Kathimerini.com.cy
Στη Cypria στη Λευκωσία γίνεται αύριο η δημοπρασία έργων τέχνης και άλλων εκθεμάτων του Greek Sale της Cypria. Στη δημοπρασία θα παρουσιαστούν στο κοινό σπάνια έργα εμβληματικών ζωγράφων της ελληνικής και κυπριακής τέχνης του 19ου και 20ού αιώνα, καθώς και σύγχρονων καλλιτεχνών. Η συλλογή περιλαμβάνει επίσης σπάνια βιβλία και κοσμήματα. Ανάμεσά τους μια καρφίτσα από διαμάντια και κοράλλι σε σχήμα άνθους, η οποία ανήκε στη θρυλική Μαρία Κάλλας.
Σπάνια έργα τέχνης και όχι μόνο
Η συλλογή παρουσιάζει σπάνια έργα των Νικόλαου Γύζη και Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα και δύο αφηρημένες συνθέσεις καλλιτεχνών με κοινές επιδράσεις στο ξεκίνημα τους. Η πρώτη, ανήκει στον διεθνή Pavlos (Dionysopoulos) και είναι μια σπάνια δομική αφηρημένη σύνθεση της πρώτης φάσης της trimmed poster περιόδου του καλιτέχνη. Η δεύτερη είναι ένας αφηρημένος γεωμετρικός πίινακας μεγάλων διαστάσεων της Καίτης Φασουλιώτου Στεφανίδου. Οι δύο υπήρξαν συμφοιτητές στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα με καθηγητή τον Γιάννη Μόραλη και εξελίχθηκαν τα πρώτα χρόνια της πορείας τους μέσα από την αφηρημένη γεωμετρική ως έκφραση του αστικού τοπίου της βιομηχανικής κοινωνίας, επίδραση που δέκτηκαν και οι δύο τα χρόνια που έζησαν στο Παρίσι προτού προχωρήσουν σε διαφορετικούς καλιτεχνικούς προορισμούς και χώρους.
Έργο του 1962, το Affiches Massicotees ανήκει στη μεταβατική περίοδο του καλιτέχνη όπου το αφηρημένο γεωμετρικό στοιχείο συναντά τα χαρτιά περιοδικών (trimmed poster). Είναι η περίοδος όπου ο Pavlos (1930) βρίσκεται ήδη εγκατεστημένος στο Παρίσι και εντυπωσιάζεται από τα μεγέθη και τα χρώματα των αφισών στους Παρισινούς δρόμους και στο μετρό. Ο καλλιτέχνης θα χρησιμοποιήσει το poster paper ως βασικό δομικό υλικό και θα δημιουργήσει έργα που θα καταργήσουν τα σύνορα ανάμεσα στη γλυπτική και τη ζωγραφική καθιστώντας τον ως ένα από τους κυρίαρχους εκπροσώπους του Νέου Ρεαλισμού διεθνώς.
Το κίνημα του Nouveaux Realisme δημιουργείται στο Παρίσι του Μεσοπολέμου με στόχο την αλήθεια στην παραστατική ζωγραφική. Οι εκφραστές του κινήματος αρχικά αντιτίθενται στους Νεο-Ιμπρεσσιονιστές και αργότερα στην Αμερικανική Pop Art. Οι εκπρόσωποι του Nouveaux Realisme από τους οποίους δέχεται επιδράσεις ο Pavlos είναι επηρεασμένοι από το αστικό τοπίο της βιομηχανικής κοινωνίας ως μεταμορφωτική έκφραση μιας συνολικής πραγματικότητας.
To Affiches Massicotees (1962) είναι σπανιότατο και ανήκει στην πρώτη φάση της (trimmed paper) περιόδου του καλλιτέχνη όπου ο Pavlos κόβει τυπωμένα χαρτιά με τη μηχανή του τυπογραφείου (massicot) σε λωρίδες τις οποίες συναρμόζει σε πυκνές επαλληλίες δημιουργώντας συνθέσεις μεγάλων διαστάσεων που πάλλονται από κίνηση και ρυθμό. Από το 1966 και μετά οι ανάγλυφες συνθέσεις της πρώτης φάσης της "trimmed poster" περιόδου γίνονται πιο baroque και προοδευτικά πιο παραστατικές δημιουργώντας στο θεατή την αίσθηση της οικειότητας με το αναπαριστάμενο αντικείμενο. Οι μελετητές του έργου του διεθνούς καλλιτέχνη ανάγουν την αίσθηση της οικειότητας που δημιουργείται στο θεατή όχι τόσο στην αλήθεια του αναπαριστάμενου αντικειμένου αλλά στον τρόπο με τον οποίο ο Pavlos οργανώνει το υλικό του ώστε να το "ζωντανεύει" δημιουργώντας μια εσωτερική κίνηση.
Ο μυστικισμός της Βυζαντινής τέχνης και η φορμαλιστική παράδοση της τελευταίας, η οποία καταργεί την προοπτική και αναφυεί τις επίπεδες επιφάνειες, είναι έκδηλοι στο Εσωτερικό με Εστία. Το σπάνιο έργο του Νικόλαου Γύζη (1842-1901) αποπνέει ένα ζεστό φως η πηγή του οποίου παραμένει μυστηριώδης. Η απαλή φωτεινότητα της φόρμας μεταδίδει ένα ανθρώπινο, οικείο συναίσθημα ενώ παράλληλα το έργο παραπέμπει σε θρησκευτικές αλληγορίες. Ο Γύζης είναι κυρίαρχη μορφή της ελληνικής 'Σχολής του Μονάχου.' Το έργο του, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται η θρησκευτική, εθνική και ιδεαλιστική αλληγορία, επηρέασε την ελληνική ζωγραφική του 19ου αιώνα και των πρώτων δεκαετιών του 20ου. Μελετητές του έργου του θεωρούν ότι Το Κρυφό Σχολειό, ένας από τους γνωστότερους πίνακες του Γκύζη, επέδρασε σημαντικά στη διαμόρφωση της εθνικής ελληνικής συνείδησης.
Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, στο έργο του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα (1906-1994) Υδρα τίθεται διλημματικά το ερώτημα: το λαβυρινθώδες αρχιτεκτονικό τοπίο εκφράζει τον ψυχολογικό τρόμο που δημιουργεί ο χώρος; Ή μήπως, το ζωντανό χρωματικό ιδεόγραμμα του ελληνικού φωτός αποτελεί μια έκφραση ελευθερίας από τους περιορισμούς που θέτει ο χώρος; Το ίδιο ερώτημα αναφύεται από τη ζωγραφική επιφάνεια πολλών έργων του καλλιτέχνη που είναι ένας από τους επιφανέστερους Ελληνες ζωγράφους του 20ου αιώνα. Τα ελληνοκεντρικά εικαστικά ιδεολογήματα της Γενιάς του ΄30 υπήρξαν η αφετηρία από την οποία εξελίχθηκε ο Γκίκας προς διαφορετικούς δικούς του προορισμούς. Από την Γενιά του Μεσοπολέμου που διαμόρφωνε την ελληνική εικαστική πορεία, το 1922 ο Γκίκας εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Εκεί γνώρισε και επηρεάστηκε από τον ευρωπαικό κοντερνισμό και κυρίως τον συνθετικό κυβισμό και την ανάγκη των εκφραστών του κινήματος να επαναφέρουν την αναπαράσταση της πραγματικότητας καταργώντας τη σχέση ανάμεσα σε μορφή και χώρο. Το 1937 ο Γκίκας ανακαίνισε το σπίτι της οικογένειας στην Υδρα όπου δημιούργησε συνδυάζοντας κυβιστικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία με το φως και το χρώμα του ελληνικού χώρου.
Η Καίτη Φασουλιώτου Στεφανίδου (1925-2012) κορυφαία εκπρόσωπος του πρωτοποριακού μοντερνισμού και ηγετική μορφή της Κυπριακής ζωγραφικής του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα και της πρώτης δεκαετίας του 21ου έκανε την πρώτη της ατομική έκθεση το 1972 με έργα αφηρημένης γεωμετρικής ζωγραφικής με έντονο το κονστρουκτιβιστικό και μεταφυσικό στοιχείο. Το έργο Χωρίς Τίτλο ανήκει στην αφηρημένη γεωμετρική περίοδο της Στεφανίδου. Είναι ένα έργο γεμάτο μουσικότητα, ρυθμό και κίνηση. Αποτελεί ένα συνδυασμό αφηρημένου και μεταφυσικού. Ο ρυθμός και η κίνηση, το δέσιμο της φόρμας και το κτίσιμο του χρώματος είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν το έργο και την πορεία της Στεφανίδου η οποία αποτελεί μια εξαιρετική περίπτωση στην οικοδόμηση της κυπριακής ζωγραφικής. Κόρη του Πάνου Φασουλιώτη εκδότη της εφημερίδας Παρατηρητής και ανηψιά του Γιώργου Φασουλιώτη ζωγράφου και εκδότη της σατυρικής εφημερίδας Το Γέλιο, η Στεφανίδου μεγάλωσε σε ένα πνευματικό περιβάλλον που την ενθάρυνε να εξελίξει το ταλέντο της. Σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Αθηνών με δάσκαλο τον Γιάννη Μόραλη και προχώρησε τις σπουδές της στη ζωγραφική στο St' Martin's στο Λονδίνο. Έζησε για πολλά χρόνια στο Λονδίνο και στο Παρίσι όπου ήρθε σε επαφή με τα κινήματα του ευρωπαικού μοντερνισμού οπως τον κυβισμό και το Bauhaus. Η έκθεση αφηρημένης γεωμετρικής ζωγραφικής του 1972 οδήγησε τον ζωγράφο Glyn Hughes να δημοσιεύεσει το ερώτημα: "... Ποιός ( εκτός από την Καίτη Στεφανίδου) μπορεί να καταλάβει τόσο καλά τις ποιότητες του χώρου; Αυτή η έκθεση είναι ένας θρίαμβος."
Ο Οίκος Δημοπρασιών Cypria
Η Cypria είναι Οίκος Δημοπρασιών ιδιωτικού δικαίου. Δημιουργήθηκε το 2006 και τον πρώτο χρόνο ίδρυσης της οργάνωσε το πρώτο σημαντικό sale Ελληνικής και Κυπριακής Τέχνης του 19ου και 20ου αιώνα. Η τεράστια επιτυχία που σημείωσε, έθεσε τις βάσεις για τη διοργάνωση των επόμενων Greek sale που ακολούθησαν και που η Cypria συνεχίζει να διοργανώνει μέχρι σήμερα, αλλάζοντας δραματικά την αγορά τέχνης στην Κύπρο. Σημαντικός παράγοντας της επιτυχίας των Greek sale της Cypria αποτελούν οι τιμές ρεκόρ που σημειώνονται στις δημοπρασίες. Η αγορά έργων τέχνης είναι μια κερδοφόρα επένδυση. Η Cypria, έχοντας απαράμιλλη τεχνογνωσία, διατηρεί την επιτυχία της προσφέροντας στους επενδυτές επιλεγμένα έργα μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας και εξειδικευμένες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.
Πληροφορίες:
Οίκος Cypria: Εβρου 14, Στρόβολος, Λευκωσία, 6 Δεκεμβρίου. Πληροφορίες marina.stefanides@gmail.com.
