ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Τροχαίες δολοφονίες

Δυστυχώς βρισκόμαστε σήμερα ακόμα μία φορά αντιμέτωποι με την σκληρή πραγματικότητα ενός τραγικού θανατηφόρου τροχαίου ατυχήματος

Το θανατηφόρο τροχαίο στον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας - Λεμεσού λίγο μετά τα μεσάνυκτα της Τετάρτης ξυπνάει αναπόφευκτα σκληρές μνήμες αντίστοιχων θανατηφόρων του πρόσφατου παρελθόντος. Το 2015 στον παραλιακό δρόμο της Λεμεσού χάνει με παρόμοιο τρόπο τη ζωή του ο 25 χρόνος Στέφανος Γεωργίου. Το 2017 τρείς νεαροί, ο Ανδρέα Γιασεμή 32 ετών, ο Δημήτρη Σάββα 32 ετών και ο Παναγιώτης Στεφάνου 23 ετών σκοτώθηκαν ακαριαία όταν το όχημα τους διεμβολίστηκε από άλλο αυτοκίνητο σε διασταύρωση στην Λεμεσό. Το 2018, χάνει τη ζωή της η 5χρονη Μαρία-Χριστίνα Δημητρίου όταν το αυτοκίνητο που επέβαινε με την οικογένεια της χτυπήθηκε στο πίσω μέρος από άλλο αυτοκίνητο που κινείτο με υπερβολική ταχύτητα. Οι σκηνές των ατυχημάτων παρόμοιες και τα αποτελέσματα το ίδιο τραγικά και ολέθρια.

Ποιος είναι όμως ο λόγος των συνεχόμενων σοβαρών και θανατηφόρων τροχαίων στην Κύπρο; Γιατί παρόλη την προσπάθεια που δηλώνει ότι καταβάλλει η αστυνομία δεν υπάρχει ουσιαστικό αποτέλεσμα; Πώς και γιατί οι οδηγοί συνεχίζουν να παρανομούν μαζικά και τόσο προκλητικά στους δρόμους; Οι απαντήσεις προφανώς και δεν είναι εύκολες. Ειδικά σε ώρες και ημέρες περισυλλογής μετά από τραγικά συμβάντα, η ψύχραιμη σκέψη και αντιμετώπιση του προβλήματος δεν είναι εφικτές. Παρόλα αυτά για να μπει επιτέλους ένα τέλος στον κυριολεκτικό πόλεμο που επικρατεί στους δρόμους της Κύπρου με δεκάδες νεκρούς κάθε χρόνο και εκατοντάδες τραυματίες, η ανάλυση των κύριων παραγόντων με σκοπό την βελτίωση τους είναι υποχρεωτική.

Το σημερινό θανατηφόρο συνέβη στον κύριο αυτοκινητόδρομο της χώρας. Ένας δρόμος με επίσημο όριο ταχύτητας τα 100 χιλιόμετρα την ώρα και ανεπίσημο τα 120 χιλιόμετρα. Η αστυνομία χωρίς να υπάρχει κάποια επίσημη εγκύκλιος ή οδηγία και φυσικά χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη νομοθεσία εφαρμόζει ανοχή στην παραβίαση του ορίου ταχύτητας κατά τουλάχιστον 20% πριν προβεί σε καταγγελίες οδηγών. Η ανοχή αυτή εφαρμόζεται σε όλο το οδικό δίκτυο της χώρας, με αποκορύφωμα την κατά 40% ανοχή της υπέρβασης του ορίου ταχύτητας στις κατοικημένες περιοχές με όριο τα 50 χιλιόμετρα την ώρα. Το ανεπίσημο και διαχρονικά εφαρμοζόμενο όριο ταχύτητας στην Κύπρο είναι δηλαδή τουλάχιστον 20 χιλιόμετρα πάνω από το κατά τόπους επίσημο.

Αυτό δημιουργεί μία κουλτούρα ταχύτητας στους οδηγούς. Δημιουργεί αίσθημα χαλάρωσης των νόμων και των ορίων και φυσικά προκαλεί έλλειψη σεβασμού προς την αστυνομία που καλείται να εφαρμόσει θεωρητικά όρια και να καταγγείλει οδηγούς ακολουθώντας προφορικές οδηγίες και συνήθειες του παρελθόντος. Το αποτέλεσμα είναι η παραβίαση των ορίων ταχύτητας από όλους τους οδηγούς σε όλο το οδικό δίκτυο. Αυτό γίνεται εξαιρετικά επικίνδυνο στους αυτοκινητόδρομους, όπου ταχύτητες πέραν των 120 χιλιομέτρων προκαλούν σοβαρότατες συγκρούσεις με ολέθρια αποτελέσματα.

