Του Απόστολου Κουρουπάκη
Στη Σαλαμιού της Πάφου οι προετοιμασίες για την 24η έκδοση του Διεθνούς Φεστιβάλ Αnimation Κύπρου Όψεις του Κόσμου είναι πυρετώδεις. Η μικρή κοινότητα της ορεινής Πάφου για ακόμη μία χρονιά γίνεται προoρισμός όχι μόνο όσων αγαπούν την τέχνη του Αnimation, αλλά και εκείνων που αναζητούν απόδραση στη φύση, και έχουν ως μότο τους το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Έτσι από τις 8 ώς τις 10 Αυγούστου κάτω από τον έναστρο ουρανό το φεστιβάλ, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του ακούραστου Γιώργου Τσαγγάρη, το φιλοθεάμον κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει 33 ταινίες από 18 χώρες, που εντάσσονται στο διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα, ανάμεσα σε περισσότερες από 700 υποβολές από κάθε γωνιά του πλανήτη.
Όπως σημειώνεται στο σχετικό δελτίο Τύπου του φεστιβάλ, που για όσους και όσες παρακολουθούν τις προβολές του δεν είναι καθόλου μακριά από την πραγματικότητα, «η επιμέλεια του προγράμματος έχει ως διαχρονικό στόχο να παρουσιάσει στο κοινό της Κύπρου τη διεθνή καλλιτεχνική πρωτοπορία αλλά και παράλληλα να το καλλιεργήσει, μέσα από ταινίες που χαρακτηρίζονται από οικουμενικότητα και ανθρωποκεντρική ματιά, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τις παγκόσμιες ανησυχίες των καιρών μας». Πράγματι, στο Φεστιβάλ Αnimation Κύπρου Όψεις του Κόσμου όλα αυτά τα χρόνια επιλέγονται ταινίες που εκτός από την αισθητική τους και τεχνική τους αρτιότητα, έχουν να πουν και να δώσουν κάτι στους θεατές, και αυτό δεν είναι απαντήσεις, αλλά ερωτήματα και διαφορετικές οπτικές του κόσμου, ενός κόσμου που συνεχώς αλλάζει μορφές και σχήματα, και κατακλύζεται από λογής-λογής ιδέες και ιδεολογίες.
Η αφίσα του Φεστιβάλ 2025
Όπως κάθε χρόνο, προσκαλέσαμε ένα από τους κορυφαίους καλλιτέχνες από τη διεθνή κοινότητα του animation να δημιουργήσει την αφίσα. Φέτος την αφίσα φιλοτέχνησε η Καναδή σκηνοθέτρια και εικονογράφος Janice Nadeau, της οποίας ταινίες διαγωνίστηκαν και διακρίθηκαν στο φεστιβάλ κατά το παρελθόν.
Αφιέρωμα για την Παλαιστίνη
Πιστό το φεστιβάλ στα πάθη του κόσμου που ταλανίζεται, την Κυριακή 10 Αυγούστου θα προβάλει τη μεγάλου μήκους ταινία (stop motion - puppet animation) «The Tower» σε σκηνοθεσία Mats Ground, από τη Νορβηγία. Η προβολή εντάσσεται στο διεθνές πρόγραμμα αλληλεγγύης «Palestine animated». Ο «Πύργος» αφηγείται μια συναρπαστική ιστορία για την 11χρονη Γουάρντι και τον προπάππο της Σίντι, που ζουν μαζί σε έναν ψηλό πύργο σε έναν καταυλισμό προσφύγων στη Βηρυτό του Λιβάνου. Από τότε που ο Σίντι έφτασε στον καταυλισμό το 1948, διατηρεί την ελπίδα ότι μια μέρα θα επιστρέψει στην αγαπημένη του Παλαιστίνη. Αλλά ο χρόνος τελειώνει. Η ταινία μας δείχνει το ταξίδι της Γουάρντι στο παρελθόν αναζητώντας τη χαμένη ελπίδα του Σίντι και το δικό της μέλλον, μέσα από τις ιστορίες τεσσάρων γενεών που ζουν μαζί σε έναν πύργο.
Κυπριακό και παιδικό πρόγραμμα
Στο διαγωνιστικό πρόγραμμα για παιδιά και νέους για φέτος έχουν επιλεγεί οκτώ διεθνείς ταινίες από πέντε διαφορετικές χώρες. Και όπως κάνουν εδώ και χρόνια οι διοργανωτές την καλύτερη ταινία στο παιδικό διαγωνιστικό πρόγραμμα θα την επιλέξει πενταμελής νεαρή κριτική επιτροπή που αποτελείται από μαθητές.
