Σε άγνωστα νερά θα εισέλθει η Κύπρος αν ψηφιστεί την Πέμπτη η πρόταση νόμου που κατατέθηκε με πρωτοβουλία του ΔΗΣΥ για αλλαγές στη σύνθεση της Αρχής Εξυγίανσης των τραπεζών. Η πρόταση νόμου προβλέπει ότι στο εξής η Αρχή Εξυγίανσης θα αποτελείται από την Κεντρική Τράπεζα, τον υπουργό Οικονομικών και τη Γενική Ελέγκτρια της Δημοκρατίας.
Το πρόβλημα είναι ότι αν ψηφιστεί ο νόμος θα υπάρξει αντίδραση από την Τρόικα, η οποία δεν έχει ενημέρωση από την κυβέρνηση για τα όσα εξελίσσονται στη Βουλή. Το θέμα δεν είναι μόνο διαδικαστικό, αλλά και ουσίας, καθώς ο νόμος περί Εξυγίανσης των τραπεζικών ιδρυμάτων αποτελεί ουσιαστικό προαπαιτούμενο του Μνημονίου.
Σε ότι αφορά τη διαδικασία πρέπει να τονιστεί ότι η Τρόικα, σε όλες τις χώρες που εφαρμόζονται μνημονιακά προγράμματα, συνομιλεί με τις κυβερνήσεις. Το Προεδρικό και το υπουργείο Οικονομικών είναι οι πρώτοι που θα δοκιμάσουν την αντίδραση της Τρόικας και η απουσία επίσημης πληροφόρησης των κυπριακών αρχών προς την Τρόικα κάθε άλλο παρά αμελητέα πράξη είναι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επικεφαλής της Τρόικας σε επιστολή τους στις 2 Ιουνίου 2013 προς τον υπουργό Οικονομικών και το διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας είχαν ήδη επισημάνει ότι πρέπει να υπάρξει διαβούλευση πριν προχωρήσει η οποιαδήποτε νομοθετική πρωτοβουλία. Επί της αρχής δεν εκφράζεται αντίθεση σε προσαρμογές, αλλά σε κάθε περίπτωση πρέπει να υπάρξει διάλογος και εμπλοκή της Τρόικα.
Στην ίδια επιστολή, που είχε σταλεί εν όψει της συζήτησης, στις 3 Ιουνίου, τροπολογίας στην Επιτροπή Οικονομικών με την οποία προστίθεται ο υπουργός Οικονομικών ως μέλος στην Αρχή Εξυγίανση, τονίζεται ότι νόμος περί εξυγίανσης είναι θεμελιώδης για την επιτυχία του προγράμματος.
Επιπλέον η Τρόικα επισημαίνει ότι η εν λόγω τροπολογία (παραλλαγή της οποίας τίθεται σε ψηφοφορία την Πέμπτη) δεν ευθυγραμμίζεται με την πρόταση Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Αναδιάρθρωση και Εξυγίανση τραπεζικών ιδρυμάτων.
Σε αυτό το πλαίσιο η αναφορά του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Πανίκου Δημητριάδη, στην έκτακτη συνεδρίαση της Επιτροπής Οικον0μικών, ότι αν περάσει η συγκεκριμένη ρύθμιση η κυβέρνηση θα έχει πρόβλημα, κάθε άλλο παρά στερείται βάσης.
Αν μάλιστα ο κ. Δημητριάδης υλοποιήσει την απειλή του και αποχωρήσει από την Αρχή Εξυγίανσης, τότε κανείς δεν μπορεί να προδιαγράψει τις εξελίξεις.
Εδώ υπάρχει και ένα θέμα αρχής για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς: οι κυβερνήσεις πρέπει να μένουν μακριά από τη διαχείριση των τραπεζικών θεμάτων. Αν η τροποποίηση που εισηγείται ο ΔΗΣΥ ερμηνευτεί ως παρέμβαση στην ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας, τότε η κατάσταση θα γίνει ακόμη δυσκολότερη.
Επιπρόσθετα, πρέπει να σημειωθεί ότι έτσι όπως διαμορφώθηκε ο νόμος περί Εξυγίανσης, για την Ευρώπη ο μόνος που καλείται να εφαρμόσει την εξυγίανση είναι ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας.
