Kathimerini.gr
Η ΣΤΑΜΑΤΙΝΑΣ ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ
Στα κυνοκομεία και στα καταφύγια τα σκυλιά ζουν μέσα σε κλουβιά. Αλλα περνούν μικρό μέρος της ζωής τους, άλλα μεγάλο μέρος κι άλλα όλη τους τη ζωή πίσω από τα κάγκελα. Αλλα είναι μικρόσωμα, άλλα μεγαλόσωμα, άλλα ημίαιμα, άλλα καθαρόαιμα, άλλα νεαρά, άλλα ηλικιωμένα, άλλα ακρωτηριασμένα, άλλα αρτιμελή, άλλα ανάπηρα, άλλα μαύρα, άλλα λευκά ή πολύχρωμα, άλλα άρρωστα, άλλα υγιή, άλλα διψάνε για ένα χάδι, άλλα τρέμουν τη σκιά του ανθρώπινου χεριού, άλλα συνεχίζουν να χαμογελούν, άλλα συνεχίζουν να βλέπουν εφιάλτες. Ολα ψάχνουν τον δικό τους άνθρωπο, αυτόν που θα τα βγάλει από το κλουβί και θα τους χαρίσει μια ζωή μαζί του.
Τα σκυλιά δεν έχουν φωνή, τα σκυλιά δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον λόγο για να μας πουν τη δική τους ιστορία. Τα σκυλιά, όμως, έχουν το βλέμμα τους –αυτά τα υγρά αφοπλιστικά μάτια–, την ουρά τους που άλλοτε είναι κουνιστή κι άλλοτε κάτω από τα σκέλια, το γάβγισμά τους και το ουρλιαχτό τους, τη γλώσσα τους για να μοιράζουν φιλιά και τα δόντια τους που σπάνια επιδεικνύουν –συνήθως κατόπιν αφόρητης πίεσης και κακοποίησης– και ακόμη σπανιότερα χρησιμοποιούν. Τα σκυλιά μιλάνε, αλλά όχι με τον τρόπο που εμείς έχουμε καθιερώσει, τη λεκτική επικοινωνία, χρησιμοποιούν τον δικό τους κώδικα. Το θέμα είναι πόσοι εξ ημών επιλέγουμε να τα ακούσουμε. Οπως απέδειξε και ο φωτογράφος Νίκος Ζήκος, πρόκειται περί επιλογής.
Η φωτογραφία είναι μια μορφή τέχνης, που αποτυπώνει ή/και δημιουργεί εικόνες ενώ αποτελεί μέσο επικοινωνίας, ένα από τα πιο διαδεδομένα μέσα επικοινωνίας για περισσότερο από έναν αιώνα. Μία εικόνα-χίλιες λέξεις λέμε συχνά. Η δύναμη της εικόνας ενίοτε είναι ανυπολόγιστη. Η φωτογραφία έχει τη δυνατότητα να αφηγηθεί πτυχές αθέατων μέχρι εκείνη τη στιγμή ιστοριών ή να δώσει όψη σε ήδη γνωστές ιστορίες. Ο Νίκος Ζήκος επέλεξε όχι απλώς να ακούσει, αλλά και να προβάλει μέσα από τον φακό του τις μοναδικές ιστορίες περισσότερων από 60 αδέσποτων σκυλιών που φιλοξενούνται από την οργάνωση «Save a Greek Stray».
Ετσι μάθαμε την ιστορία του Ηλία, ενός γλυκύτατου ημίαιμου σκυλάκου με λυπημένο βλέμμα που χτυπήθηκε σοβαρά από αυτοκίνητο, εγκαταλείφθηκε από τον οδηγό και τέσσερα χρόνια τώρα περιμένει τον άνθρωπο που πρώτα θα κοιτάξει τα μάτια του και μετά τη ράτσα του, την ηλικία του και τα κιλά του. Αλλά και την ιστορία του τυφλού και γελαστού Οσκαρ, ο οποίος ζει στο κλουβί μαζί με τον καλύτερό του φίλο, τον Τέτρις, και ψάχνουν το δικό σπίτι τους εδώ και τρία χρόνια. Και την ιστορία του Ice, που πυροβολήθηκε σχεδόν εξ επαφής στο πρόσωπο και παρέμεινε δεμένος σ’ ένα δέντρο για τρεις ολόκληρες ημέρες. Σήμερα είναι υιοθετημένος. Η Πηνελόπη, ένα σέτερ που βρέθηκε σε νησί του Αιγαίου μαζί με τα μωρά της, βρήκε τον δικό της Οδυσσέα, αλλά υπάρχουν σκυλιά που δεν έχουν δει τον κόσμο έξω από το καταφύγιο από όταν ήταν κουτάβια.
Το πρόσωπο της έκθεσης «Eyes behind bars», που πραγματοποιήθηκε στο Ιδρυμα Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος το Σάββατο 7 Δεκεμβρίου, ήταν η Λέξι, ένα πανέμορφο ασπρόμαυρο σέτερ, που έφυγε από τη ζωή τρεις μέρες μετά τη φωτογράφισή της. Στα πορτρέτα σκύλων που έχει δημιουργήσει ο φωτογράφος αναδεικνύει την προσωπικότητα κάθε σκυλιού και τη δική του μοναδική ιστορία. Προσωπικός στόχος του Νίκου Ζήκου είναι να φέρνει στο προσκήνιο και να «φωτίζει» ιστορίες που μπορεί να γνωρίζει επιφανειακά ο κόσμος, όμως δεν έχει ασχοληθεί με αυτές στην ουσία τους. Πολλές φορές οι άνθρωποι φοβόμαστε να ξεβολευτούμε, φοβόμαστε να δούμε, ίσως και να ντρεπόμαστε ν’ αντικρίσουμε κατάματα αυτά τα πλάσματα που τόσο ταλαιπωρούμε. Τα προσπερνάμε στους δρόμους και στα μπαλκόνια, στα βαρέλια και στις ταράτσες, στα χωράφια και στ’ αθέατα κλουβιά. Γι’ αυτό προτιμούμε να κοιτάζουμε χωρίς να βλέπουμε.
ΥΓ.: «Οι σκύλοι είναι η επαφή μας με τον παράδεισο. Δεν ξέρουν ούτε κακία ούτε φθόνο ούτε δυσφορία», είχε γράψει ο Μίλαν Κούντερα. Οποιος έχει σκύλο το ξέρει αυτό. Μήπως ήρθε η ώρα να το μάθετε κι όσοι δεν το ξέρετε; Στα πορτρέτα τους μπορεί να βρήκατε τον πιο πιστό σας φίλο ή τον πιο πιστό σας σύντροφο ή το (δεύτερο) παιδί σας.
* Η κ. Σταματίνα Σταματάκου είναι δημοσιογράφος και ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των ζώων.