Το πρόβλημα της ταχύτητας επιδεινώνεται από την προφανή απουσία συστηματικής και στοχευμένης αστυνόμευσης σε καίρια σημεία του δικτύου και τους αυτοκινητοδρόμους. Οι μεγάλες αποστάσεις που διανύουν οι οδηγοί στον αυτοκινητόδρομο χωρίς να συναντήσουν τον οποιοδήποτε έλεγχο είναι φαινόμενο που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα για να αρθεί η υφιστάμενη αντίληψη ανυπαρξίας ελέγχου που επικρατεί. Η παρουσία της αστυνομίας πρέπει να είναι εμφανής καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Πέραν από τα πιο πάνω θεωρητικά θέματα της ταχύτητας στο οδικό δίκτυο και ειδικότερα στους αυτοκινητόδρομους, υπάρχουν και τα πρακτικά προβλήματα. Το όριο ταχύτητας των 120 χιλιομέτρων εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή σε αυτοκινητόδρομους με δύο λωρίδες κυκλοφορίας, που εμφανίζουν κατασκευαστικά προβλήματα και απότομες υψομετρικές διαφορές. Επιπλέον υπάρχουν σημεία με στροφές και κατηφόρες, ενώ σοβαρά προβλήματα εμφανίζονται σε πολλά σημεία των διαχωριστικών κιγκλιδωμάτων και ειδικά στα προστατευτικά στις πολλές εξόδους που έχουν καταστραφεί από διαδοχικές συγκρούσεις και δεν διορθώνονται έγκαιρα. Αυτά τα ουσιαστικά προβλήματα σε συνδυασμό με την συνεχώς αυξανόμενη κίνηση φορτηγών στους αυτοκινητόδρομους αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για τους οδηγούς ιδιωτικών οχημάτων. Η σύγκριση των ορίων ταχύτητας με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες ως επιχείρημα για την αύξηση του ορίου ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους, καλό είναι να σταματήσει να γίνεται, καθώς οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες έχουν βρει τρόπους να αντιμετωπίσουν και να ρυθμίσουν τα πιο πάνω προβλήματα με αποτέλεσμα τα πιο υψηλά όρια να είναι εφικτά.

Κοινοί παράγοντες των πιο τραγικών τροχαίων συγκρούσεων είναι συνήθως η υπερβολική ταχύτητα και η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Το αλκοόλ βρίσκεται στην καθημερινότητα των Κυπρίων, των μεταναστών που ζουν στην Κύπρο και των τουριστών και σε συνδυασμό με την απουσία εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης, η κατανάλωση του ακολουθείται τις πλείστες των περιπτώσεων με οδήγηση. Οι έλεγχοι αλκοόλ από την αστυνομία πραγματοποιούνται μόνο κατά τη διάρκεια των νυκτερινών ωρών, ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας έλεγχοι αλκοόλ σε οδηγούς πραγματοποιούνται μόνο σε περίπτωση ατυχήματος με τραυματίες όπου απαιτείται η παρουσία της αστυνομίας ή αν υπάρχει υπόνοια ότι ο οδηγός που ελέγχεται έχει πιει. Η κουλτούρα του αλκοτέστ δεν υπάρχει ανάμεσα στους οδηγούς και αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Η πραγματοποίηση ελέγχων αλκοτέστ όλες τις ώρες της ημέρας με οργανωμένα σημεία ελέγχου σε δρόμους που παρουσιάζουν μεγάλη ροή οχημάτων είναι μία εύκολη, ανέξοδη και άμεσα εφαρμόσιμη πρακτική. Επιπλέον η εκμετάλλευση της ύπαρξης σημείων στον αυτοκινητόδρομο που επιτρέπουν τον έλεγχο μεγάλου αριθμού οχημάτων είναι γεγονός που πρέπει να γίνει αντιληπτό από την αστυνομία με σκοπό την άμεση δράση επί του θέματος. Είναι αδιανόητο να επικρατεί ανάμεσα στους οδηγούς η αντίληψη ότι μπορούν να καταναλώσουν αλκοόλ και να οδηγήσουν από την μία πόλη στην άλλη χωρίς να συναντήσουν αστυνομία. Θέτοντας σε κίνδυνο χιλιάδες άλλους οδηγούς που κινούνται μαζί τους στον δρόμο.

