Του Απόστολου Κουρουπάκη
Το έργο του Ντάνκαν Μακμίλαν «People, Places & Things» παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Κύπρο από τη ΣΕΖΟΝ Γυναίκες, σε σκηνοθεσία Εβίτας Ιωάννου, σε συμπαραγωγή με την Open Arts. Κεντρική ηρωίδα είναι η Έμμα, μία ηθοποιός η οποία καταρρέει επί σκηνής και ξαφνικά βρίσκεται σε κέντρο απεξάρτησης, ξεκινώντας ένα ταξίδι, στο οποίο καλείται να αντιμετωπίσει φόβους, ιδέες, να επαναδιαπραγματευτεί τις σχέσεις και τελικά να αναζητήσει την αλήθεια της. Αυτόν τον ρόλο καλείται να υπηρετήσει η ηθοποιός Έλενα Καλλινίκου, η οποία δεν διστάζει να βυθιστεί στον χαρακτήρα της ηρωίδας και της και να τον αντικρίσει με ειλικρίνεια. Για τον ρόλο της αυτόν μιλάει στην «Κ» και λέει πως είναι πολύ χαρούμενη που είχε την ευκαιρία να εξερευνήσει έναν από τους πιο απαιτητικούς ρόλους του σύγχρονου θεάτρου.
–Ποιο είναι το κόστος να εμβυθίζεσαι σε τέτοιους ρόλους;
–Κάποιοι θεατές μού είπαν ότι αυτό που κάνω είναι πολύ δύσκολο, είναι άθλος. Δεν θεωρώ ότι αυτό που κάνω είναι άθλος. Είναι, ναι, ένας από τους πιο απαιτητικούς ρόλους του σύγχρονου θεάτρου, και είμαι πολύ χαρούμενη που είχα την ευκαιρία να τον εξερευνήσω. Ο Μακμίλαν, σε συνέντευξή του, είπε πως ήθελε να δημιουργήσει έναν ρόλο που να αποτυπώνει την εμπειρία μιας γυναίκας πρωταγωνίστριας με βάθος, ευφυΐα, ευαισθησία αλλά και σκοτάδι, αποφεύγοντας το προεπιλεγμένο σημείο εκκίνησης ενός άνδρα πρωταγωνιστή. Η έρευνά μου ξεκίνησε πολύ πριν από τις πρόβες. Η προετοιμασία ήταν το πιο σημαντικό κομμάτι. Χρειάζεται πειθαρχία, αφοσίωση, σωστή προετοιμασία για το σώμα αλλά και άσκηση για το πνεύμα. Η ζωή μου έχει αλλάξει τους τελευταίους μήνες, όχι τιμωρητικά, αλλά για να μπορώ, σε κάθε παράσταση, να είμαι εκεί.
Ήταν ένα μεγάλο δώρο, όταν άνθρωποι που βρίσκονται στο στάδιο της θεραπείας ή της επανένταξης και έχουν δει την παράσταση, με ρωτούν αν είμαι πρώην χρήστρια, γιατί ένιωσαν την απεικόνιση του χαρακτήρα και την πορεία του τόσο αληθινή. Εκεί, κάπου, νιώθεις πως πέτυχες τον στόχο σου. Ήταν καθοριστικό το κομμάτι της έρευνας που κάναμε με τη σκηνοθέτρια, την Εβίτα Ιωάννου, αλλά και η καθοδήγησή της, καθώς και της κινησιολόγου της παράστασης, Έλενας Αντωνίου, ώστε να μην πέσουμε στην παγίδα της περιγραφής. Ο χαρακτήρας ακροβατεί σε μια λεπτή γραμμή.
Όλοι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη κοινότητες, η αποκοπή μας από αυτές, σε έναν κόσμο που προωθεί την αποξένωση και την απομόνωση, δημιουργεί τεράστια κενά και προβλήματα.
–Ποιο είναι το αυθεντικό στοιχείο στην ηθοποιία;
–Να αφήνεις τα πράγματα να γεννιούνται σε κάθε παράσταση, με ό,τι κουβαλάς τη συγκεκριμένη μέρα, ώστε αυτό που συμβαίνει στην αίθουσα να γίνεται εμπειρία. Ο Μακμίλαν λέει, μέσω της Έμμας, του χαρακτήρα που υποδύομαι: «Όπως στο θέατρο, που για κάποιο λόγο όλοι μέσα στην αίθουσα αποφασίζουμε ότι αυτό που συμβαίνει είναι πραγματικό, αληθινό». Μια μαγική ψευδαίσθηση. Η εμπειρία δεν μεταδίδεται, δημιουργείται από τους ανθρώπους που βρίσκονται στη σκηνή. Εξαρτάται απ’ αυτούς αν θα τη ζήσουν. Και αν ναι, τότε τη ζουν όλοι στην αίθουσα.
