Του Απόστολου Κουρουπάκη
Δεν θα έπρεπε σήμερα να εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, όταν το Θέατρο της Μαριούπολης στην Ουκρανία έγινε τάφος για εκατοντάδες ανθρώπους, όχι για να απαξιωθεί η σημασία του, αλλά για να δείξει αυτή η υπέρτατη τέχνη ότι υπηρετεί τον άνθρωπο ως αυταξία του. Όχι από ασέβεια, αλλά αυτή η σιγή να δείξει ότι μπορεί να γίνει «όπλο», όπως το σκοτάδι έγινε σύμμαχος του Κραπ.
Δεν θα έπρεπε, κατά τη γνώμη μου, όχι για να σωπάσει η τέχνη του θεάτρου, μα για να μιλήσει διά της σιωπής της. Στη δική μου αντίληψη, κάτι πρέπει να σωπάσει, για να ακουστεί, όπως η μονόλεπτη σιγή, όταν θέλουμε να τιμήσουμε ή να μνημονεύσουμε πράγματα και ανθρώπους.
Η τέχνη του θεάτρου υπηρετείται από χιλιάδες, αν όχι από εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο, ανά τους αιώνες γράφτηκαν χιλιάδες θεατρικά έργα, πόσα από αυτά όμως έμειναν στη μνήμη μας; Μερικές εκατοντάδες, μόνο... Πόσα είπαν ή υπονόησαν για τον πόλεμο, τον άνθρωπο, την ανυπαρξία μνήμης και ελπίδας, αλλά και για το φως που μπορεί να χαράξει, αν οι άνθρωποι το θελήσουν, οι αρχαίοι τραγικοί και σατιρικοί συγγραφείς, πόσα είπε και υπονόησε ο Σαίξπηρ, ο Μπρεχτ, ο Μπέκετ, και άλλοι, άλλοι πολλοί;
Ναι, το καταλαβαίνω ότι οι τέχνες δεν πρέπει να σιωπούν, άλλωστε στο πολιορκούμενο Κίεβο, στο καταληφθέν από τους Ρώσους Χάρκοβο και αλλού η μουσική είναι παρούσα, στα οδοφράγματα ή στα καταφύγια... εκεί είναι ανάγκη αδήριτη η ύπαρξη της τέχνης... εμείς εδώ όμως έχουμε καταλάβει την ανάγκη να έχουμε θέατρο και μουσική; Ποιοι γιορτάζουν την ημέρα του θεάτρου, πάρεξ των παροικούντων τα θέατρα; Η κοινωνία μήπως; Οι άνθρωποι για τους οποίους δημιουργήθηκε η τέχνη του θεάτρου;
Το θέατρο, όπως εγώ το αντιλαμβάνομαι, είναι οι Βόυτσεκ και οι μάνες-κουράγιο αυτού του κόσμου, τα δίδυμα Εστραγκόν και Βλαδίμηρος, είναι η δραματοποιημένη φιγούρα του Τσβάιχ και ο Ληρ και ο Προμηθέας...
«Αν δε μιλώ, μην το θαρρείτε περηφάνεια / ή πείσμα, αλλά μια σκέψη μού σπαράζει την καρδιά / βλέποντας τον εαυτό μου μες στις συμφορές. /Ποιος άλλος τάχατες έξω από μένα / στους νέους θεούς έδωσε τα προνόμιά τους;» Αισχύλου, Προμηθέας Δεσμώτης.*
Να μια δράση για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου που θα ήθελα να δω στην Κύπρο. Μία μονόλεπτη σιγή πριν από την έναρξη των σημερινών παραστάσεων, εναντίον της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Ας είναι η Ουκρανία απαρχή αντίθεσης στον όλεθρο του πολέμου.
* μετάφραση Παναγιώτης Μουλλάς