Όσον αφορά το κυπριακό πρόγραμμα η τριμελής επιτροπή επιμελητών για την επιλογή του Κυπριακού Διαγωνιστικού Προγράμματος, η οποία αποτελείται από την Ελένη Χανδριώτου, εικαστικό, Denis Κωνσταντίνου, brand and motion designer και Πόπη Πισσουρίου, γραφίστρια, ανέλαβε τη γενική επιμέλεια των κυπριακών ταινιών στο διαγωνιστικό πρόγραμμα και το Πανόραμα Κυπριακού Animation (εκτός διαγωνιστικού). Στο φετινό πρόγραμμα έχουν επιλεγεί να συμμετέχουν πέντε ταινίες στο Εθνικό Διαγωνιστικό και 10 ταινίες στο εκτός διαγωνιστικού Κυπριακό Πανόραμα. Επίσης, στο πλαίσιο του Κυπριακού προγράμματος διοργανώνεται φέτος για τρίτη χρονιά σε συνεργασία με την Ένωση Γραφιστών και Εικονογράφων Κύπρου, με την συμμετοχή κυπρίων γραφιστών και animators, το ανοικτό κάλεσμα για εικονογράφους και Αnimators για να συνεργαστούν στην συν-δημιουργία κοινού έργου. Φέτος οι ομάδες θα δημιουργήσουν από ένα φενακιστοσκόπιο, μια από τις πρώιμες οπτικές συσκευές που οδήγησαν στην γέννηση του κινηματογράφου. Στο φετινό πρόγραμμα συμπεριλαμβάνεται ένα μικρό αφιέρωμα στο νέο έργο της ταινίας/Ντοκιμαντέρ της Κύπριας σκηνοθέτης Άνας Μούγη. Το animated documentary με τίτλο «To your Hands» ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια στην Σαλαμιού στο πλαίσιο της πρόσκλησής μας στην Άνα Μούγη να συμμετέχει στο πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών του Animafest. Επιπρόσθετα, για τρίτη χρονιά φέτος θα παρουσιαστεί η πειραματική σκηνή zero-zero stage, με μεταμεσονύκτιες οπτικοακουστικές δράσεις από νέους Κύπριους μουσικούς και εικαστικούς.
Στο πρόγραμμα του φεστιβάλ επιλέγονται ταινίες που εκτός από την αισθητική τους και τεχνική τους αρτιότητα, έχουν να δώσουν κάτι στους θεατές, και αυτό δεν είναι απαντήσεις, αλλά ερωτήματα και διαφορετικές οπτικές του κόσμου.
Η διοργάνωση
Η διοργάνωση αποτελεί έναν από τους μακροβιότερους θεσμούς για την τέχνη του Animation στη Νότια Ευρώπη και φιλοξενεί κάθε χρόνο στην κυπριακή ύπαιθρο, σε πρώτη Παγκύπρια προβολή, διακεκριμένες ταινίες, πολλές από τις οποίες έχουν προβληθεί και βραβευθεί στα σημαντικότερα φεστιβάλ του κόσμου. Δυναμική είναι και η παρουσία κυπριακών παραγωγών, εκθέσεων, εργαστηρίων, μουσικών συναυλιών και δράσεων για όλες τις ηλικίες. Το Animafest Cyprus αποτελεί πλέον σταθερό σημείο συνάντησης της παγκόσμιας κοινότητας του animation με το κοινό της Κύπρου. Το φεστιβάλ μάλιστα από το 2025 συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Animation «FAN» (Festival Animation Network), το οποίο συν-χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Creative Europe MEDIA της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Festival Animation Network έχει ως κύριους στόχους τη διεύρυνση κοινού, την ανάδειξη νέων δημιουργών, την προώθηση του ανεξάρτητου σινεμά animation της Νότιας Ευρώπης σε παγκόσμιο επίπεδο και την ανάπτυξη της τέχνης του animation μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση. Το δίκτυο ενώνει πέντε Ευρωπαϊκά Φεστιβάλ δημιουργώντας έναν ενιαίο ευρωπαϊκό άξονα από τον Ατλαντικό μέχρι τη Μεσόγειο. Στο δίκτυο συμμετέχουν επίσης πολλά άλλα συνεργαζόμενα φεστιβάλ εντός και εκτός Ευρώπης.