Μία σημαντικότατη διαδικασία που όμως δεν φαίνεται να ολοκληρώνεται είναι η ετοιμασία και συζήτηση των νομοσχεδίων για την αύξηση των ποινών στα σοβαρά τροχαία αδικήματα. Τα νομοσχέδια βρίσκονται ακόμα στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής και δεν έχουν φτάσει στην ολομέλεια για ψήφιση, παρόλο που έχουν περάσει δυόμιση ολόκληρα χρόνια από τον Μάιο του 2017 που πραγματοποιήθηκε η δημόσια διαβούλευση του Υπουργείου για την διαμόρφωση των νομοσχεδίων. Στα δυόμιση αυτά χρόνια έχουν χαθεί περισσότερες από 100 ζωές ενώ έχουν τραυματιστεί σοβαρά μερικές εκατοντάδες συνάνθρωποι μας. Παράλληλα οι θύτες τιμωρούνται με βάση τις υφιστάμενες ποινές χάδι προκαλώντας ακόμα περισσότερο το περί δικαίου αίσθημα των πολιτών και ειδικότερα των οικογενειών των θυμάτων. Οι συνεχείς εκκλήσεις της αστυνομίας και του αρμόδιου Υπουργείου δεν φαίνεται να λαμβάνονται υπόψη από τη Βουλή που έχει εξαντλήσει πλέον κάθε όριο γραφειοκρατίας και καθυστέρησης στο συγκεκριμένο θέμα. Πέραν αυτού, διαρρέει ότι οι προτεινόμενες ποινές θεωρούνται αυστηρές από μερίδα βουλευτών που συζητούν αλλαγές στα νομοσχέδια. Αλλαγές που αν τελικά γίνουν αποδεκτές θα μειώσουν δραστικά την αποτελεσματικότητα των νέων ποινών και θα κοστίσουν ζωές αφού δεν θα βοηθήσουν στην αλλαγή της νοοτροπίας που επικρατεί και δεν θα δώσουν στην αστυνομία τα απαραίτητα εφόδια για την αντιμετώπιση των εγκληματιών της ασφάλτου.

Η πολυαναμενόμενη εφαρμογή του συστήματος φωτοεπισήμανσης στο οδικό δίκτυο θα ολοκληρωθεί σε αρκετούς μήνες από σήμερα και τα όποια αποτελέσματα θα αρχίσουν να παρατηρούνται σε κατοπινό στάδιο. Οι κάμερες από μόνες τους δεν αποτελούν λύση του προβλήματος και μόνο αν χρησιμοποιηθούν σωστά με βάση τις καλές πρακτικές άλλων χωρών και σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση των πολυάριθμων άλλων προβλημάτων θα έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα και θα σώσουν ζωές.

Τα τραγικά γεγονότα των τελευταίων ημερών πρέπει να αφυπνίσουν όλη την κοινωνία και το σύνολο των αρμοδίων και εμπλεκομένων στην οδική ασφάλεια. Όσο σκληρό και αν φαίνεται στο μάτι, η εκμετάλλευση του μακάβριου μομέντουμ που υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι η μόνη λύση για άμεσα μέτρα και δράσεις που θα σώσουν ζωές χωρίς καμία καθυστέρηση. Η κοινωνία είναι προβληματισμένη από τα συνεχόμενα θανατηφόρα τροχαία και ζητά άμεση παρέμβαση και λύση του προβλήματος. Ανέξοδα μέτρα που δεν απαιτούν χρονοβόρες διαδικασίες και γραφειοκρατία όπως η μείωση της ανοχής στην παραβίαση των ορίων ταχύτητας, ο πολλαπλασιασμός των ελέγχων αλκοτέστ, οι ουσιαστικές και στοχευμένες εκστρατείες σε σημεία που θα γίνει αντιληπτή η παρουσία της αστυνομίας, θα στείλουν το μήνυμα στους ατίθασους οδηγούς και θα αποτρέψουν κάποιους από το να μετατρέψουν το αυτοκίνητο τους σε δολοφονικό όπλο όπως έγινε σήμερα με θύμα ακόμα ένα αθώο νεαρό πατέρα.

Ιάσονας Σενέκκης
Υποψήφιος Διδάκτορας στην Οδική Ασφάλεια.
Ερευνητής στο Centre for Risk and Decision Sciences (CERIDES) του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Κύπρος: Τελευταία Ενημέρωση

X