–Ο ηθοποιός λέει την αλήθεια του μέσα από τους ρόλους του;
–Ναι, φυσικά. Τον εαυτό μας κουβαλάμε στη σκηνή. Ο ηθοποιός πρέπει να ακτινοβολεί κύμα ενέργειας που επηρεάζει άμεσα τον βαθμό προσοχής των θεατών. Μέσα στους τρελούς ρυθμούς της ζωής, ο θεατής σηκώθηκε να έρθει να παρακολουθήσει ένα θέατρο για δύο ώρες. Αυτό από μόνο του είναι τεράστιο, θα αφήσει το κινητό του για δύο ώρες. Πρέπει να αξίζεις την προσοχή του. Να τον παρασύρεις. Να τον «ξεγελάσεις». Να τον φέρεις μαζί σου στο εδώ και τώρα. Να συντονιστείτε στις ίδιες συχνότητες. Να ζωντανέψει η αίθουσα.
Η ελευθερία της αποτυχίας
–Ποιο είναι το καταφύγιο του ρόλου σου, των ανθρώπων δηλαδή που το έχουν ανάγκη;
–Το καταφύγιο της Έμμας γίνεται η κοινότητα, όπου σιγά σιγά, στη διαδικασία της απεξάρτησης, αρχίζει να βλέπει τον εαυτό της καθαρά, μέσα από τους άλλους συνθεραπευόμενους, παραμερίζοντας την ιδιότητα της ηθοποιού. Η θεραπεία δεν είναι μοναχική, αλλά γεννιέται στη συνάντηση και στη συλλογική ευαλωτότητα. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη κοινότητες, η αποκοπή μας από αυτές, σε έναν κόσμο που προωθεί την αποξένωση και την απομόνωση, δημιουργεί τεράστια κενά και προβλήματα. Η Έμμα βρίσκει την ελευθερία να αποτύχει, να ξαναδοκιμάσει, να πει την αλήθεια. Κι αυτή η αλήθεια είναι το πρώτο βήμα προς την ανάρρωση. Η ίαση δεν είναι μόνο ατομική υπόθεση. Είναι ωραίο να βλέπεις ανθρώπους που τα έχουν καταφέρει και να σου υπενθυμίζουν ότι «εκεί που είσαι ήμουν, και εδώ που είμαι θα φτάσεις».
–Υπάρχουν απόλυτες αλήθειες και αγώνες άγονοι;
–Δεν ξέρω αν υπάρχει απόλυτη αλήθεια, ξέρω ότι υπάρχει η αναζήτησή της, αν και πολλές φορές άγονη. Αγώνες άγονοι σίγουρα υπάρχουν, παντού και δίπλα μας, πολλές φορές. Μερικές φορές όμως μπορεί οι άγονοι αγώνες να είναι πολύ γόνιμοι. Γι’ αυτό αξίζει να προσπαθούμε, κι ας αποτύχουμε.
–Τι απαντάς στον κόσμο/στην κοινωνία που σου θέτει όρια;
–Βάζω κι εγώ τα δικά μου.
–Τι σημαίνει να είσαι απλός άνθρωπος στις μέρες μας;
–Να κοιτάς τον διπλανό σου, να μπαίνεις στη θέση του, να συμπονάς, να τον σπρώχνεις μπροστά με την καρδιά σου, να υπερασπίζεσαι το δίκαιο. Και αυτά που λέει η Έμμα, μέσω του Μακμίλαν: «Τι υπέροχο που είναι να είσαι ζωντανός./ Τι υπέροχο που είναι να κολυμπάς στη θάλασσα. / Να κοιτάς ψηλά τον καθαρό ουρανό. / Να νιώθεις τον ήλιο στο δέρμα σου. / Να σκαρφαλώνεις ένα βουνό ή απλώς μια σκάλα. / Να αγαπάς και να αγαπιέσαι».
–Στο τέλος της ημέρας, τι σημαίνει ζωή και τι αλήθεια;
–Δεν ξέρω πώς να απαντήσω αυτή την ερώτηση. Αλλά, επειδή είπα πιο πάνω πως έχουμε ανάγκη τις κοινότητες, το έργο αυτό έφερε κοντά μια μικρή κοινότητα, αυτήν την ομάδα, με την οποία απέκτησα δεσμούς ζωής. Που η αλήθεια της, στις πρόβες, μάς έκανε πολλές φορές να κλάψουμε.
Πληροφορίες
«People, Places & Things», του Ντάνκαν Μακμίλαν, σε σκηνοθεσία Εβίτας Ιωάννου. Παραστάσεις Λευκωσία: Πάνω Σκηνή Σατιρικού Θεάτρου 6, 7, 10, 13 και 14 Νοεμβρίου, ώρα 8:00 μ.μ. και 9 και 16 Νοεμβρίου, ώρα 7:00 μ.μ.