Εργαστήρια
Στο φεστιβάλ και φέτος έχουν προγραμματιστεί διάφορα εργαστήρια, όπως το «Pinhole Camera» με τον Χάρη Πελλαπαϊσιώτη, το Εργαστήρι χειροποίητου κινούμενου σχεδίου για παιδιά και μεγάλους, η καταγραφή του τόπου και των ανθρώπων της περιοχής. Εργαστήρι συλλογής προφορικών μαρτυριών και δημιουργίας εθνογραφικού ντοκιμαντέρ, σε συνεργασία με το 20ό Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού και το Αρχείο Κυπριακής Μουσικής (από τις 5 μέχρι τις 8 Αυγούστου 2025 στη Σαλαμιού). Το εργαστήρι θα διδάξουν η Νικολέττα Δημητρίου, εθνομουσικολόγος, διευθύντρια του Αρχείου Κυπριακής Μουσικής (συλλογή προφορικών μαρτυριών), και η Έλενα Αλωνεύτη, σκηνοθέτρια και παραγωγός, μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής Κινηματογράφου (δημιουργία εθνογραφικού ντοκιμαντέρ μικρού μήκους).
Διεθνής Κριτική Επιτροπή
Το δύο μεγάλα βραβεία του Φεστιβάλ «Δημήτρης Εϊπίδης», narrative και non-narrative, την καλύτερη ταινία στο Κυπριακό Διαγωνιστικό καθώς και τις ειδικές μνείες στα διαγωνιστικά προγράμματα (Εθνικό και Διεθνές) θα κληθούν να απονείμουν τα τρία μέλη της διεθνούς κριτικής επιτροπής. Φέτος, φιλοξενούνται στην Κύπρο δύο διακεκριμένοι δημιουργοί, ο Milos Tomic σκηνοθέτης (Σερβία) και ο Δημήτρης Αληθεινός, ζωγράφος, επίτιμος διδάκτωρ της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ (Ελλάδα), οι οποίοι απαρτίζουν την κριτική επιτροπή μαζί με την διακεκριμένη Κύπρια ποιήτρια Αυγή Λίλλη. Το Φεστιβάλ θα τιμήσουν με την παρουσία τους επίσης και διεθνείς σκηνοθέτες, των οποίων οι ταινίες διαγωνίζονται στο πρόγραμμα του φεστιβάλ.
Διεθνές αφιέρωμα και μουσική
Ο εκθεσιακός μας χώρος φέτος φιλοξενεί μια ρετροσπεκτίβα ταινιών του Σέρβου σκηνοθέτη Milos Tomic. Επίσης, φέτος το Φεστιβάλ θα φιλοξενήσει ως μέντορες στο Animation Film Camp δύο δημιουργούς, τoν Σέρβο σκηνοθέτη Milos Tomic και τον Κύπριο μουσικό Βασίλη Φιλίππου. Τα εργαστήρια θα βασιστούν σε μικτές stop motion τεχνικές και direct Animation καθώς και τη μουσική σύνθεση ηχοτοπίου. Πλούσιο θα είναι και το πρόγραμμα με μουσικές από πέντε κυπριακά συγκροτήματα και σόλο μουσικούς (ηλεκτρονική μουσική με τον Άγγελο Βλάμη, τους Monsieur Doumani, το Βασίλης Φιλίππου Τρίο με τους Βασίλης Φιλίππου - Φωνή, κρουστά, Σάββας Λαγού - Βιολί και Οδυσσέας Τουμάζου - Κιθάρα, το Αλώνι Quartet με τους Χριστίνα Πολυκάρπου, λύρα, Συμεών Μερκούρης, λαούτο και τραγούδι, Στέλιος Παπαμιχαήλ, λαούτο και τραγούδι και Νικολέττα Δημητρίου, τραγούδι και τους Whitehound με τους Μάριο Χριστοφή, Άδωνι Παπαδόπουλο και Γιάννη Σοφοκλή.
Πληροφορίες
To αναλυτικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ βρίσκεται στην ιστοσελίδα της διοργάνωσης animafest.com.cy. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Animafest Cyprus θα ανακοινώνονται καθημερινά περισσότερες λεπτομέρειες για το πρόγραμμα ταινιών, συναυλιών και άλλες χρήσιμες πληροφορίες για τη διοργάνωση.
Το Φεστιβάλ χρηματοδοτείται από το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού - Υφυπουργείο Πολιτισμού και το πρόγραμμα Creative Europe MEDIA της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διοργανώνεται από τον Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό Φεστιβάλ Όψεις του Κόσμου σε συνεργασία με το Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή και το Κέντρο νεότητας Σαλαμιού, με την στήριξη των 18 κοινοτήτων του συμπλέγματος κοιλάδων Διαρίζου και Ξεροπόταμου.
Όλα τα εργαστήρια προσφέρονται δωρεάν. Η είσοδος για τις προβολές είναι 5 ευρώ το βράδυ (Παρασκευή και Σάββατο). Την Κυριακή η είσοδος είναι 10 ευρώ και περιλαμβάνει την μεγάλη συναυλία του φεστιβάλ των Monsieur Doumani. Η αγορά τριήμερου εισιτηρίου είναι 15 ευρώ.
