Δελτίο Τύπου
Πέντε χρόνια μετά την προηγούμενη συλλογή του «Των ημετέρων άλλων» (Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας της Κυπριακής Δημοκρατίας), ο Κώστας Λυμπουρής επανέρχεται με νέα συλλογή διηγημάτων, κάτω από τον τίτλο «Βοτσαλωτή». Βασικά γνωρίσματα της νέας του δουλειάς είναι ότι συγκεντρώνει διηγήματά του, τα οποία φιλοξενήθηκαν σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά, σε αφιερωματικές εκδόσεις για την Κυπριακή Λογοτεχνία, καθώς και σε διάφορες ιστοσελίδες. Προστίθενται, όμως, και αρκετά άλλα, στο πλαίσιο νέων διηγηματικών προσεγγίσεων.
Σημειώνεται χαρακτηριστικά στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Το επίθετο «βοτσαλωτή» παραπέμπει κυρίως σε ακτή. Γεμάτη βότσαλα, διαφόρων μεγεθών και χρωμάτων. Έτσι μοιάζει και η συλλογή αυτή από μικρές, μεγάλες και οπωσδήποτε ποικίλες διηγηματικές εκδοχές: διηγήματα μπονζάι, ένα φεϊσμπουκικό, ένα φωτο-διήγημα, ένα παραμύθι-διήγημα, δύο χρονογραφικά, ένα ταξιδιωτικό, ένα διήγημα με τη μορφή επιστολής και άλλα με την τυπική προσέγγιση στο είδος.
Θεματικά, η ακτή αποτελεί τον προορισμό ζωής προσφύγων, εξαιτίας των συνεχιζόμενων πολέμων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, αλλά και λόγω της φτώχειας και της βίας σε ακόμα πιο απομακρυσμένες περιοχές. Βεβαίως, η προσφυγιά, μετά την εισβολή του ’74, παραμένει ακόμα ανοιχτή πληγή και για την κυπριακή κοινωνία. Ιδιαίτερα, το δράμα των αγνοουμένων – ένα βαρύ μαύρο βότσαλο της σύγχρονης ιστορίας του τόπου. Κάποια από τα διηγήματα αποδίδουν και αυτήν την πτυχή.
Νοείται, τέλος, ότι στην ποικιλομορφία της «βοτσαλωτής» ζωής όλων μας, βρίσκουν θέση πρωταγωνιστές σε ευρύ φάσμα επιλογών και δραστηριοτήτων – μια διάσημη μπαλαρίνα η οποία καταφεύγει σε μοναστήρι, ένας άστεγος-ζητιάνος στο κέντρο της Αθήνας, μια γερόντισσα που αντιδρά δυναμικά στο κλείσιμο των τραπεζών, ένας ψυχοπαθής που δίνει τη δική του μάχη στο κέντρο της πόλης ενάντια στους τζιχαντιστές, ένας Τουρκοκύπριος, παλιός θρύλος του ποδοσφαίρου που έπαιζε σε ελληνική ομάδα...».
Το βιβλίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Το Ροδακιό», σε μιαν εντυπωσιακή από αισθητικής άποψης προσέγγιση, η οποία συνδυάζει τον λόγο με την εικόνα.
Το «αίνιγμα» του διηγήματος
Το παλιό πεζογραφικό αυτό είδος της λογοτεχνίας μας, όχι μόνο έχει ξεφύγει από τα γνωστά «τυπικά» του πλαίσια, αλλά παρουσιάζει σήμερα πλείστες όσες «εκδοχές», σε βαθμό που να χαρακτηρίζεται ως κατηγορία-αίνιγμα: Μπορούν λ.χ. ελάχιστες γραμμές ή και λίγες ακόμα λέξεις να γίνουν αποδεκτές ως διήγημα;
Κι όμως, τα πολύ σύντομα σε έκταση διηγήματα, τα λεγόμενα «μπονζάι» είναι σήμερα ιδιαίτερα δημοφιλή, φτάνει, βέβαια, να ικανοποιούν κάποιες βασικές λογοτεχνικές απαιτήσεις. Αποδεκτό στις μέρες μας ως διήγημα είναι και ένα ταξιδιωτικό κείμενο, το οποίο κινείται, επίσης σε κάποιες προδιαγραφές. Και, ενώ, ένα τέτοιο κείμενο εδράζεται στην πραγματικότητα, διήγημα μπορεί να θεωρηθεί και ένα παραμύθι (με τον φαντασιακό του μύθο, αλλά και με τους ήρωές του, την πλοκή του κ.λπ). Μια επιστολή, επίσης, εφόσον περιλαμβάνει πρόσωπα- «ήρωες», πλοκή κ.λπ, άνετα μπορεί να ενταχτεί στην κατηγορία του διηγήματος. Το ίδιο και όσα αντλούνται από μια φωτογραφία, σ’ έναν συνδυασμό, ίσως, ρεαλιστικότητας και φαντασίας. Η τρέχουσα πραγματικότητα, επίσης μπορεί να αποτελέσει τη βάση για μια διηγηματική δημιουργία σ’ αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε χρονογραφικό διήγημα (ας μην ξεχνούμε, μάλιστα, πως το παλιό είδος του χρονογραφήματος τείνει στην εποχή μας να εκλείψει). Τέλος και οι τεχνολογικές εξελίξεις προσφέρουν νέες ευκαιρίες για γραφή, όπως π.χ. το facebook, όπου καθημερινά γράφονται εκατομμύρια κείμενα. Απ’ αυτά, κάποια έχουν, οπωσδήποτε, και λογοτεχνική αξία.
Μουσείο «Το Πλουμιστό Ψωμί»
Γρηγόρη Αυξεντίου 9, 3021 Λεμεσός (πάροδος Αγίας Φυλάξεως)
Διοργανωτές: Κέντρο Λόγου και Τεχνών Τεχνοδρόμιο και Βιβλιοτρόπιο
Πληροφορίες: 25340347 , 99526772
www.technodromio.org
