Predator» και του κόσμου που δημιούργησε στο ανατρεπτικό. Επίσης, το προσωπικό ντοκιμαντέρ του Ewan Waddel με τίτλο «Τhe Longer You Bleed» ακολουθεί εκτοπισμένους Ουκρανούς καθώς έρχονται αντιμέτωποι με τη σουρρεαλιστική συνθήκη της εμπειρίας του να παρακολουθούν την πατρίδα τους να φλέγεται σε πραγματικό χρόνο μέσα από το Instagram, το «Unwelcomed, σε σκηνοθεσία Amilcar Infante και Sebastian Gonzalez Mendez από τη Χιλή, που τοποθετεί στο επίκεντρο διαμαρτυριών κατά των μεταναστών ενώ ακολουθεί τη μεταναστευτική κρίση της Λατινικής Αμερικής μέσα από τις Άνδεις, την Έρημο Ατακάμα και την ακτή, αποτυπώνοντας τις εντάσεις καθώς οι Βενεζουελάνοι αναζητούν νέες πατρίδες. Στα ζητήματα επιβίωσης και ταυτότητας επικεντρώνονται τα «Welded Together», σε σκηνοθεσία της Anastasiya Miroshnichenko, «Ι, Poppy» του Vivek Chaudhary από την Ινδία, και το «Enigma», φέρνοντας στο φως τις παράλληλες αλλά και αλληλένδετες ιστορίες δύο γυναικών που σημάδεψαν την ιστορία και την κουλτούρα των τρανς ατόμων.
Εικόνες σαν ποίηση
Φτιαγμένο αποκλειστικά από υλικό αρχείου, το ντοκιμαντέρ «Τrains», του Πολωνού σκηνοθέτη Maciej Drygas ο οποίος θα παρευρεθεί στο Φεστιβάλ στην Κύπρο, σκιαγραφεί ένα πορτραίτο της Ευρώπης του 20ού αιώνα. Το ντοκιμαντέρ απέσπασε το Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ και το Βραβείο Μοντάζ στο φετινό Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του Άμστερνταμ (IDFA). Το δε βραβευμένο με το Μεγάλο Βραβείο του CPH:DOX, «Always», του Deming Chen, ένα νεαρό αγόρι σε ένα ορεινό χωριό της Κίνας, ανακαλύπτει τη δύναμη της ποίησης.
Σύγχρονη Ελλάδα
Η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου που πυροδότησε το κίνημα #MeToo στην Ελλάδα δίνει τη δύναμη σε μια νεότερη αθλήτρια να σπάσει τη δική της σιωπή. Σε μια δίκη-ορόσημο, η Σοφία στέκεται στο πλευρό της Αμαλίας, η οποία αποφασίζει να καταγγείλει τον πρώην προπονητή της για τη συστηματική κακοποίηση που υπέστη από εκείνον όταν ήταν παιδί. Το ντοκιμαντέρ Tack θα προβληθεί παρουσία της σκηνοθέτριας, Βάνιας Τέρνερ. Το ντοκιμαντέρ του Steve Krikris, «Super Paradise», επιχειρεί να απαντήσει στο πώς κατάφερε ένα μικρό νησί να αφομοιώσει σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα τόσες διαφορετικές εμπειρίες; Το ντοκιμαντέρ «Εδώ Μιλάνε για Λατρεία» του Βύρωνα Κριτζά, ακολουθεί την πορεία των Κόρε, Ύδρο, εστιάζοντας στα δύο βασικά μέλη, αλλά και στη σημασία τού να είναι κανείς ιδιαίτερος χωρίς να ντρέπεται γι’ αυτό.
Οι Κύπριοι δημιουργοί
Παρόντες στο Φεστιβάλ οι Κύπριοι δημιουργοί για να παρουσιάσουν τα φετινά τους έργα. Στο πειραματικό Waves Won’t Stop, σε σκηνοθεσία Ιωάννη Παπαλοΐζου και παραγωγή Χάρη Μαυρομιχάλη, ο αφηγητής ανασύρει τις παιδικές του μνήμες από την Κύπρο και μια ανεξίτηλη φιλία που σημαδεύτηκε από τον αποχωρισμό. Αναπολώντας καθοριστικές στιγμές της ζωής του, συλλογίζεται έννοιες όπως η επιθυμία και η αίσθηση του ανήκειν. Η ταινία Σύμπραξη: Ανάμεσα σε Αγγεία βασίζεται σε μακροχρόνια, βιωματική έρευνα και συνεχή κοινοτική εμπλοκή. Τοποθετημένη στον Κόρνο, ιχνηλατεί την απειλούμενη τέχνη της αγγειοπλαστικής κόκκινου πηλού, ακολουθώντας τους ρυθμούς της ζωής των αγγειοπλαστριών. Το ντοκιμαντέρ «αγρέλια, όποιος θέλει, όποιος του αρέσκει» είναι μια οικεία κινηματογραφική εκδρομή που παρακολουθεί τη σταδιακή διαμόρφωση της σχέσης μεταξύ της εικαστικού-σκηνοθέτριας Χριστίνας Σκαρπάρη και του συλλέκτη-χειροτέχνη Περικλή Γαβριήλ κατά το μάζεμα των αγρελιών. Το ντοκιμαντέρ «Tastes in Plates; Getting together with Neighbours» της Στέλλας Γεωργίου, μάς τοποθετεί στη συντροφιά ενός τραπεζιού όπου οι γείτονες μαζεύονται για να μοιραστούν μεσογειακές γεύσεις με την καλλιτέχνιδα. Το «Μάμμα» δίνει φωνή στην ωμή πραγματικότητα της μητρότητας στην Κύπρο. Μέσα από προσωπικές εμπειρίες γυναικών και τη συμβολή ειδικών, φέρνει στην επιφάνεια τις κοινωνικές, οικονομικές και δομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μητέρες, αναδεικνύοντας ένα ξεκάθαρο αίτημα για ουσιαστική, συστημική αλλαγή. Η ταινία αποτελεί μια παραγωγή του FILMHOUSE PICTURES και RESET CY, σε σκηνοθεσία Χρίστου Κουτούλα και Χαράς Πιτσιλλίδου.
Forensic Architecture
Σε συνεργασία με το The Island Club θα προβληθούν τρία έργα του Forensic Architecture, τα «The Pylos Shipwreck, When it Stopped Being a War: The Situated Testimony of Dr Ghassan Abu Sittah» και «Return to Al-Main», που άπτονται της θεματικής του εκτοπισμού και της προσφυγοποίησης.
Το Forensic Architecture είναι ένας ερευνητικός οργανισμός με βάση του το Goldsmiths, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Κύριο έργο του είναι η ανάπτυξη, και διάχυση νέων τεχνικών, μεθόδων και εννοιών για διερεύνηση κρατικής και εταιρικής βίας.
Πληροφορίες
20ό Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού, 1 – 8 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, Ceronia Hall - Χαρουπόμυλος Λανίτη, Λεμεσός.
Πρόγραμμα προβολών: www.filmfestival.com.cy
Όλες οι ταινίες είναι για άτομα άνω των 18 ετών.