Η κυβέρνηση
Από την πλευρά της κυβέρνησης, μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει αντίδραση. Το μήνυμα που στέλνεται είναι ότι οι ανησυχίες που εκφράζει η Βουλή, για δυσλειτουργίες στη διαδικασία εξυγίανσης, δεν απέχουν από ότι έγινε στην πράξη.
Παράλληλα τονίζεται ότι η κυβέρνηση δεν έχει ανάμιξη με τις πρωτοβουλίες των κομμάτων στη Βουλή (το νομοσχέδιο δεν το προτείνει η κυβέρνηση, όπως ειπώθηκε στην «Κ») και ότι θα υπάρξει τοποθέτηση ανάλογα με τις εξελίξεις, εφόσον ψηφιστεί ο τροποποιητικός νόμος. Μετά τη ψήφιση θα ενημερωθεί, επίσημα, και η Τρόικα.
Η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι κρατούνται αποστάσεις από τις πρωτοβουλίες της Βουλής, χωρίς όμως να εκφράζεται αντίθεση επί της ουσίας. Εν κατακλείδι παρακολουθούνται οι εξελίξεις και ανάλογα με τις αντιδράσεις –τόσο από το εσωτερικό, όσο και από το εξωτερικό- η κυβέρνηση θα λάβει τις αποφάσεις της.
Ο ΔΗΣΥ
Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, ερωτηθείς για την πρόταση νόμου του ΔΗΣΥ για τον «Ο περί Εξυγίανσης Πιστωτικών και Άλλων Ιδρυμάτων (Τροποποιητικός)», η οποία συζητήθηκε εκτάκτως στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, είπε ότι στην πολιτική πρέπει να θέτεις θέματα αρχής και όχι θέματα εγωκεντρικά.
«Στο συγκεκριμένο θέμα είναι γνωστές οι τοποθετήσεις όλων ανεξαίρετα των κομμάτων. Ότι εν μία νυκτί χωρίς να έχουν το χρόνο να μελετήσουν εις βάθος υπό το βάρος σοβαρών διλλημάτων ‘ή ψηφίζεται η νομοθεσία ή καταρρέει η οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα’, ψηφίστηκε ο νόμος περί εξυγίανσης με μια προσέγγιση που δεν έχει όμοια της σε καμία άλλη χώρα στον κόσμο, όπου η αρχή εξυγίανσης είναι ένα άτομο», είπε, διευκρινίζοντας ότι αυτό «δεν έχει να κάνει με ποιο είναι το πρόσωπο».
Ο κ. Νεοφύτου υπενθύμισε ότι έγινε συζήτηση, προβληματισμός και υπήρξε μια καταρχήν κατάληξη να είναι δύο τα πρόσωπα, ο κεντρικός τραπεζίτης και ο Υπουργός Οικονομικών, για να προσθέσει ότι και πάλι, όμως, υπήρχε πρόβλημα, καθώς σε περίπτωση διαφωνίας θα δημιουργείτο αδιέξοδο.
Γι’ αυτό, είπε, υπήρξε η προσέγγιση να μπει και τρίτο μέρος, να γίνει η αρχή εξυγίανσης τριμελής, συμπληρώνοντας ότι «εμείς θεωρήσαμε το θεσμό του Γενικού Ελεγκτή -που δεν είναι μόνο οι θεσμοί, αλλά πέραν των θεσμών είναι και τα πρόσωπα, που κατά τεκμήριο, χωρίς να λέμε το αντίθετο για άλλους θεσμούς και άλλα πρόσωπα, έχει την έξωθεν καλή μαρτυρία». Ωστόσο, δήλωσε ότι αν υπάρχει οποιονδήποτε συνταγματικό κώλυμα ή υπάρχουν άλλα πολιτικά κόμματα με άλλη πρόταση, «για χάριν να πάμε ομόφωνα γι’ αυτό το ζήτημα… είμαστε ανοικτοί να τη δούμε με όλη τη θετικότητα στην προσέγγιση μας».
Σε ότι αφορά το τρίτο θεσμό, την Γενική Ελέγκτρια, σύμφωνα με πληροφορίες έχει εντοπιστεί συνταγματικό κώλυμα και δεν αποκλείεται τελικά να αντικατασταθεί από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
